Już po raz drugi mam przyjemność wejść do świata wykreowanego przez Rae Carson. Pierwszy tom jej fantastyczno-przygodowej serii „Złotowidząca” okazał się dla mnie niemałym zaskoczeniem: spodziewałam się kolejnej, do bólu stereotypowej opowiastki, a otrzymałam coś naprawdę interesującego i świeżego. Z tego powodu, do kontynuacji podeszłam ze znacznie większymi oczekiwaniami. Czy autorce udało się im sprostać?

Sam pomysł na fabułę jest zbliżony do tego znanego nam z poprzedniej części - podobnie jak w „Ucieczce", również w „Schronieniu” pojawia się motyw drogi, który tak urzekł mnie ostatnio. Lee wraz z Jeffersonem i resztą ich nowej „rodziny” znowu będą musieli podjąć wędrówkę, a w roli antagonisty po raz kolejny wystąpi wujek dziewczyny, Hiram - tym razem w nieco innej roli, bo nie jako widmowe, czające się w tle zagrożenie, ale człowiek z krwi i kości, którego będzie dane nam poznać.

Bardzo trudno jest mi jednoznacznie ocenić drugą część historii Lee. Zacznę może od tego, co zdecydowanie mi się podobało. Przede wszystkim: bohaterowie i ich rozwój. Żeby w pełni docenić zmiany, jakie zachodzą w ich osobowościach, trzeba cofnąć się nieco w przeszłość, do pierwszego tomu. Niesamowite, jak z nieznajomych, ledwie zarysowanych sylwetek, na przełomie obu powieści - bo rozwój postaci nie ogranicza się jedynie do „Ucieczki” - stają się prawdziwymi, pełnowymiarowymi ludźmi. Proces ich przemian trwa dalej, a na naszych oczach kształtują się charaktery, co szczególnie widoczne jest w przypadku Lee i Jeffersona. Każde z nich musiało dojrzeć i zmężnieć, by poradzić sobie ze zgotowanymi przez los wyzwaniami.

Kolejną rzeczą, która po raz kolejny mnie oczarowała, jest wspomniany już motyw drogi. Chociaż w tej części koncepcja ta ginie nieco pod innymi, nowymi pomysłami, nadal jest obecna - podobnie jak unoszący się nad kartkami powieści duch westernu i powieści przygody. Oprócz tego, Rae Carson wplotła kolejny wątek, na który także jestem szczególnie wrażliwa, a mianowicie - rodzina. Nie taka, w której człowiek rodzi się i dorasta, lecz gdzie więzy krwi nie grają żadnej roli. Przyjaźnie mozolnie zawierane i szlifowane w pierwszej części, pomimo (a może w wyniku) rozmaitych prób i przeciwności przeobraziły się w silne więzy. Ekipa Lee to naprawdę barwna i zgrana rodzinka, a co z tym idzie - łatwo tą zgraję polubić i kibicować ich poczynaniom.

Jednakże - nie wszystkie zmiany wprowadzone przez autorkę spotkały się z moją aprobatą. I chociaż Rae Carson wykonała dobrą robotę wprowadzając więcej elementów zaskoczenia, to niestety, prędkość wydarzeń bywała mocno nierówna. Te bardziej dynamiczne fragmenty rzeczywiście czyta się świetnie, jednak napięcie nieustannie jest rozładowywane przez przemyślenia i emocjonalne rozterki Lee. Pierwszy tom mocno zaplusował u mnie brakiem wyraźniejszego wątku romantycznego, co stanowiło też o jego oryginalności. W „Schronieniu” autorka niestety postanowiła zagrać mocno wyświechtanym schematem. W wyniku tego decyzje Lee zaczęły trącić irracjonalnością, a ona sama (pomimo wspomnianego wcześniej rozwoju charakteru i ogólnej dojrzałości) zachowywała się momentami nierozważnie, jakby czasami traciła swój moralny kręgosłup, którzy dopiero co zdążyła w sobie wypracować. Ponadto, autorka postanowiła też trochę pogmatwać wątek fantastyczny, związany z mocą Lee. Nie mogę zdradzić, co dokładnie się zmieniło, jednak osobiście ten konkretny zwrot akcji nie wzbudził mojego zachwytu - a raczej sprawił, że zaczęłam kręcić nosem, zastanawiając się, jak ten twist wpłynie na dalsze losy bohaterów.

Mimo wszystko, po raz kolejny lektura „Złotowidzącej” dostarczyła mi wiele pozytywnych emocji. Z prawdziwą przyjemnością przeniosłam się w czasie i przestrzeni do XIX-wiecznej Ameryki. Lekkie, bardzo plastyczne pióro Rae Carson sprawiło, że byłam skłonna uwierzyć w każde jej słowo; jakby ta alternatywna historia Stanów Zjednoczonych była czymś więcej niż zwykłą fikcją literacką. Niemniej, pojawiło się kilka elementów, które irytowały i zniechęcały do lektury. Jedno jest pewne: dla czytelników pierwszej części jest to pozycja obowiązkowa.

Karolina Antczak