Czy można jeszcze czymś zaskoczyć w fantasy? Z pewnością tak. Czy można jednak czymś zaskoczyć w klasycznym fantasy dla młodszego czytelnika? Jeśli można to z całą pewnością mógł tego dokonać nie kto inny jak Brandon Sanderson – pomyślałem sięgając po „Z mgły zrodzonego”. I poniekąd się na nim nie zawiodłem.
Kreśląc fabułę Sanderson skorzystał z motywów do bólu ogranych: oto mamy biedną uciśnioną od setek lat warstwę niewolników, którymi bogata szlachta pomiata wedle własnego upodobania, a nad nimi wszystkimi niepodzielną władzę sprawuje mroczny, zły i nieśmiertelny bóg-imperator. Szaleńczej misji przywrócenia dziejowej sprawiedliwości i obalenia dyktatora podejmuje się grupka przyjaciół magów- łotrzyków, którzy konstruują w tym celu misterny plan. Zdetronizowanie potężnego władcy strzeżonego przez zastępy magicznych istot – Inkwizytorów, armie i szlacheckie rody wydaje się być jednak niemal niemożliwe.
Nie sposób jednak odmówić uniwersum „Z mgły zrodzonego” dość unikalnego klimatu: w świat, w którym niebo jest czerwone, popiół pada niczym deszcz, a Inkwizytorom – strażnikom Imperatora, z oczu wystają stalowe kolce można się wczuć i momentami nawet dać ponieść. Jednak nastrój, który mógłby być wyjątkowy i mroczny znacznie stępia łagodna prezentacja bohaterów i opowieści, która tym sposobem staje się znacznie bardziej przystępna dla młodszego czytelnika i zdecydowanie mniej wymagająca.
Dobrze przemyślana i odświeżająca jest koncepcja magii. Zrodzony z mgły potrafi m.in. zwiększyć swoją wytrzymałość, wpływać na nastroje innych czy zobaczyć bliską przyszłość, a wszystko to dzięki… spalaniu w żołądku połkniętych wcześniej rozmaitych metali. Obok mglistych istnieje także kasta feruchemików, którzy potrafią gromadzić swoje cechy (jak siła, szybkość, czy nawet wiek w metalach, które stykają się z ich skórą). Cała koncepcja, choć przypomina żywcem wyjętą z gry RPG, zgrabnie komponuje się w specyficznym klimacie przedstawionego świata.
To jednak chyba wszystkie większe zalety „Z mgły zrodzonego”. Oklepanej konstrukcji fabularnej towarzyszą dość liczne infantylne rozwiązania w budowie świata: opisanie drabiny społecznej, która jest osią zaczepienia dla wszystkich wydarzeń, jest niespójne i niewiarygodne – niewolnicza kasta raz jest rzeczywiście niewolnicza, a innym razem posiada prawo do własności i zarobku, Imperator jako żołnierzy do ucisku używa samych uciskanych itp. Działania bohaterów w powieści są często miałko uzasadnione logicznie, a nieodzowne dla fabuły. Wszystko jest może do przełknięcia, ale wciąż dla czytelnika młodego i wymagającego raczej przyjemnego czytadła i solidnej rozrywki niż złożonego świata i odkrywczych rozwiązań.

Czy można jeszcze czymś zaskoczyć w fantasy? Z pewnością tak. Czy można jednak czymś zaskoczyć w klasycznym fantasy dla młodszego czytelnika? Jeśli można to z całą pewnością mógł tego dokonać nie kto inny jak Brandon Sanderson – pomyślałem sięgając po „Z mgły zrodzonego”. I poniekąd się na nim nie zawiodłem.
Kreśląc fabułę Sanderson skorzystał z motywów do bólu ogranych:...