>>Całe życie powtarzam moim żołnierzom, że honor nie polega na "polec za Ojczyznę", ale na "zabić jej wrogów".<<

Długo się z tą książką męczyłam, długo nie mogłam połapać się w bohaterach, miejscach, przeskokach czasu i akcji i nie ukrywam, że były momenty kiedy miałam ochotę ją rzucić po prostu w kąt. Bo też co mnie podkusiło w ogóle, żeby czytać książkę o Żołnierzach Wyklętych?
Ale kiedy już w końcu wszystkie wątki się powiązały, relacje pomiędzy poszczególnymi bohaterami wyjaśniły się wszystko zrobiło się jakieś takie... ciekawsze. Wciągające. Interesujące. I nagle odkryłam, że przez te kilkaset stron zżyłam się nie tylko z głównymi bohaterami, ale także tymi będących nieco bardziej w tle. A kiedy doszło do opisu tego co działo się kiedy część bohaterów znalazła się w potrzasku pomiędzy napierającym frontem radzieckim a wycofującym się frontem niemieckim, kiedy czytałam co się działo po wejściu frontu radzieckiego na tereny Polski to - przyznaję - przemaglowało mnie to doszczętnie i dogłębnie. Dawno nie płakałam czytając cokolwiek, dawno nie musiałam przerywać czytania, żeby w ogóle jakoś to wszystko przetrawić. I chociażby za to ta książka jest godna uwagi.

>>Fenix pomyślał, że on jest najlepszym przykładem, że teoria nie idzie w parze z praktyką. Żyd, którego uwolniono z Pawiaka antysemickie NSZ. Antybolszewik z przekonania, a życie już dwa razy mu ratował komunista Jakub. A jak mu ktoś chciał palnąć w łeb, jako "burżujowi", to drugi Żyd. Jak w tych sprzecznościach żyć?<<

Ale jest tutaj o wiele więcej niż rozrywający od środka horror wojny i barbarzyństwa tą wojną spowodowanego. Tu nic nie jest białe albo czarne, wiele tu odcieni szarości, której w prawdziwym życiu, w trudnych warunkach, nie da się uniknąć. Są tu nie tylko Żołnierze Wyklęci, czyli Narodowe Siły Zbrojne, ale też Armia Krajowa, Bataliony Chłopskie, Armia Ludowa. Są polityczne przepychanki i walka o różnie rozumiane dobro narodu polskiego. Są decyzje dobre i pochopne, wymagające zdecydowania co jest "mniejszym złem". Jest współpraca różnych frakcji, ale jest i ich śmiertelna walka. Są ludzie dobrzy i szlachetni, ale i ci niegodziwi, których los nie zawsze oszczędził. Jest miłość, zdrada, nienawiść, rozpacz, wojenne opowieści, które - gdybyśmy tylko zechcieli - moglibyśmy jeszcze czasem usłyszeć od naszych dziadków.

>>Wciąż, do natręctwa, powtarzam: cieszmy się naszą historią. Poznawajmy ją z ciekawości i radością. Pomniki zamieniają bohaterów w kamień, a historię czynią twardą i nieprzystępną. Opowieści mogą otwierać przeszłość i oddawać ludziom/historii życie. Bierzmy je takim, jakim było. W nas też jest las.<<

I przede wszystkim jest w tym wszystkim historia prawdziwa, gdzie gros bohaterów to postacie autentyczne a fabuła książki oparta jest głównie na ich relacjach. I kiedy człowiek zdaje sobie sprawę, że to wszystko działo się naprawdę - nawet jeśli w innym miejscu niż w książce - to serce zamiera. A ponadto, poza tym że to historia prawdziwa, to jest to historia absolutnie nieznana. Interesuję się historią, ale nigdy nie słyszałam o Brygadzie Świętokrzyskiej (mimo tego, że pochodzę z okolic, w której toczyły się też jej działania). A przecież to jedyny polski oddział, któremu udało się wydostać z okupowanej Polski i dotrzeć do stacjonujących w Czechach aliantów! Jeden z nielicznych blasków, wśród wielu cieni naszej wojennej historii. Czasem mam naprawdę wrażenie, że jesteśmy narodem męczenników, który woli gloryfikować tych, którym się nie udało niż pamiętać o tych, którzy przetrwali. Jasne, tym poległym również należy się taka sama pamięć, ale... Przecież nic nie jest tylko albo białe albo czarne, prawda?

Sympatia do tej książki przyszła po wielu trudach, ale z perspektywy czasu nie żałuję, że po nią sięgnęłam. Że jednak przemogłam się i zechciałam poznać nieco lepiej kilku Żołnierzy Wyklętych. Już sam fakt, że chcę poznać lepiej historię Brygady Świętokrzyskiej i sięgnąć po stricte historyczne źródła i opracowania świadczy wyłącznie na jej korzyść. Mimo tego, że po jej przeczytaniu pozostaje niestety tylko gorzki posmak. I żal - że polityka zawsze wygrywa.

>>Całe życie powtarzam moim żołnierzom, że honor nie polega na "polec za Ojczyznę", ale na "zabić jej wrogów".<<

Długo się z tą książką męczyłam, długo nie mogłam połapać się w bohaterach, miejscach, przeskokach czasu i akcji i nie ukrywam, że były momenty kiedy miałam ochotę ją rzucić po prostu w kąt. Bo też co mnie podkusiło w ogóle, żeby czytać książkę o Żołnierzach...