Ta historia jest koszmarna. Choć nie ma tam gnijących zombie, krwawych masakr i wyskakujących zza winkla duchów, to za sprawą gęstniejącej z każdą stroną atmosfery czujemy się coraz bardziej nieswojo. Peter Straub stworzył wciągającą powieść, z mistrzowsko skonstruowaną fabułą, będącą erudycyjną ucztą dla czytelników. I mimo że objętość książki może wywołać drżenie, czyta się ją zdecydowanie za szybko. Autor nie ułatwia lektury, myląc tropy i podsuwając różne prawdopodobne rozwiązania. Tymczasem nic nie jest do końca takie, jak się wydaje, czego zapowiedź znajdziemy na samym początku. Już pierwszy rozdział wprawia w konsternację, niczego nie wyjaśniając, za to zmusza do snucia domysłów.

A już za chwilę akcja przenosi czytelników do sennego amerykańskiego miasteczka Millburn w stanie Nowy Jork. Tam działa Stowarzyszenie Chowder założone przez przyjaciół, dziś już starszych panów. Łączy ich tajemnica z przeszłości i cykliczne spotkania, podczas których opowiadają sobie straszne historie. „Jaka była najgorsza rzecz, którą kiedykolwiek zrobiłeś?” – tym pytaniem zaczynają się opowieści na poły prawdziwe, na poły będące wytworem fantazji. To one tworzą nastrój, a ten za sprawą serii nieuchronnych zdarzeń z każdą chwilą staje się gorszy.

Zachwyca nie tylko sugestywny klimat grozy, ale przede wszystkim przemyślani i drobiazgowo sportretowani bohaterowie: ci pierwszo-, drugoplanowi i epizodyczni. W ogóle warstwa psychologiczno-obyczajowa jest mocną stroną opowieści. Mieszkańcy Millburn są wiarygodni, autor każdego obdarzył osobowością i charakterystycznymi cechami, bez trudu więc można ich sobie wyobrazić. Świetnie wpasowali się w senny małomiasteczkowy klimat ze swoimi lękami, spokojną (do czasu) egzystencją i sekretami.

Zwyczajne miejsca zmieniają się w opresyjne. Przyjazny za dnia las staje się mrocznym miejscem, w którym nie wiadomo co (czy może kto?) czai się w leśnych ostępach. Sielski klimat małego miasteczka zatruwają niejasności, przypuszczenia i wkradający się w umysły mieszkańców chaos. A może to tylko strwożona wyobraźnia płata figle… W prowincjonalnych miasteczkach wszyscy wszystko o sobie wiedzą. Czy aby na pewno? Niepewność dalszych zdarzeń tylko wzmaga napięcie towarzyszące czytaniu, a czytelnika stawia zawsze o krok od rozwiązania zagadki.

„Upiorna opowieść” to wielowarstwowa, mistrzowsko zbudowana historia, złożona z połączonych i przeplatających się ze sobą wątków. Arcydzieło, w którym autor zręcznie połączył elementy powieści psychologicznej, obyczajowej i gotyckiej, popkulturowe mity i nawiązania do klasyków literatury grozy. I to niezależnie od tego, w jakich czasach rozgrywa się akcja powieści, pewne wzorce są uniwersalne. Straub udowadnia, że wciąż boimy się tego samego: zemsty, szaleństwa, miejsc budzących grozę, choroby, dręczących duchów przeszłości, a autor z finezją miesza je w swoim dziele.

„Upiorna opowieść” to historia osadzona we współczesnych realiach, w której przeszłość, przyszłość i teraźniejszość krzyżują się ze sobą, jawa miesza się ze snem, tworząc tylko pozorny chaos. Straub stworzył arcydzieło o przemyślanej konstrukcji, złożonej z elementów charakterystycznych dla powieści grozy, bogatej w odniesienia do klasyków. Każdy miłośnik horrorów powinien ją znać, bo to powieść kultowa i uznana za kanoniczną.

Magdalena Świtała