Polski pisarz, przedstawiciel nurtu grozy w polskiej literaturze międzywojennej. Klasyk noweli fantastycznej, twórca horroru kolejowego, określany czasem mianem „polski Poe” lub „polski Lovecraft”. Urodził się w galicyjskiej rodzinie inteligenckiej, jako syn naczelnika sądu Dionizego Grabińskiego i Eugenii z Czubków. Wczesną młodość spędził w Łące pod Samborem, skąd po śmierci ojca rodzina przeniosła się do Lwowa.
Po ukończeniu nauki w tamtejszym liceum bernardynów w 1905 r., rozpoczął studiowanie literatury polskiej i filologii klasycznej na wydziale filologicznym Uniwersytetu Lwowskiego. Poznał tam między innymi Stanisława Kota, Juliusza Kleinera, Tadeusza Sinkę, Stanisława Łempickiego oraz Stefana Wierczyńskiego.
Jeszcze w okresie studenckim ujawniła się u niego dziedziczna gruźlica; doświadczenie śmiertelnej choroby, podobnie jak cechująca pisarza już od dzieciństwa żarliwa religijność, wywarły znaczący wpływ na kształtowanie się jego światopoglądu i programu literackiego.
Po ukończeniu studiów, poczynając od roku 1911 pracował jako polonista w lwowskich gimnazjach. Podróżował po Europie: przebywał w Austrii (w latach 1914-1915),odwiedził Włochy (1927) i Rumunię (1927). W latach 1917-1921 był nauczycielem w Przemyślu.
Przeniesiony na emeryturę z powodu zaawansowanej gruźlicy, w 1931 r. zamieszkał w miejscowości kuracyjnej Brzuchowice pod Lwowem. Od tego czasu, pomimo niedawno odnoszonych sukcesów pisarskich, popadał w coraz większą nędzę i zapomnienie.
Zmarł w skrajnym ubóstwie, opuszczony przez niemal wszystkich znajomych. Jest pochowany na cmentarzu Janowskim we Lwowie.
Największe uznanie zyskał jako nowelista. Zadebiutował w 1909 roku (wydanym pod pseudonimem Stefan Żalny) zbiorem opowiadań Z wyjątków. W pomrokach wiary, który nie zyskał jednak uznania krytyki ze względu na niewielką wartość artystyczną. Autor został dostrzeżony dopiero dzięki drugiemu tomowi pt. Na wzgórzu róż (1918). Sławę przyniósł mu Demon ruchu (1919) – cykl nowel grozy osnutych wokół motywu pociągu i stacji kolejowej. Zachęcony sukcesem, w krótkim czasie opublikował kolejne zbiory nowel, z których część stanowiły zamknięte cykle tematyczne: Szalony pątnik (1920),Niesamowita opowieść (1922),Księga ognia (1922),Namiętność (1930). Niektóre opowiadania Grabińskiego były także publikowane w ówczesnej prasie popularnej („Gazeta Kaliska”, „Słowo Polskie”, „Robotnik”, „Nowa Reforma”) i literackiej („Maski”, „Pro Arte”, „Zdrój”).
Mniejszą wartość artystyczną zwyczajowo przypisuje się jego powieściom. Salamandra (1924),Cień Bafometa (1926),Klasztor i morze (1928) oraz Wyspa Itongo (1934) współcześnie zostały niedostrzeżone lub ostro skrytykowane, po wojnie zaś uznano je za anachroniczne.
Jest także autorem trzech dramatów (Willa nad morzem, Zaduszki, Larwy),wystawianych na scenach Warszawy, Lwowa i Krakowa.
Wyrósł z głębin na wodach kwiat piękny jak smutek, cichy jak westchnienie. Biały był i twarde miał pąki, kręgiem po brzegach w zieleń liści ...
Wyrósł z głębin na wodach kwiat piękny jak smutek, cichy jak westchnienie. Biały był i twarde miał pąki, kręgiem po brzegach w zieleń liści dłoniastych ujęty.
- Czy świat otaczający mnie w ogóle istnieje? A jeśli rzeczywiście istnieje, czy nie jest wytworem kształtującej go myśli? A może wszystko j...
- Czy świat otaczający mnie w ogóle istnieje? A jeśli rzeczywiście istnieje, czy nie jest wytworem kształtującej go myśli? A może wszystko jest tylko fikcją jakiejś głęboko zamyślonej jaźni? Tam gdzieś, w zaświatach, ktoś ciągle, ktoś od prawieków myśli - a świat cały, a wraz z nim biedny ludzki narodek, jest produktem tej wieczystej zadumy!...
Wiedzieliście, że Stefan Grabiński pisał także teksty teoretycznoliterackie i krytycznoliterackie? Jeśli nie, to się dobrze składa, bo mam tu coś, co może zupełnie zmienić Wasze postrzeganie na jego temat.
Książka, którą tu widzicie to fenomen i prawdziwa perła nie tylko fanów Grabińskiego, ale i badaczy jego literatury. To publikacja, która pozwoli Wam odkryć Grabińskiego na nowo, dotrzeć do ukrytej cząstki jego duszy.
"Wokół twórczości" to teksty nie tylko o Grabińskim, ale i napisane przez niego. Powyższe stwierdzenie o ukrytej cząstce duszy nie był na wyrost, ponieważ dzięki takim tekstom możemy poznać jego sposób myślenia.
"Na początku było zdumienie"
"Gdyby się zapytano, co uważam za dominantę własnej twórczości, odpowiedziałbym, że jest nią uczucie wielkiego zdumienia, pełnego czci i uwielbienia zarazem, zdumienia nad życiem i jego tajemniczością."
Dodatkowo, to prawdziwa kopalnia ciekawostek o naszym ulubionym "demonie" z kolei. Redaktor tomu, Krzysztof Grudnik wykonał ogrom pracy w zebraniu artykułów dzięki, którym możemy zanurzyć się w głosach z czasów Grabińskiego. Przejść się w butach wszelkiego rodzaju recenzentów i kolegów po piórze.
Co tu znajdziemy?
🔸️w pierwszej części znajdziemy teksty teoretycznoliterackie samego Grabińskiego, dzieje powstania noweli "Maszynista Grot", psychologii tworzenia, tematyka oryginalności w sztuce, o twórczości fantastycznej i roli jaką odgrywa. Ciekawą rzeczą są tu przeróżne sylwetki literackie i recenzje publikowane w okresie międzywojennym, gdyż sporo tu wątków biograficznych, zwłaszcza w autoreferacie. Za najciekawszą opisaną tu sylwetkę uważam: "Książę fantastów (E.A. Poe). Studium literackie". Na koniec pierwszej części znajdziemy miniatury poetyckie, które mocno skłaniają do refleksji.
🔸️w drugiej części znajdziemy cztery wywiady ze Stefanem Grabińskim. Co sądził o współczesnej literaturze polskiej?
Kto z literatury światowej był mu bliski? Jak się zapatrywał na polską powieść fantastyczną? Które swoje dzieła uważał za najdojrzalsze? Na te i wiele pytań znajdziecie odpowiedzi.
🔸️w trzeciej części mamy recenzje o twórczości Grabińskiego napisane nie tylko przez jego przyjaciół. Warto tu także zajrzeć na sylwetki, aby zobaczyć Grabińskiego oczami innych. Ponadto są tu varia.
Jak widzicie, warto! "Wokół twórczości" jest publikacją, która niesamowicie skłania do refleksji nie tylko nad jego twórczością, ale i poglądami.
"Obłąkańcy miewają nieraz wielką, smutną rację. Czyny i słowa wariatów sprawiają niekiedy wrażenie zastygłych symboli, pod których sztywną powłoką bije życie swoiste, oryginalne a straszne zarazem."
Należy wspomnieć, że lektura nie jest łatwą przeprawą, wymaga skupienia. Dobrze jest sobie jej lekturę dawkować.
Mocno polecam fanom Grabińskiego.
Katooola patronuje tylko sztosom!💥
„W pomrokach wiary” to kolejny ze zbiorów opowiadań Stefana Grabińskiego wznowiony przez wydawnictwo CM w serii Polska Fantastyka. W ubiegłych latach wznowiono również inne tomy opowiadań jednego z najwybitniejszych twórców polskiej noweli fantastycznej: „Demon ruchu”, „Księga ognia”, „Niesamowita opowieść”, „Szalony pątnik” i „Na wzgórzu róż”. Czytelnicy mogli sobie również przypomnieć, lub przeczytać po raz pierwszy, powieści Grabińskiego: „Wyspa Itongo”, Salamandra” a także „Klasztor i morze”…
Więcej na:
http://www.zapomnianabiblioteka.pl/2023/03/w-pomrokach-wiary_4.html