Izabela od dziecka choruje. I ten stan jej nie opuści.
A na co zapadła?
O nie, żadna grypa, odra lub ospa.
Smoki!
Odkąd odkryła pierwszego nie może się od nich oderwać. Problem taki, że pochodzi z szanowanej, arystokratycznej rodziny, w której takie fanaberie u dziewczątka z zaplanowana przyszłością, realizującą cele własnej kasty, są nie do zaakceptowania. Czyli: matka dostaje spazmów, ojciec za wszelką cenę usiłuje opanować krnąbrną córę.
No dobrze, nie tyle krnąbrną, co jednowymiarowo nastawioną na realizacje podstawowego życiowego celu, jakim jest poznanie i opis smoków. Co prawda dziewczynka dorastając musi wpisać się w rolę, jaką przypisano kobietom jej stanu, ma być żoną i matką. Zarządzać majątkiem i towarzyszyć mężowi. Ale to nie tylko tak, że cały świat męski ja gnębi. No, stawia ograniczenia, ale nie zamyka w kuchni.
Bardziej w salonie.

Autorka nie jest na szczęście wojującą feministka, feministką może tak, ale racjonalną, dzięki czemu przedstawia naprawdę zajmującą powieść, korzystając niezwykle umiejętnie z możliwości, jakie daje umieszczenie bohaterki w dość sztywnym świecie, niepodważalnych reguł. Kasty nade wszystko!
Powiedzmy sobie szczerze, gdyby opisane perypetie dotyczyły chłopca, odpadłoby tak z trzy czwarte bardzo zajmujących wątków. A tak mamy ich bogactwo, na dodatek bardzo zręcznie ze sobą zszytych. Owszem, jak już bardzo zaczniemy się przyglądać, to od razu złapiemy, że jeśli wydarzenia umieścić by w epoce z nieco bardziej elastycznymi normami, wtedy fabuła bardzo wiele by straciła. I ogólny koloryt. Bo czytałoby się byle jak. Ponadto nie pojawiłoby się mnóstwo wielopiętrowych relacji interpersonalnych. Byłyby zdecydowanie płytsze, co ostatecznie nie ma takiego znaczenia, bo idzie o to, że cała opowieść byłaby nudniejsza. I właśnie w tym rzecz, że Autorka korzysta z epoki dość kostycznej, by dzięki niej opowiedzieć coś niebanalnego.
Równie umiejętnie Autorka posługuje się umiejscowieniem swej bohaterki w wyższej sferze społecznej. Gdyby była to chłopka, odpadłoby mnóstwo z możliwości ukazania ciekawego świata. Sfery niższe mogły sobie pozwolić na mniej, ekscentryczność by nie przeszła, dziwactwa to jednak tylko u bogatych. Równocześnie Brennan ukazuje bardzo odmienne racje, stojące ze sobą w konflikcie, a wynikające z bardzo odmiennego usytuowania bohaterów.
Czyli konstrukcja powieści zarazem misterna i mocna.

Jaka to epoka? Wiadomo, że zawieszona w nieziemskim świecie, przecież to fantastyka, ale nie tak nam całkowicie obca. Dla mnie to taki obraz dojrzałego wiktorianizmu, kobieta jeszcze nie mogła sobie pozwolić na wszystko, była ubóstwiana, ale pojawiały się już tendencje dążące do zmiany jej statusu. Marie Brennan wspaniale sobie radzi z obracaniem tymi wszystkimi ograniczeniami, dodaje do tego pasję, o jaką dzisiaj trudno, bo niemal wszystko odkryte. To pasja badacza, poznającego coś nowego, wkraczającego jednakże w ten świat z uzbrojeniem naukowca, nie konkwistadora. Czyli poza pokrewieństwem z literaturą emancypacyjną, mielibyśmy także z powieściami podróżniczymi.

Kiedy czytałem tę książkę, to moim nieustannym wyobrażeniem była najmłodsza z sióstr z „Rozważnej i Romantycznej”, to dziecko, które pragnie przygód, jakże niestosownych jej płci. To jakby ona, ale dojrzalsza i nie marząca o byciu piratem.

Opowieść nie przeraża nadmierną ckliwością. Izabela jest zdecydowanie racjonalna, nieustannie ukazuje siebie jako przyrodniczkę, nie czytelniczkę romansów. Jej relacje z mężczyznami, nawet takie, które posiadają cień romantyzmu, cechuje praktycyzm i chęć realizacji siebie. Tyle, że nie jest egoistką. Jej kobiecość wypada naturalnie w wydarzeniach o odcieniu awanturniczym, jednocześnie nie tracąc delikatności, o którą niewiasty zwykle się podejrzewa.

Nie napisałem, że opowieść posługuje się narracja pierwszoosobową. Dziwne, ale nie przeszkadzało mi to wcale, choć zwykle tego nie trawię. Pewnie w produktach do bólu jednoznacznych i banalnych.

Świetna książka. Więcej niż bardzo dobra. Dotykająca wydarzeń poważnych i mniej, z odpowiednią dawką dyskretnego humoru, szczególnie na początku, później jakby nieco za mało. Czyta się szybko, trudno się oderwać, choć przecież nie pędzi jak koń w galopie.
Bardzo blisko arcydzieła, to niech będzie gwiazdek:
dziewięć.

Izabela od dziecka choruje. I ten stan jej nie opuści.
A na co zapadła?
O nie, żadna grypa, odra lub ospa.
Smoki!
Odkąd odkryła pierwszego nie może się od nich oderwać. Problem taki, że pochodzi z szanowanej, arystokratycznej rodziny, w której takie fanaberie u dziewczątka z zaplanowana przyszłością, realizującą cele własnej kasty, są nie do zaakceptowania. Czyli: matka...