Kilka dni temu, przez zupełny (ale jakże szczęśliwy) przypadek miałam okazję obejrzeć, ale i wysłuchać w TVP2 rozmowę Mariusza Szczygła z Hanną Krall. Pisarka opowiadała, w sposób niezwykły, o swoich równie niezwykłych książkach. Przywołała między innymi historię opisaną w "Królu kier".
Ona - Izolda (żona), on - Król kier (mąż). Jej udaje się wydostać z getta, zaś on trafia do obozu koncentracyjnego (najpierw w Oświęcimiu, później w Mauthausen). Ona poprzysięga, że nie spocznie, póki nie odnajdzie go i nie wykupi. Jest w stanie zrobić wszystko, aby zdobyć pieniądze na ten cel. Jest gotowa poświęcić samą siebie. Upokorzenia, ból, których doznaje (jest przesłuchiwana przez gestapo, zostaje wywieziona na roboty przymusowe, pewien czas spędza z obozie) są nieważne. Wszystko, co robi robi w imię miłości do męża. Jednak nim zdążyła wydostać Króla kier z obozu skończyła się wojna. Odnalazła go w Mauthausen. Budują nowe życie. Mieszkają w Wiedniu, później wracają do Polski (do Łodzi). W związku z wydarzeniami roku 1968 zmuszeni są do emigracji. Wracają do Wiednia. Żyją. Pracują. Wychowują dwie córki. W dwadzieścia lat po wojnie mąż ją zostawia.
Wracając do rozmowy, o której wspomniałam na wstępie. Mariusz Szczygieł zwrócił uwagę Hanny Krall na niewielką liczbę słów, dzięki którym opowiada historie z odległej przeszłości. Autorka odparła, że używa wyłącznie słów niezbędnych do tego, aby opisać konkretne zdarzenie. Nadmiar słów jest bowiem zbędny i może zaszkodzić. I tak też jest w przypadku tej książki. Cała jej mądrość zamieszczona została na zaledwie stu pięćdziesięciu stronach, na których jest mowa o cierpieniu, upodleniu, okrucieństwie i wielkiej miłości. A kocha się,jak zauważył Mariusz Szczygieł (odnosząc się do tej konkretnej historii) wyłącznie na własną odpowiedzialność.
Książki Hanny Krall są ascetyczne w formie. Ale czyż śmierć, gwałt, głód potrzebują epitetów. Czyż trzeba pisać, że zadano okrutny gwałt, a śmierć była straszna? Czy to bardziej podkreśla wymowę tych słów, które już same w sobie są przerażające? Krall wypełnia białe plamy w historii holocaustu przywołując z odmętów pamięci bezimiennych, z których każdy miał do opowiedzenia swoją własną historię.

Kilka dni temu, przez zupełny (ale jakże szczęśliwy) przypadek miałam okazję obejrzeć, ale i wysłuchać w TVP2 rozmowę Mariusza Szczygła z Hanną Krall. Pisarka opowiadała, w sposób niezwykły, o swoich równie niezwykłych książkach. Przywołała między innymi historię opisaną w "Królu kier".
Ona - Izolda (żona), on - Król kier (mąż). Jej udaje się wydostać z getta, zaś on...