Po przeczytaniu drugiej powieści Pera Pettersona mogę powiedzieć, że nie jest to literatura łatwa ani lekka. Nie jest wesoła, wręcz przeciwnie, przygnębia i smuci. Mam wrażenie, że Petterson rozciąga nad swoimi bohaterami jakieś fatum, stawia ich w obliczu trudnych sytuacji, wikła w trudne relacje rodzinne i nie daje wielu szans osiągnięcia szczęścia czy spokoju wewnętrznego.
Tak jak i w przypadku "Kradnąc konie" pomysł na fabułę dobry, duży potencjał, czy wykorzystany?

Nie nazwę głównej bohaterki bo nie ma ona imienia. Poznajemy jej historię widzianą oczami sześćdziesięcioletniej już kobiety. Opowiada czytelnikowi o swoim życiu od najmłodszych lat, o życiu w którym najważniejszym i najbliższym człowiekiem, a także głównym punktem zaczepienia był brat Jesper. Wychowują się w domu, gdzie nie okazuje się uczuć, matka dawno zapomniała o czułości wobec córki, ojciec – chłodny i surowy; jednym słowem dom, który można było nazwać domem tylko poprzez istnienie rodzeństwa.
Zarówno bohaterka jak i jej brat mieli swoje marzenia, chcieli opuścić Danię i jechać tam, gdzie widzieli dla siebie świetlną przyszłość, gdzie wierzyli, że czuć będą się dobrze, a życie będzie łatwiejsze. On zakochany w Maroku, ona wciąż tęskniąca za ogromem przestrzeni i ciepłem kojarzącym się z drewnianymi domami mroźnej Syberii. O ile jemu udaje się zrealizować marzenia, jej pozostają tylko w sferze planów i wyobraźni, dlaczego? Według mnie nie miała wystarczającej siły i uporu ale oprócz tego plany pokrzyżowała wojna. Czy jednak uznać ją za wytłumaczenie skoro można było walczyć o marzenia?

W wyniku wybuchu II wojny światowej bohaterce przychodzi się rozstać z Jesperem. Ten, czynnie udzielający się w licznych działaniach antyniemieckich, w rezultacie musi uciekać. Ona zaś nie dociera do wymarzonej krainy, a tylko do niedalekiej Norwegii. Tam, w samotności, stawia czoła nowej codzienności, wypełnionej jedynie pustką i tęsknotą za bratem. Jej wspomnienia często są bardzo chaotyczne, czas po wojnie przeplata się z okresem młodzieńczym. Choć wspomnień dziecięcych zdecydowanie najwięcej jest na początku książki. Są dość szczegółowe, opisujące relacje z rodzicami, dziadkami, szkolnych rówieśników, atmosferę i charakter miasteczka i społeczności, w której żyli. To, co łączy wspomnienia młodsze i te starsze to smutek, wypływający z każdego zdania, to jakieś poczucie rozczarowania, utraty, poczucie niespełnienia. To te emocje, które kobieta przeżywszy już 6 dziesięcioleci znać może doskonale. Kobieta, której życie zakończyło się, zanim tak naprawdę się zaczęło.

Mam mieszane uczucia. Bohaterka mnie nie do końca przekonała do siebie. Nie mogłam zrozumieć jej postępowania, jej marazmu. Rozumiem zamysł autora aczkolwiek coś nie tak... Wydaje mi się, że nie do końca wiedziała, już w okresie powojennym, czego chce. Opowieść o tych dniach, była jakby rozmyta, a samo opisywane życie bez wyrazu, bez celu i sensu. Tak się chyba właśnie czuła…

Pomimo smutku, cieszę się z tego kolejnego spotkania z literaturą skandynawską. Podobało mi się ujęcie perspektywy z kobiecego punktu widzenia oraz studium charakteru bohaterki.
Per Petterson mnie zastanawia,

*Przyznam, że okładka powieści nie zapowiada tego, co w środku.

Po przeczytaniu drugiej powieści Pera Pettersona mogę powiedzieć, że nie jest to literatura łatwa ani lekka. Nie jest wesoła, wręcz przeciwnie, przygnębia i smuci. Mam wrażenie, że Petterson rozciąga nad swoimi bohaterami jakieś fatum, stawia ich w obliczu trudnych sytuacji, wikła w trudne relacje rodzinne i nie daje wielu szans osiągnięcia szczęścia czy spokoju...