Tło polityczne i społeczne słynnego puczu w 1926 roku. Pióro autora lekkie i przyjemnie się czyta o zawiłych okolicznościach przed, w trakcie i tuż po zamachu Piłsudskiego.

Tło polityczne i społeczne słynnego puczu w 1926 roku. Pióro autora lekkie i przyjemnie się czyta o zawiłych okolicznościach przed, w trakcie i tuż po zamachu Piłsudskiego.

"...od tego czasu nie prawo stanowiło normę najwyższą, ale wola zwycięzcy. On bowiem, niezależnie od zachowania dawnych struktur prawnych, miał nieograniczoną możliwość podejmowania decyzji i on był jedyną instancją odwoławczą. Na tym, niezależnie od form zewnętrznych, polega dyktatura" - pisał w zakończeniu książki prof. Andrzej Garlicki.

To zdanie odnosi się także do sytuacji po 2015 r. Bo choć nie było wtedy żadnego zamachu stanu, to wola zwycięzcy - który, podobnie jak Piłsudski, tylko na krotko brał formalną odpowiedzialność za rządy - była i jest normą najwyższą.

Wielokrotnie już wszyscy zainteresowani mogli się o tym przekonać. A wszystko jeszcze przed nami....

"...od tego czasu nie prawo stanowiło normę najwyższą, ale wola zwycięzcy. On bowiem, niezależnie od zachowania dawnych struktur prawnych, miał nieograniczoną możliwość podejmowania decyzji i on był jedyną instancją odwoławczą. Na tym, niezależnie od form zewnętrznych, polega dyktatura" - pisał w zakończeniu książki prof. Andrzej Garlicki.

To zdanie odnosi się także do...

Ciekawa książka warto przeczytać.

Ciekawa książka warto przeczytać.

Książka przez wielu uważana za pozycję kanoniczną jeżeli chodzi o przedstawienie i analizę wydarzeń z maja 1926 roku oraz ich przyczyn. Niestety jednak, w mojej opinii przedstawia ona zamach majowy zbyt jednostronnie. Przede wszystkim razi brak świadectw i wspomnień strony piłsudczykowskiej. Książka wydaje się być pisana pod tezę, nie bez wpływu czasów, w których powstała. Niektóre wątki traktowane są przez autora wręcz po macoszemu.

Na plus muszę na pewno zaliczyć – co zdarza się w publikacjach poświęconych tamtym wydarzeniom bardzo rzadko, niemal wcale – zamieszczenie map Warszawy z okresu walk między piłsudczykami a stroną rządową. Jest to o tyle ważne, że niektóre części stolicy od czasów tamtych wydarzeń uległy całkowitej odmianie. Na pochwałę zasługują również na pewno zamieszczone wspomnienia polityków i działaczy, oddające atmosferę i nastroje tamtych dni, i stanowiące cenne źródło informacji.

Poza tym autor chyba celowo sprowadza genezę maja 1926 niemal tylko do ambicji Piłsudskiego, dodatkowo budując wokół Jego osoby spłaszczoną, jednostronną narrację jako żywo przypominającą brednie endeków i komunistów. 5/10

Książka przez wielu uważana za pozycję kanoniczną jeżeli chodzi o przedstawienie i analizę wydarzeń z maja 1926 roku oraz ich przyczyn. Niestety jednak, w mojej opinii przedstawia ona zamach majowy zbyt jednostronnie. Przede wszystkim razi brak świadectw i wspomnień strony piłsudczykowskiej. Książka wydaje się być pisana pod tezę, nie bez wpływu czasów, w których powstała....

Chciałem uporządkować swoje wiadomości o sanacyjnej Polsce i zacząłem, oczywiście, od "Przewrotu majowego" - pierwszej części "trylogii" Garlickiego.

I taka refleksja: jak zrobić przewrót i wprowadzić dyktaturę?
Kilka rad dla początkujących:

- Wycofać się do swojej willi na kilka lat na znak zniesmaczenia polityką.
- Nazywać polityków, zwłaszcza tych z przeciwnej strony jak najmocniejszymi słowami. Bardzo polecane jest "k... i złodzieje".
- Zalecany cytat z Marszałka: "Głównymi powodami obecnego stanu rzeczy w Polsce - to jest nędzy, słabizny wewnętrznej i zewnętrznej - były złodziejstwa pozostające bezkarnie. Ponad wszystkim zapanował interes jednostki i partii, zapanowała bezkarność za wszelkie nadużycia i zbrodnie."
- Być święcie przekonanym i głosić to, że państwo jest nadrzędne nad wszelkimi formami organizacji społeczeństwa.
- Budować swój własny kult (w braku własnego można się posłużyć kultem kogoś z bliskiej rodziny).
- Wychować sobie zastępy popleczników, którzy będą się kierować wiarą w nieomylność wodza zamiast własnym rozumem.
- Umieścić na najwyższych stanowiskach w armii swoich wyznawców.
- Tworzyć atmosferę zagrożenia puczem planowanym jakoby przez przeciwników politycznych. Tym więcej zagrożenia puczem im bliżej do własnego przewrotu.
- Zadbać o to, żeby na prezydenta wybrano kogoś kto jest niezłomny. "Nie idzie na żadne 'pacta conventa' ani ze stronnictwami sejmowymi, ani z bankami prywatnymi czy grupami koncernów i interesów" (słowa własne Marszałka).
- Przejąć najważniejszych wyborców swoich przeciwników i możliwie jak najszybciej wymusić na parlamencie przeprowadzenie zmian w konstytucji dających uprawnienia do "uporządkowania stanu prawnego" (koniecznie bez wyjaśniania co to ma właściwie znaczyć).
- W ten sposób doprowadzić do dobrowolnego samoubezwłasnowolnienia Sejmu.

I to by było na tyle. Nie takie to trudne, jak się okazuje.

I cytat końcowy z Garlickiego (1978 rok): "Ale istotą wydarzeń majowych było to, że od tego czasu nie prawo pisane stanowiło normę najwyższą, a wola zwycięzcy. On bowiem, niezależnie od zachowania dawnych struktur prawnych, miał nieograniczoną możliwość podejmowania decyzji i on był jedyną instancją odwoławczą od tych decyzji. Na tym - niezależnie od forma zewnętrznych - polega dyktatura."

Chciałem uporządkować swoje wiadomości o sanacyjnej Polsce i zacząłem, oczywiście, od "Przewrotu majowego" - pierwszej części "trylogii" Garlickiego.

I taka refleksja: jak zrobić przewrót i wprowadzić dyktaturę?
Kilka rad dla początkujących:

- Wycofać się do swojej willi na kilka lat na znak zniesmaczenia polityką.
- Nazywać polityków, zwłaszcza tych z przeciwnej strony...

W zasadzie kompletne opracowanie. Obszernie o przyczynach, przebiegu i skutkach przewrotu.

W zasadzie kompletne opracowanie. Obszernie o przyczynach, przebiegu i skutkach przewrotu.