Pär Lagerkvist był szwedzkim pisarzem, którego w 1951 roku uhonorowano Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury. Fakt ten był nieznany, jak i zresztą sam autor, na którego trafiłam przypadkiem, szukając książek o profesji kata. Nietrudno było znaleźć jego utwór, ponieważ tytuł opowieści, którą dzisiaj przeczytałam, brzmi po prostu "Kat". Zaintrygował mnie opis, więc zaczęłam szukać księgarń, w których książka jest dostępna. Nie trafiłam na żadną, gdzie można ją kupić. Legimi tym razem również nie udzieliło mi w tym względzie pomocy. Na szczęście są jeszcze biblioteki i warto z nich korzystać ;) Udało mi się trafić na wydanie zbiorowe trzech utworów opatrzonych wspólnym tytułem "Zło".

Kata poznajemy w jednej ze średniowiecznych gospód, której goście toczą dyskusje na temat katowskiej profesji - zawodu o tyle potrzebnego, co wzbudzającego niechęć i piętnującego tak samego kata, jak i jego bliskich. Zabobonni ludzie bali się go, co nie przeszkadzało im z niego kpić i tworzyć na jego temat niestworzone historie. Istniał, ale jakby wcale go nie było. Jako czytelnicy "przysłuchujemy się" toczącym się rozmowom, by następnie przenieść się do czasów bardziej współczesnych - lat 30. XX wieku (sam "Kat" powstał w 1933 roku). I tu kat siedzi przy jednym ze stolików i przygląda się bawiącym się ludziom. Nie jest to nigdzie napisane wprost, ale nie musi być - to naziści, którzy między sobą toczą dyskusje na temat swojej wyższości i wartości wojny jako siły napędowej świata. Nietrudno jest zrozumieć sens obu tych scen, ale to co uderza najmocniej to moment, w którym kat w końcu przerywa milczenie. Jego przejmująca, zajmująca zaledwie parę stron przemowa jest esencją tego, co w tym utworze najbardziej wartościowe. Moment zderzenia z prawdą o ludzkiej naturze i chwila, kiedy mężczyzna odkrywa całą swoją rozpacz i potrzebę miłości...

https://www.instagram.com/justynaczytuje/?hl=pl
https://www.facebook.com/JustynaCzytuje

Pär Lagerkvist był szwedzkim pisarzem, którego w 1951 roku uhonorowano Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury. Fakt ten był nieznany, jak i zresztą sam autor, na którego trafiłam przypadkiem, szukając książek o profesji kata. Nietrudno było znaleźć jego utwór, ponieważ tytuł opowieści, którą dzisiaj przeczytałam, brzmi po prostu "Kat". Zaintrygował mnie opis, więc zaczęłam...

Książka do przeczytania zdecydowanie na raz, by wejść w całą historię. Poza samym istotnym i ponadczasowym przekazem, jest też przede wszystkim ujęta w ciekawą kompozycję. Z perspektywy znajomości historii, aż trudno nie odnieść tego do wydarzeń z Monachium. Sama postać Kata na pewno nietuzinkowa, pierwszy raz napotkałem się z taką właśnie personą.

Książka do przeczytania zdecydowanie na raz, by wejść w całą historię. Poza samym istotnym i ponadczasowym przekazem, jest też przede wszystkim ujęta w ciekawą kompozycję. Z perspektywy znajomości historii, aż trudno nie odnieść tego do wydarzeń z Monachium. Sama postać Kata na pewno nietuzinkowa, pierwszy raz napotkałem się z taką właśnie personą.

Piętno kainowe

Czym jest zło? Czy ludzie rodzą się obarczeni tą skazą? Jakże często życie dobitnie pokazuje nam, że zło ma dziwną siłę przyciągania. Wydawać by się mogło, że ludzkość nie może istnieć bez zła. Natura zła tak bardzo zafascynowała szwedzkiego pisarza, Para Lagerkvista, ze poświęcił jej cały cykl powieściowy. Powieść, a raczej nowelka „Kat” jest pełna symboliki. Jej forma i treść sprawiają, że nie jest zbyt łatwa w odbiorze. Mimo, iż nowelka nie jest w pełni spójna, kieruje uwagę czytelnika na mroczne elementy duszy człowieka.

Pisarz przenosi czytelnika w odległe, mroczne czasy średniowiecza, snując opowieść o człowieku zajmującym się dość specyficzną profesją. Kat - z jednej strony wywołujący wśród pospólstwa lęk i zabobony, z drugiej cieszący się powszechnym poważaniem. Te skrajne uczucia wynikały z przekonania, że ktoś taki może rzucić na człowieka klątwę, po której umiera się pod katowskim toporem. Druga część tekstu bliższa jest czasom współczesnym. Bohater pozostaje ten sam, zmieniają się realia. Akcja rozgrywa się tuż przed II wojną światową, kiedy ideologia faszystowska zyskuje coraz większą popularność.

Zaczynając od początku. Właściwe byłoby stwierdzenie, że w przypadku „Kata” mamy do czynienia z króciutką nowelką/opowiadaniem niż powieścią. Można użyć słów, iż jest to krótka rozprawa filozoficzna, oparta na dwóch przykładach z dwóch różnych okresów historycznych. Początkowo można odnieść wrażenie, że mamy do czynienia ze zderzeniem dwóch światów, na pozór całkowicie różnych, ale w istocie będących na tym samym poziomie moralnym.

Pär Lagerkvist ukazuje ludzi zafascynowanych wojną. Takich, którzy w przelewaniu krwi widzą marsz ludzkości ku lepszemu jutru. Dla których wojna ma jakąś nadzwyczajną moc. Autor zdaje się być zdania, że ci co skazują innych na śmierć w majestacie prawa są nie mniejszymi zbrodniarzami niż ci, którzy napadają z nożem w ciemnym zaułku. Ludzka natura jest niereformowalna, człowiek zawsze znajdzie pretekst do rozlewu krwi. Autor wyraźnie ujawnia dosyć brutalną prawdę. Otóż my, ludzie, jesteśmy źli z natury, zawsze byliśmy i zawsze będziemy mimo pozorów cywilizacji. Zło nie może istnieć bez człowieka, a człowiek bez zła.

Najbardziej nurtującą postacią jest tytułowy kat. Milcząco uczestniczy w rozmowach innych. Można powiedzieć, że jest obserwatorem toczących się wydarzeń. Dopiero pod sam koniec powieści wygłasza pełny alegorii oraz nawiązań biblijnych monolog. Zresztą autor wprawnie wsnuwa wątki biblijne, nadając im nie co innego znaczenia. Kim właściwie jest tytułowy kat? Narzędziem ludzkiego okrucieństwa, pogardzanym, a jednocześnie traktowanym z lękliwym szacunkiem, kimś kto widzi więcej. Wprawdzie może symbolizować nienawiść do ludzi, „zachłanność” krwi, lecz osobiście dostrzegam w nim coś jeszcze. Zwłaszcza jego monolog dotyczący kwestii biblijnych nasunął mi spostrzeżenie, że być może kat uosabia w sobie ludzkie sumienie, z którym człowiek wbrew sobie często walczy. Warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden symbolizm zawarty w książce. Nasz kat nosi na czole szczególne piętno, autor łatwo daje do zrozumienia, że chodzi o piętno kainowe. Jednakże, czy te piętno nie jest po prostu dziedzictwem grzechu, które przekazujemy z pokolenia na pokolenie. Czyż nie każdy z nas nosi w sobie owe piętno?

Podsumowując, lektura mimo swej małej objętości niosąca ogrom przemyśleń. Być może autor tworzy dosyć pesymistyczne wizje ludzkiej natury, ale czy się z tym zgadzamy, czy nie, książkę warto przeczytać.

Piętno kainowe

Czym jest zło? Czy ludzie rodzą się obarczeni tą skazą? Jakże często życie dobitnie pokazuje nam, że zło ma dziwną siłę przyciągania. Wydawać by się mogło, że ludzkość nie może istnieć bez zła. Natura zła tak bardzo zafascynowała szwedzkiego pisarza, Para Lagerkvista, ze poświęcił jej cały cykl powieściowy. Powieść, a raczej nowelka „Kat” jest pełna...

Przeszłość odległa i zapomniana oraz nieco bliższa, o której chcielibyśmy zapomnieć, splecione w jedno. Przyznam, że ta dalsza przeszłość podobała mi się bardziej, jej złowroga atmosfera tchnęła większą baśniowością. Skandynawowie nieco inaczej, nie tacy bezkrwiści, wygładzeni, choć znacznie bardziej aryjscy, niż byśmy chcieli. I kat. Bardzo dobra książka.

Przeszłość odległa i zapomniana oraz nieco bliższa, o której chcielibyśmy zapomnieć, splecione w jedno. Przyznam, że ta dalsza przeszłość podobała mi się bardziej, jej złowroga atmosfera tchnęła większą baśniowością. Skandynawowie nieco inaczej, nie tacy bezkrwiści, wygładzeni, choć znacznie bardziej aryjscy, niż byśmy chcieli. I kat. Bardzo dobra książka.

Pär Lagerkvist to szwedzki dramaturg i prozaik, który w swojej twórczości często poruszał filozoficzne i psychologiczne zagadnienia. W 1951 roku otrzymał Nagrodę Nobla. Wydany w latach trzydziestych „Kat” to jeden z najważniejszych utworów w dorobku pisarskim autora, który zapewnił mu wysoką pozycję wśród szwedzkich literatów. Do tej pory nie miałam jeszcze okazji zapoznać się z piórem Lagerkvista, dlatego postanowiłam sięgnąć po „Kata”, który od razu przykuł moją uwagę. Autor wprowadza nas w czasy średniowiecza, gdzie zawód kata był prestiżowy, a co za tym idzie – cieszył się znacznym poważaniem wśród mieszkańców. Zawód ten polegał na wykonywaniu wyroków śmierci, torturowaniu i okaleczaniu. Nic więc dziwnego, iż wzbudzał on tak skrajne emocje, zwłaszcza w czasach zdominowanych przez zabobony i przesądy. W pierwszej części przenosimy się do gospody, gdzie kilku rzemieślników i czeladników rozprawia o katowskim zawodzie, podczas gdy siedzący w odosobnieniu kat przysłuchuje się temu w milczeniu. Bardzo zaintrygowała mnie opowieść jednego z nich, który jako dziecko napił się wody z dłoni kata i dzięki temu uniknął śmierci, która była mu pisana. W drugiej części Pär Lagerkvist wprowadza nas w okres tuż przed II wojną światową, gdzie panowały nazistowskie nastroje. Kat również jest tu obecny, ale i w tym przypadku pozostaje jedynie biernym słuchaczem, dopiero pod koniec zabierając głos. Muszę przyznać, że „Kat” wywarł na mnie szczególne wrażenie. Ta niewielka objętościowo książka zmusza do refleksji, stawia przed czytelnikiem pytania, na które nie można znaleźć jednoznacznej odpowiedzi. „Kat” to wielowymiarowe, przesiąknięte symboliką dzieło, w którym poruszona została tematyka zła i człowieczeństwa. Jest to zdecydowanie pozycja godna uwagi, która powinna przypaść do gustu zwłaszcza miłośnikom filozoficznych rozważań nad istotą i rolą zła w świecie. Serdecznie polecam!

Pär Lagerkvist to szwedzki dramaturg i prozaik, który w swojej twórczości często poruszał filozoficzne i psychologiczne zagadnienia. W 1951 roku otrzymał Nagrodę Nobla. Wydany w latach trzydziestych „Kat” to jeden z najważniejszych utworów w dorobku pisarskim autora, który zapewnił mu wysoką pozycję wśród szwedzkich literatów. Do tej pory nie miałam jeszcze okazji zapoznać...

Dająca dużo do myślenia przemowa kata to najlepsza część owej, książeczki. Mówię książeczki, bo jest to dzieło naprawdę krótkie. Uważam jednak, że naprawdę warte uwagi.

Dająca dużo do myślenia przemowa kata to najlepsza część owej, książeczki. Mówię książeczki, bo jest to dzieło naprawdę krótkie. Uważam jednak, że naprawdę warte uwagi.

Chyba najbardziej mi podeszła z trzech (Zło, Kat i Karzeł, wydane zbiorczo) które czytałam.

Chyba najbardziej mi podeszła z trzech (Zło, Kat i Karzeł, wydane zbiorczo) które czytałam.

Takie książki zawsze będą ważne.

Takie książki zawsze będą ważne.