Wstecz. Historia Warszawy do początku
- Kategoria:
- historia
- Tytuł oryginału:
- Wstecz. Historia Warszawy do początku
- Wydawnictwo:
- Muzeum Warszawy
- Data wydania:
- 2021-10-25
- Data 1. wyd. pol.:
- 2021-10-25
- Liczba stron:
- 814
- Czas czytania
- 13 godz. 34 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788395963834
- Tagi:
- historia Warszawy
Po niemal 50 latach od ostatniej przekrojowej publikacji dotyczącej historii Warszawy ukazuje się Wstecz. Historia Warszawy do początku. Prof. Błażej Brzostek podważa niejeden ugruntowany obraz miasta, eksperymentuje z formą, proponując tytułowe spojrzenie Wstecz – od roku 2021 do średniowiecznych początków miasta.
Odwrócenie zwyczajowego porządku opowiadania historii pomaga autorowi wymknąć się tradycyjnej narracji i roli wszystkowiedzącego dziejopisa. Przeszłość nie istnieje –przypomina nam Błażej Brzostek. – Istnieją tylko jej ślady, które oglądamy w czasie teraźniejszym. Istnieje opowieść tworzona przez rodziców, historyków, polityków i duchownych dla edukacji, emocji, umocnienia w wierze.
Licząca niemal 800 stron książka składa się z 65 rozdziałów opatrzonych datami, od 2021 do 1339. Na drodze od dziś „do początku”, Brzostek nie odmierza równo kroków. Wybiera swobodnie lata, przy których się zatrzymuje. Rozpoczyna od obrazu Warszawy z lat 20. XXI wieku, cofa się do transformacji lat 90. XX wieku, zanurza w PRL, okres wojny, niepodległości, potem zaboru, zagląda do czasów nowożytnych, aby na końcu dotrzeć do średniowiecznych początków miasta.
Dotychczasowe syntezy i prace naukowe na temat dziejów Warszawy są obecne w tle książki – autor sięga do nich jednak najczęściej po to, aby uzmysłowić, że są tylko interpretacjami, a każda z nich powstała pod wpływem danej sytuacji i potrzeby czasu. Brzostek proponuje wielowątkową i pełną dygresji opowieść, na którą składają się sugestywne obrazy miejsc i życia mieszkańców. Zobaczymy więc ulicę Marszałkowską w 1945 roku, widok z kopuły kościoła ewangelickiego z 1857 roku czy miasto z perspektywy pierwszego lotu balonem w 1789 roku. Zajrzymy do gabinetu Edwarda Gierka, do prywatnych mieszkań, na podwórka dziewiętnastowiecznych kamienic i do sklepionych izb kupców na Rynku Starego Miasta. Autor oddaje głos różnym bohaterom i bohaterkom, pozwala spojrzeć na miasto oczami przybyszów z zagranicy, sięga do reportaży, tekstów prasowych, pamiętników i wspomnień, np. Marii Dąbrowskiej, Zdzisława Beksińskiego, Agnieszki Osieckiej czy Leopolda Tyrmanda. Ukazuje też losy zwykłych mieszkańców miasta, pozornie mało istotnych, a jednak tworzących mikrohistorie Warszawy. Subiektywny i zmienny rytm tej podróży sprawia, że zamiast kalendarium powstała opowieść bliższa biografii.
Jak mówi we wstępie Autor:
Pisałem tę historię zygzakiem, próbując różnych narracji i punktów widzenia, czerpiąc z historiografii, ale także starając się od niej oderwać, uogólniając, ale też starając się przekazać doświadczenia jednostkowe i odosobnione. Zamiast wykładu chronologicznego dałem coś w rodzaju plastrów, zdejmując warstwy źródeł i interpretacji, odnoszących się do historii Warszawy. Przede wszystkim nie szukałem w dziejach miasta żadnego sensu, żadnej „linii przewodniej” ani „czerwonej nici”, wychodząc z założenia, że mamy do czynienia z nieogarnionym zbiorem doświadczeń (z tysiącami „Warszaw”),które zostały zebrane, a następnie znikły z powierzchni ziemi razem z ludźmi, którzy je przeżyli.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Książka na półkach
- 228
- 51
- 21
- 13
- 11
- 4
- 4
- 4
- 2
- 2
OPINIE i DYSKUSJE
Są to bardziej felietony historyczne niż podręcznik do historii. Przez to niektóre fragmenty są pogłębione zbyt mocno, w moim odczuciu, a niektóre potraktowane po macoszemu. Ciekawa jest forma opowiadania historii wstecz, ale żeby tak to czytać trzeba mieć podstawową wiedzę jeżeli chodzi o historię Warszawy, w przeciwnym razie wszystko się może czytelnikowi pomieszać.
Są to bardziej felietony historyczne niż podręcznik do historii. Przez to niektóre fragmenty są pogłębione zbyt mocno, w moim odczuciu, a niektóre potraktowane po macoszemu. Ciekawa jest forma opowiadania historii wstecz, ale żeby tak to czytać trzeba mieć podstawową wiedzę jeżeli chodzi o historię Warszawy, w przeciwnym razie wszystko się może czytelnikowi pomieszać.
Pokaż mimo toKsiążka przeczytana przeze mnie z bólem serca i najbardziej męcząca warszawska lektura z jaką miałam do czynienia, również pod kątem czasu, jaki na nią poświęciłam.
Kocham Warszawę, natomiast bez względu na opisywany okres jej dziejów, mam wrażenie, że autor nienawidzi miasta skupiając się jedynie na wadach i negatywach nie kolejno opisywanych czasów. Jestem pewna, że napisanie tych 800 stron wymagało wiele czasu i zaangażowania oraz przewertowania tysięcy stron na temat stolicy (co sugerują przypisy). Jednak patrząc na skupienie się na tym, co w mieście działo się najgorszego, absolutnie nie widzę odzwierciedlenia nakładu pracy i spojrzenia z kilku perspektyw na dane czasy, a tego wymagałabym od wydawnictwa Muzeum Warszawy.
Książka przeczytana przeze mnie z bólem serca i najbardziej męcząca warszawska lektura z jaką miałam do czynienia, również pod kątem czasu, jaki na nią poświęciłam.
więcej Pokaż mimo toKocham Warszawę, natomiast bez względu na opisywany okres jej dziejów, mam wrażenie, że autor nienawidzi miasta skupiając się jedynie na wadach i negatywach nie kolejno opisywanych czasów. Jestem pewna, że...
Genialna historia Warszawy, opowiedziana inaczej i absolutnie wciągająca, a do tego niezwykle starannie wydana ❤️
Genialna historia Warszawy, opowiedziana inaczej i absolutnie wciągająca, a do tego niezwykle starannie wydana ❤️
Pokaż mimo toCiekawie napisana historia Warszawy, poczynając od 2021 wstecz, aż do założenia miasta. Autor ukazuje historię miasta na tle historii Polski. Dużo pisze o codziennym życiu mieszkańców miasta, a nie tylko o wyjątkowych wydarzeniach, co bardzo mi się podoba. Brakuje mi tylko jakiejś mapy, a raczej zestawu map z różnych okresów, by jeszcze bardziej uzmysłowić sobie przemiany zachodzące na przestrzeni wieków.
Ciekawie napisana historia Warszawy, poczynając od 2021 wstecz, aż do założenia miasta. Autor ukazuje historię miasta na tle historii Polski. Dużo pisze o codziennym życiu mieszkańców miasta, a nie tylko o wyjątkowych wydarzeniach, co bardzo mi się podoba. Brakuje mi tylko jakiejś mapy, a raczej zestawu map z różnych okresów, by jeszcze bardziej uzmysłowić sobie przemiany...
więcej Pokaż mimo toDuże oczekiwania - niestety nie potwierdzone po lekturze. Po pierwsze to nie historia Warszawy, ale raczej felietony, które dla kogoś kto szukał naprawdę wiedzy historycznej są rozczarowaniem. Osobiście nie "kupuję" pomysłu narracji od czasów współczesnych do początków miasta. Nie daje to wcale perspektywy rozwoju, a wręcz przewciwnie.
Minusem jest też potraktowanie dość powierzchownie historii miasta od XVIII wieku do średniowiecza. Wynika to pewnie z małej ilość danych źródłowych, ale daje złudne poczucie, że w czasach tych Warszawa się nie rozwijała.
Książkę czyta się całkiem przyjemnie na co wpływ ma język jakim posługuje się autor. Ale nie zmienia to faktu, że książka ta może być jedynie uzupełnieniem historii Warszawy. I tylko tak należy ją traktować.
Mimo wszystko zawód...
Duże oczekiwania - niestety nie potwierdzone po lekturze. Po pierwsze to nie historia Warszawy, ale raczej felietony, które dla kogoś kto szukał naprawdę wiedzy historycznej są rozczarowaniem. Osobiście nie "kupuję" pomysłu narracji od czasów współczesnych do początków miasta. Nie daje to wcale perspektywy rozwoju, a wręcz przewciwnie.
więcej Pokaż mimo toMinusem jest też potraktowanie dość...
Mialem ogromne oczekiwania co do książki prof. Błażeja Brzostka. Dzieje Warszawy to przecież materiał na znakomitą opowieść. Niestety lektura rozczarowuje, zarówno w zakresie formy, jak i treści.
Zupełnie niezrozumiała jest koncepcja pisania historii wstecz - od teraźniejszości do początków Warszawy. W opisie książki możemy przeczytać, że odwrócenie zwyczajowego porządku opowiadania historii pomaga wymknąć się Autorowi tradycyjnej narracji i roli wszystkowiedzącego dziejopisa. Efekt jest natomiast taki, że w książce zupełnie umykają istotne związki przyczynowo-skutkowe, brak jest wyjaśnienia dla poszczególnych zjawisk społecznych i gospodarczych zachodzących w Warszawie na przestrzeni wieków. Odwrócenie historii powoduje chaos, czytelnik ma poczucie jakby wszystko co wydarzyło się w przeszłości było niezależne, oderwane od innych zjawisk.
Wydaje się, że głównym zamysłem Autora w takim podejściu do struktury opisywanych wydarzeń była chęć przedstawienia historii w sposób apolityczny, bezstronny, obiektywny. W praktyce, książka jest przesycona politycznymi i światopoglądowymi przekazami. Z książki bije obraz Warszawy widzianej oczami miejskiego społecznika, narzekającego na infrastrukturę, architekturę, błędy planistyczne. Jednocześnie autor ma wyraźnie większą wrażliwość dla czasów PRLowskiego procesu odbudowy Warszawy, niż czasów kapitalistycznego chaosu inwestycyjnego. Tymczasem przecież obydwa procesy mają swoje źródło w zniszczeniach czasów II WŚ i obecny kształt Warszawy został silnie zdeterminowany tamtymi wydarzeniami.
W książce żadne opinie Autora nie są wyraźnie zaznaczone, ale czytając między wierszami czuć jakby niechęć do martyrologicznej koncepcji Miasta, zbudowanego na gruzach dwóch powstań z 1943 r. i 1944 r. Co więcej, Autor ku mojemu ogromnemu zdumieniu poddaje pod wątpliwość formę upamiętnienia Ofiar stalinowskich represji w postaci Panteonu - Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych twierdząc, że pompatyczna nazwa należy do sfery polityki historycznej. Tym samym Autor sam uprawia politykę historyczną na łamach książki, która przecież miała być bezstronną opowieścią.
Sama treść książki również pozostawia wielki niedosyt. Są rozdziały ciekawe, ze świetnymi opisami tkanki miejskiej, jak choćby ten o trasie dawnego trolejbusu przemierzające ulice Mokotowa i Śródmieścia. Ale są też rozdziały niezrozumiałe z punktu widzenia opowieści o historii Warszawy, np. cały rozdział poświęcony biografii Antoniego Słonimskiego, jego konfliktu z Czesławem Miłoszem, itd.
To co zasługuje na duże uznanie to próba uchwycenia obyczajowości mieszkańców Warszawy, zmieniająca się w czasie. Próba to połowicznie udana, bo Autorowi wyraźnie zabrakło konsekwencji w oddawaniu głosu mieszkańcom Stolicy. Wydaje się, że Autora zwyczajnie przerósł ogrom materiału źródłowego oraz treści, które chciał zawrzeć w książce. Efektem powyższego jest jednogarnkowe danie literackie, do którego wrzucono style życia mieszkańców Warszawy, opisy inwestycji, architektury i krajobrazu z polityką w tle oraz wspomnienia znanych Warszawiaków.
Czytając książkę niejednokrotnie czułem irytację. Jako mieszkaniec Stolicy było mi też zwyczajnie przykro, że Autor traktuje opisywane Miasto z wyraźną niechęcią, przedstawiając je jako nieprzyjazne, bezduszne, niechętne obcym, utrwalając w ten sposób przekonanie, że Warszawa jest pełna podziałów i egoizmu.
To co jednak najbardziej boli to fakt, że wydawcą książki jest Muzeum Warszawy. Czy naprawdę instytucja odpowiedzialna m.in. za kreowanie pozytywnego wizerunku Warszawy powinna publikować książki, które temu Miastu są zwyczajnie niechętne?
Mialem ogromne oczekiwania co do książki prof. Błażeja Brzostka. Dzieje Warszawy to przecież materiał na znakomitą opowieść. Niestety lektura rozczarowuje, zarówno w zakresie formy, jak i treści.
więcej Pokaż mimo toZupełnie niezrozumiała jest koncepcja pisania historii wstecz - od teraźniejszości do początków Warszawy. W opisie książki możemy przeczytać, że odwrócenie zwyczajowego porządku...
Potężna rzecz. Na pewno nie nadaje się jako wprowadzenie do historii Warszawy - forma opowieści i odwrócony porządek chronologiczny wymagają jakiej-takiej orientacji w dziejach stolicy i całego kraju. Jeśli jednak ma się już ten szkielet, to "Wstecz" Brzostka pozwala obudować go fascynującymi faktami i ciekawostkami (np. w XIX wieku w Warszawie też była "patelnia" - tak nazywano ogródek kawiarni naprzeciwko Parku Ujazdowskiego),odmalowując kolejne obrazy dawnej Warszawy z jej budynkami, ulicami i przede wszystkim ludźmi; zobaczyć można całą tzw. tkankę miejską, od przemian w transporcie publicznym (chrypiące i zatłoczone autobusy PRL, lektyki i noszenie na plecach w XVIII wieku) aż po różne style urządzania wnętrz. Powojenna rekonstrukcja Warszawy okazuje się skomplikowanym i wybiórczym procesem, burzliwa historia miasta wielokrotnie niszczonego i odradzającego się nabiera prawdziwego patosu, a przy okazji wychodzi też na jaw, że każde pokolenie uważało współczesną sobie Warszawę za festiwal brzydactwa i wzdychało do "starych, dobrych czasów".
Słabiej wypadają tylko rozdziały ostatnie, sięgające do średniowiecza - więcej jest tam rozważań na temat praw miejskich niż opisu życia codziennego, choć pewnie po części wynika to z ograniczonej liczby źródeł. Myślę też, że książka by zyskała, gdyby zawierała trochę więcej map Warszawy z różnych epok. Poza tym jednak "Wstecz" jest naprawdę świetne i godne polecenia każdemu, kto interesuje się Warszawą.
Potężna rzecz. Na pewno nie nadaje się jako wprowadzenie do historii Warszawy - forma opowieści i odwrócony porządek chronologiczny wymagają jakiej-takiej orientacji w dziejach stolicy i całego kraju. Jeśli jednak ma się już ten szkielet, to "Wstecz" Brzostka pozwala obudować go fascynującymi faktami i ciekawostkami (np. w XIX wieku w Warszawie też była "patelnia" -...
więcej Pokaż mimo toFascynująca gawęda o Warszawie i jej mieszkańcach. Świetnie napisana książka dla każdego, nie tylko mieszkańca Warszawy.
Fascynująca gawęda o Warszawie i jej mieszkańcach. Świetnie napisana książka dla każdego, nie tylko mieszkańca Warszawy.
Pokaż mimo toMęczyłam się z tą książką dość długo - ponad trzy tygodnie - niemniej, myślę, że warto.
Przede wszystkim nie jest to podręcznik, jak mogłoby się wydawać na początek. To reportaż i całkiem przyjemny reportaż. Jestem jednak trochę niepewna pozycji, jeśli chodzi o przedstawienie historii do początku; moim zdaniem wypadło lekko chaotycznie i sama wolę jak sprawy są przedstawiane w sposób chronologiczny.
Męczyłam się z tą książką dość długo - ponad trzy tygodnie - niemniej, myślę, że warto.
więcej Pokaż mimo toPrzede wszystkim nie jest to podręcznik, jak mogłoby się wydawać na początek. To reportaż i całkiem przyjemny reportaż. Jestem jednak trochę niepewna pozycji, jeśli chodzi o przedstawienie historii do początku; moim zdaniem wypadło lekko chaotycznie i sama wolę jak sprawy są...
Książka B. Brzostka to po prostu inne spojrzenie na historię, przez inny pryzmat niż w podręcznikach. Wydarzenia z przeszłości, o których uczy się na historii np. tworzenie się partii politycznych, ich łączenie się czy dzielenie, raczej warszawiaków nie interesowały, z uwagi na analfabetyzm i biedę raczej w ogóle o nich nie wiedzieli. Ale można się dowiedzieć, czym naprawdę ci ludzie żyli. W czasach zmierzchu dynastii jagiellońskiej Warszawa fascynowała się mostem, został zbudowany pierwszy most i było to wydarzenie absolutnie szokujące i zajmujące każdego.
Wydarzenia polityczne są sygnalizowane, ale tylko gdy miały one realny wpływ na życie mieszkańców, tutaj mamy zarówno wydarzenia znane, jak i też niemal zapomniane. Autor opisuje przykładowo pobyt Napoleona i jego wojsk, Powstanie Warszawskie, ale widziane z perspektywy ludności cywilnej, czy znacznie wcześniejszą i w powszechnym odbiorze mało znaną działalność sztyletników w czasie Powstania Styczniowego ( wykonujących wyroki śmierci na Rosjanach). Mowa jest też np. o kataklizmach naturalnych, jakie nawiedzały Warszawę, a więc wielki pożar na początku XVIII wieku, gdzie życie mogło stracić około 1/10 ludności, szerzące się zarazy, zwane dziś epidemiami, głównie była to dżuma, powodzie, z których jedna zniszczyła całkowicie jedyny warszawski most. Jest bardzo dużo cytatów z różnych dzieł z omawianej epoki, z powieści, ze wspomnień, z listów, z dokumentów, nawet z ogłoszeń w gazetach.
całość
https://powrot-do-krainy-ksiazki.blogspot.com/2022/08/bazej-brzostek-wstecz-historia-warszawy.html
Książka B. Brzostka to po prostu inne spojrzenie na historię, przez inny pryzmat niż w podręcznikach. Wydarzenia z przeszłości, o których uczy się na historii np. tworzenie się partii politycznych, ich łączenie się czy dzielenie, raczej warszawiaków nie interesowały, z uwagi na analfabetyzm i biedę raczej w ogóle o nich nie wiedzieli. Ale można się dowiedzieć, czym naprawdę...
więcej Pokaż mimo to