Choć jesteśmy bez ustanku zalewani kolejnymi powieściami fantastycznymi, to jedynie niektórym autorom udaje się dokonywać w tym gatunku przełomu - wprowadzenia całkiem nowych pomysłów lub zsyntezowania elementów z dotychczas znanej literatury, tworząc powiew świeżości w gatunku. Do tej małej grupy zdecydowanie należy China Miéville czerpiący inspiracje od przeróżnych autorów, wśród których obowiązkowo w każdej recenzji wymienia się Bułhakowa, Kafkę, Philipa K. Dicka czy Bruno Schulza, a mieszający przy tym gatunki takie jak urban fantasy, steampunk, cyberpunk czy fantastykę postapokaliptyczną.

Owocem tej syntezy jest metropolia Nowe Crobuzon. Miasto istniejące w odległym świecie, pełne przeróżnych istot, idei, religii, mrocznych tajemnic, wielowarstwowe i niezwykłe złożone. Terry Pratchett kiedyś opisywał stworzone przez niego miasto Ankh-Morpork, jako miejsce w którym każdy czytelnik może dostrzec cząstkę jakiejś innej metropolii z naszego świata. I podobnie u Miéville'a niektórzy dostrzegą tutaj industrialny Londyn ze schyłku XIX wieku, dla innych to będzie to samo miasto w czasach współczesnych gdy multikulturowość jest szczególnie widoczna, a jeszcze inni poczują tu zapach Azji, w szczególności miast indyjskich. Takiego zróżnicowania, wielobarwności i uczty dla wyobraźni nie udałoby się stworzyć bez wspaniałego warsztatu pisarskiego autora dzięki którym to miasto naprawdę żyje, jest namacalne i można wręcz widzieć poszczególne dzielnice przez które podróżują bohaterowie powieści.
Fabuła rozwija się powoli, dając nam czas na przyzwyczajenie się do świata Bas-Lag. Poznajemy kolejnych bohaterów, rasy zamieszkujące Nowe Crobuzon, odwiedzamy slumsy, dzielnice bogaczy, przestępców, skupiska różnych kultur. Różnorodność tutaj jest przeogromna - znajdziemy tu istoty o cechach owadów, zwierząt, roślin, mutanty, ludzi poddających się modyfikacjom genetycznym przybierając rozmaite formy, inteligentne maszyny parowe, a także stworzenia rodem z najgorszych koszmarów - to wszystko sprawia, że u czytelnika obrzydzenie bez przerwy miesza się zachwytem. Całość idealnie ilustruje jeden cytat, który można wręcz uznać za credo twórcy "Dworca Perdido":

„Oto, na czym opiera się świat, panno Lin, co go napędza: zespolenie tego, co obce. Punkt, gdzie jedna rzecz staje się drugą. Dzięki temu ty, miasto, świat są, czym są. Oto, co mnie interesuje: obszar, gdzie przeciwieństwa stają się jednością. Miejsce hybrydyzacji."

Samo bogactwo językowe Miéville'a jest imponujące sprawiając tym samym, że "Dworzec Perdido" nie jest lekturą łatwą. Barwność i długość opisów, oraz mała czcionka, sprawiały, że książkę czytałem dosyć długo, często musiałem ją odkładać, przetrawić, zająć się czymś innym i dopiero po odsapnięciu ponownie do niej wrócić.
Akcja dzieje się wielowątkowo, dając nam szansę poznawać Nowe Crobuzon z punktu widzenia nie tylko głównych bohaterów, ale również postaci epizodycznych, choć odgrywających ważne role. Pozwala nam to ujrzeć niesamowity ciąg przyczynowo-skutkowy, który wkrótce ma nad miasto sprowadzić groźbę zagłady. Ten ciąg rozwija się wolno i jednak gdy akcja już nabierze rozpędu, to nie zwalnia i trzyma czytelnika w napięciu praktycznie do końca.

Język i sposób rozwoju fabuły sprawiają, że osoby niecierpliwe, oczekujące szybkiej lektury, obawiające się wysilenia wyobraźni po prostu polegną przy tej książce. Jednak każdy bardziej cierpliwy, szukający powieści ambitnej i ciekawego, fantastycznego świata, powinien z lektury wynieść przyjemność i wiele satysfakcji.
Pozycja obowiązkowa dla każdego miłośnika fantastyki.

Choć jesteśmy bez ustanku zalewani kolejnymi powieściami fantastycznymi, to jedynie niektórym autorom udaje się dokonywać w tym gatunku przełomu - wprowadzenia całkiem nowych pomysłów lub zsyntezowania elementów z dotychczas znanej literatury, tworząc powiew świeżości w gatunku. Do tej małej grupy zdecydowanie należy China Miéville czerpiący inspiracje od przeróżnych...