Baltazar i Blimunda

jakbym oglądał obrazy

To jedna z moich ukochanych lektur. Jest w niej trochę polityki, trochę socjologii, historii, architektury, a nade wszystko opowieść o ludzkich uczuciach. Nie wiem, czy Saramago o to chodziło, ale stworzył jedną z najpiękniejszych historii miłosnych, jakie zdarzyło mi się czytać. Do tego okraszoną opowieścią o potędze ludzkiej wyobraźni, nieograniczonej sile fantazji i marzeń.
Ta książka to magia spisana na papier.

Dlaczego wydawało mi się, że czytam opowieść, która trąciła infantylizmem? Z jakiego powodu nie zachwyciłem się bogatym językiem? I nawet wyłapywane aforyzmy, mądre egzystencjalne wstawki nie łagodziły mojego dyskomfortu. Koncept ze stworzeniem latającej machiny, sztuczne przedstawienie miłości, usilne wyszydzanie duchowieństwa; dworu z XVIII wiecznej Portugalii. Poza tym dziwne historie szkatułkowe nic nie wnoszące, gdy nastąpił już punkt kulminacyjny książki, brak pomysłu na sprawne skończenie historii, niby można doszukiwać się czegoś więcej, zagłębić się w symbolikę - jednakże czy warto?
I mimo tych moich narzekań jestem w stanie docenić tę książkę, nie utraciłem czasu w trakcie zapoznawania się z nią, lecz ewidentnie się nie polubiliśmy.

Książka, która wiele obiecuje (przez swój mistrzowski sposób napisania) i niewiele daje. Nie jest prosta w czytaniu i trudno się z nią zaprzyjaźnić, jednak kiedy się to udaje, uświadamiamy sobie, że nic wielkiego nas tu nie czeka. Dla mnie rozczarowanie.

Książka pisana jednym ciągiem, niemal bez dialogów, ze zdaniami, z których jedno może się ciągnąć przez dwie strony...a jednak jest w niej jakaś siła przyciągania, coś co sprawia że chce się czytać dalej i dalej... Wiele życiowych refleksji, niestety w większości mało optymistycznych, ciekawa narracja i ogromna siła miłości na przekór czasom. Jak dla mnie, niebanalna lektura. Chętnie sięgnę po inne pozycje autora.

Nie rozumiem. Po przeczytaniu "Miasta ślepców", "Kamiennej tratwy" i kilku innych spodziewałam się po książce, która przyniosła Saramago popularność efektu wow, czegoś wciągającego, poruszającego... Tymczasem z "Baltazarem..." się po prostu męczyłam! Mało akcji, mało treści, mało wartości. Gdyby nie sympatia do autora, na pewno oceniłabym na mniej niż 5 gwiazdek.

Wciągająca

Mimo najszczerszych chęci nie dałam rady zaprzyjaźnić się ze specyficznym sposobem narracji prezentowanym przez autora. Wielokrotnie złożone zdania, ciągnące się przez pół strony albo i dłużej, przeskakiwanie z tematu na temat oraz wtrącenia odautorskie wymieszane z dialogami bohaterów powodowały nieopisany galimatias. Co chwila gubiłam sens i wątek, więc uznałam że nie będę się męczyć. Nawet nagroda Nobla otrzymana przez autora za twórczość nie była w stanie przekonać mnie, że warto. Może dam mu jeszcze jedną szansę, lecz nie w najbliższym czasie.

Świat "Baltazara i Blimundy" znany jest nam już z kart "Kandyda" Voltaire'a, którego historia opisana przez Jose'go Saramago wyprzedza zaledwie o jedno pokolenie i do którego w sposób oczywisty się odwołuje. Powieść rozgrywająca się na przełomie baroku i oświecenia pokazuje świat gdzie zabobon spotyka się z raczkującą nauką, arystokraci tkwią w okowach wymyślnej etykiety, na stosach płoną domniemani heretycy, a duchowieństwo tonie w rozpuście tak powszechnej, że już nawet nie budzi zgorszenia. W tym świecie przypominającym nieustający karnawał miłość pojawia się niespodziewanie w miejscu, gdzie nikt się jej nie spodziewał.
"Baltazar i Blimunda" Saramago zachwyca przede wszystkim narracją pisaną techniką strumienia świadomości, pełną ironii i sarkazmu, a przede wszystkim głębokiej refleksji nad ludzką kondycją, religią i nieśmiertelnością.