„Na oddziale śmierdzi bąkami. Co za gadownia. Ciepłe wydechy i smród i pot. Jak w tropikalnych pawilonach ogrodu zoologicznego” – pisze w swojej pierwszej książce Olga Hund, malując miikroświat szpitala psychiatrycznego, groteskowy, przygnębiający, momentami śmieszny, a jednocześnie - odrażająco ludzki.

Odważny to debiut, osobisty, intymny; zaskakująco dobry; opowieść przepuszczona przez filtr pamięci indywidualnej, pocięta na fragmenty. Zachwyciła mnie ta filigranowa książka złożona z urywków, zdań, charakterystyk zamkniętych w jednym akapicie. Świetna proza poetycka, mocno introwertyczna, opowiadająca w drobnych obrazach, w krótkich impresjach jak działa system w systemie, a w nim mniejsze systemy. Pokoje, piętra, dolne i górne, pokłady tej antyarki załadowanej po brzegi ludźmi, którzy sobie nie poradzili. Z rozczarowaniami, z innymi ludźmi, z życiem.

„Bo co to jest szaleństwo? Ta psychiczność? To my przysz na wolności wszyscy tak samo popierdoleni, prawda, jesteśmy, tylko tu się pani Olgo, rozchodzi o to, jak se ktoś radzi z tym, no, rozczarowaniem. Czyli wtedy, jak ni chuja nie dostaje tego, czego chce. I jak się spokojnie rozczaruje, to jest zdrowy, a jak pokaże, że jest rozczarowany przykładowo, wyjebie we wiatę przystanka, a akurat patrol będzie jechał, to już psychiczność”.

Wśród „psychicznych” jest Halinka, która ciągle pierze swoje zapocone, góralskie mokasyny, a i tak pełznie uporczywy, kapciany smrodek. Jest Ewa słodka i potulna jak cukrowy baranek. Jest Kasia w siódmym miesiącu ciąży, do której przychodzi codziennie matka, żeby zjeść za nią obiad (to nie literówka – tak, za nią). Na tych „koloniach dla smutnych dzieci” w ciasnej przestrzeni zgromadzenie ludzie zbędni, pokaleczeni, nieradzący sobie, nieudani. Oni i ich decyzje nieracjonalne, urojenia, majaki i to, co się wydaje, choroby nabyte z lenistwa, tak intensywnego, że wymagało odcięcia od paska. Kobiety wychodzące, wracające przeprane i zaopatrzone po przepustkach. Do tego wszechogarniająca nuda, marazm, zaparcia, siostry zobojeniałe, malujące paznokcie w trakcie terapii i podsuwające pacjentkom jednozdaniowe testy na depresję.

Olga Hund jest spostrzegawczym, wnikliwym obserwatorem. Nie wartościuje, nie diagnozuje, nie ocenia - opisuje miejsce, które jest jeszcze bardziej chore niż pacjentki, gdzie prowadzi się terapie kolażem, wieczorkami muzycznymi i czytaniem „Granicy” Zofii Nałkowskiej. Gdzie „Zdrowi psychicznie, czyli personel, wierzą za to, że kiedy spadnie na podłogę karta chorobowa, należy ją przydeptać, żeby pacjentka nie leżała zbyt długo”.
Pokazuje, jak wygląda od środka nienormalny/normalny świat, nomen omen – w pigułce, że to tylko jedna z wersji rzeczywistości, daleka od powszechnych, utartych wyobrażeń:

„Ludzie myślą, że mężczyźni na oddziałach psychiatrycznych piszą poezję i traktaty filozoficzne, albo siedzą za wywrotowe myślenie i działalność opozycyjną. Myślą też, że na oddziałach psychiatrycznych znajdują się tylko seryjne morderczynie, wiedźmy, mówiące językami szeptuchy, chore na pląsawicę i wściekliznę potomkinie zwierząt urodzone z zębami i szóstym palcem. To też. Ale większość dziewcząt na oddziałach nie jest aż tak szalona i pamięta, co robili im ojcowie, wujkowie, mężowie, matki, co robił im Kościół, ZUS i rynek pracy”.

Mała, wielka książka. Boleśnie, choć mimochodem, uświadomiła mi jedną rzecz. Życie ma coraz większe wymagania, którym coraz trudniej sprostać. Każdego coś szarpie, mocniej, lub słabiej. Jednych podgryzają psy raz drobnych, drudzy całe życie spędzają z wielkim, łagodnym labradorem.

„Na oddziale śmierdzi bąkami. Co za gadownia. Ciepłe wydechy i smród i pot. Jak w tropikalnych pawilonach ogrodu zoologicznego” – pisze w swojej pierwszej książce Olga Hund, malując miikroświat szpitala psychiatrycznego, groteskowy, przygnębiający, momentami śmieszny, a jednocześnie - odrażająco ludzki.

Odważny to debiut, osobisty, intymny; zaskakująco dobry; opowieść...