Dziw mnie bierze, że mój ojciec ma tyle książek popularno-naukowych o tematyce historycznej. Jest ich tyle, że nie mieszczą się u nas w domu i spora ich część znajduje się w mieszkaniu mojej babci. Toteż kiedy musiałam przeczytać jakąś lekturę na historię i zrobić jej recenzję, to mogłam wybierać, co mi się podobało. A wybrałam „Ryszarda Lwie Serce” właśnie, ponieważ był najcieńszy. Tylko dlatego.
Ryszard urodził się 8 wrześnie 1157 roku jako drugi syn Henryka II Plantageneta i jego żony Eleonory. Była to wyjątkowo dziwna rodzina, a nawet bardzo dziwna, żeby nie powiedzieć patologiczna. Eleonora była wcześniej żoną króla Francji - Ludwika VII, ale po piętnastu latach stwierdziła, że rozwiedzie się z nim pod pretekstem istniejącego między nimi pokrewieństwa, a dwa miesiące później wyszła za wspomnianego wcześniej Henryka. Po wielu latach małżeństwa małżonek zdradził ją z niejaką Piękną Rozamundą, w dodatku pokazywał się z nią publicznie i odtąd zaczął się istny cyrk. Matka podburzała dzieci przeciwko ich ojcu i na odwrót. Jedne dzieci były faworyzowane (np. opisywany tutaj Ryszard – oczko z głowie mamusi), o innych jakby zapomnieli. Gdy dorosną, będą walczyć sami ze sobą o władzę, jedni u boku matki, drudzy u boku ojca. Mało tego! Ojciec Ryszarda romansował z jego narzeczoną – Adelajdą, podobno nawet mieli dziecko. Również on zlecił zabójstwo Tomasza Becketa – nauczyciela jego synów, który był dla nich prawie jak rodzina. Dziękuję, za taką rodzinę.
Książka zaczyna się 6 stycznia 1169 roku. Henryk II składa hołd i przysięgę wierności królowi Francji (tak! Temu królowi Francji, któremu wcześniej „odbił” żonę) razem z trzema najstarszymi synami – Henrykiem Młodym, Gotfrydem i Ryszardem właśnie. Wcześniej obaj monarchowie toczyli ze sobą zacięte walki, ale teraz wszystko miało się zmienić, miał zapanować między nimi pokój. Przede wszystkim miało to ogromne znaczenie dla Ryszarda – w Montmiral spotkał swoją narzeczoną Adelajdę. Wieczną narzeczoną, za którą w końcu nie wyszedł, bo ciągle wymyślał preteksty aby tylko się z nią nie wiązać.
Potem obserwujemy jego dorastanie, dorosłość i tak aż do śmierci. I dzięki temu sporo dowiadujemy się o jego charakterze. Ryszard był człowiekiem bardzo często zmieniającym zdanie, pewien człowiek nawet nadał mu przydomek „Tak i nie”. W dodatku strasznym histerykiem – skazał Wilhelma z Barres (świetnego rycerza) na banicję, bo podczas zabawy polegającej na walce trzcinami rozciął mu bluzę. Z innych źródeł słyszałam też, że mimo tego, że był królem Anglii to prawdopodobnie w ogóle nie znał angielskiego i duchowo czuł się Francuzem. W książce można również to dostrzec. Pojechał do Ziemi Świętej i zostawił swoje Państewko na pastwę losu i chyba w ogóle nie zaprzątał sobie nim głowy. Nie umiał zapanować nad swoim wojskiem. I jak już wcześniej wspomniałam, nigdy nie miał czasu poślubić Adelajdy. Z jednej strony to trochę go rozumiałam, w końcu relacja z kimś, kto wcześniej był w związku z jego ojcem musiała być wyjątkowo toksyczna, ale z drugiej, to przecież w tamtych czasach małżeństwa służyły raczej dyplomacji. Kryło się jednak za tym coś więcej – Ryszard miał na koncie doświadczenia homoseksualne. W końcu jednak, w wieku już późnym wyszedł za Berengarię, która odgrywała bardzo małą rolę z jego życiu, nawet nie przyszła na jego pogrzeb. Umarł bezpotomnie.
Muszę przyznać, że jakoś wyjątkowo nie potrafiłam skupić się na tej książce. Czy wynikało to z jej specyfiki czy z tego, że moja kilkuletnia sąsiadka akurat szalała do rytmu głośnej muzyki dziecięcej - tego na prawdę nie wiem. Nie mam jednak zastrzeżeń co do stylu, wszystko opisane jest zwięźle i łatwo to zrozumieć. Autorka objaśnia niektóre fakty dotyczące historii w ogóle, co jest bardzo pomocne.
Postać Ryszarda mnie nie zachwyciła. Ba, nawet mogę stwierdzić, że w ogóle tego człowieka nie lubiłam, jeśli można tak powiedzieć o postaci historycznej. Za to zaintrygowała mnie jego matka – królowa Eleonora z Akwitanii. Charyzmatyczna, nietuzinkowa, niezależna kobieta. I to w jakich czasach – w średniowieczu! Autorka (Régine Pernoud) zanim napisała tę książkę wiele lat poświęciła właśnie jej, czemu się nie dziwię. Chętnie przeczytałabym jakąś biografię królowej matki, gdybym nie miała tylu innych spraw na głowie.
Generalnie rozdział na temat wypraw krzyżowych był rozdziałem zdecydowanie najnudniejszym, a jednocześnie najdłuższym. Nic dziwnego, w końcu im Ryszard poświęcił sporą część swojego życia. W tym rozdziale prawie nic się nie dzieje, poza tym, że Ryszard gdzieś jechał, wojował i wygrywał, bądź przegrywał. Jedyny, co w całym tym rozdziale mnie zaintrygowało to jego ciekawa, jednak niezrealizowana koncepcja małżeństwa między jego siostrą Joanną, a Malikiem al-Adilem – bratem Saladyna. Gdyby doszło to do skutku, to pewnie takie królewskie małżeństwa młuzumańsko-chrześcijańskie (chociaż Malik miał zamiar się ochrzcić, co nie zmienia faktu, że taki związek byłby całkowitym przełomem) w końcu stałyby się czymś normalnym i kto wie, jak wyglądałyby dzisiejsze stosunki między tymi dwoma religiami. Pomysł jednak nie doszedł do skutku, ponieważ bardzo nie spodobało się to Saladynowi.
W książce znajdzie się wiele przydatnych informacji. Nareszcie dowiedziałam się, co oznacza nazwa „asasyni”. Dzięki postaci Eleonory wiem też, że sytuacja kobiet w średniowieczu nie była aż taka okropna. A wszystko na temat historii Anglii i wypraw krzyżowych tutaj zawarte będzie mi bardzo potrzebne na lekcjach historii.
Brakuje mi tu czegoś. Wiem, że to jest publikacja naukowa, ale przydałaby się odrobina humoru, napięcia lub czegokolwiek bardziej „powieściowego”. Może mam zawyżone wymagania po przeczytaniu „Gdy Słońce było Bogiem” Kosidowskiego, książki o wiele bardziej przyjaznej dla ludzi, którzy czytając literaturę historyczną chcą się przy okazji rozerwać?
Szczerze mówiąc, mogłam wybrać lepszą lekturę do zrecenzowania z historii, chociaż dzięki tej wiele się dowiedziała i mimo wszystko całkiem dobrze się ją czytało. Książki mojego ojca wciąż mnie zadziwiają.

Dziw mnie bierze, że mój ojciec ma tyle książek popularno-naukowych o tematyce historycznej. Jest ich tyle, że nie mieszczą się u nas w domu i spora ich część znajduje się w mieszkaniu mojej babci. Toteż kiedy musiałam przeczytać jakąś lekturę na historię i zrobić jej recenzję, to mogłam wybierać, co mi się podobało. A wybrałam „Ryszarda Lwie Serce” właśnie, ponieważ był...