Król Cieni wrócił i nie jest to niestety zbyt optymistyczna wiadomość. Wszyscy mieli nadzieję, że został zniszczony na zawsze podczas spektakularnego pożaru Księgogrodu (opisywanego w pierwszej części: „Miasto Śniących Książek”). A to dopiero początek dziwnych zdarzeń… Hildegunst Rzeźbiarz Mitów - smok, którego Moers uczynił głównym bohaterem książki - otrzymuje tajemniczy list. Jego treść jest tak przerażająca, że bez zastanowienia ponownie udaje się do odbudowanego Księgogrodu, by zstąpić do katakumb Miasta Książek, miejsca owianego złą sławą i bardzo niebezpiecznego.

Od czasu jego wizyty w tym zacnym mieście minęło ponad 200 lat, a po pożarze sporo się w nim zmieniło. Rządzi w nim klan Szmejków, a dziwny Lalacircus Maximus okaże się czymś więcej niż tylko zwykłym teatrem lalek. Hildegunst ma niełatwe zadanie, bo przyjdzie mu zmierzyć się z dawnymi przeciwnikami, ale od czego są starzy przyjaciele? Smok zostanie wciągnięty w wir wydarzeń, a my razem z nim. Przekonamy się, że książki faktycznie mogą uszkodzić delikwenta, a nawet go skutecznie uśmiercić. Przepastne lochy są zapełnione rozmaitymi mniej lub bardziej dziwacznymi stworami, które potrafią doskonale się bronić, mając do dyspozycji (tak jak i książki) zatrute strzały, jad, wymyślne akcesoria wojenne, kwas i wiele innych niespodzianek w zanadrzu.

Podobnie jak w pierwszej części, autor serwuje czytelnikom wyborną intelektualną ucztę. Bo „Labirynt…” to nie tylko opowieść o jakimś tam dzielnym smoku, to również gra konwencjami i inteligentna zabawa dla miłośników literatury. Moers w przemyślnie skonstruowanych anagramach ukrył imiona i nazwiska znanych pisarzy czy kompozytorów. Można pobawić się w odszyfrowywanie ich i przy okazji sprawdzić stopień oczytania. Bo autor zdaje się często puszczać do czytelnika oko. Treść książki to prawdziwy labirynt i, by poruszać się w nim, dobrze mieć pewną wiedzę. Ale i bez tego zabawa jest przednia.

Uniwersum stworzone przez Moersa, zapełnione oryginalnymi bohaterami, zachwyca. To niezwykły świat, w którym niepodzielnie rządzą książki. Jestem pełna podziwu dla fantazji pisarza i jego zdumiewających pomysłów. Książki Moersa można ulokować gdzieś na pograniczu baśni, fantastyki i literatury przygodowej. Jest w nich magia, fantastyka, sarkazm i pierwszorzędny dowcip, występują oryginalni bohaterowie i zaskakujące zwroty akcji, jest groza i wstrętne potwory, są barwne opisy. Choć „Labirynt Śniących Książek” ma sporą objętość, nie ma w nim miejsca na nudę. Autor pisze ze swadą i dużym poczuciem humoru, potrafi solidnie przestraszyć i jeszcze pozwoli czytelnikom przeżyć kilka niesamowitych przygód. A zakończenie pozostawia niedosyt, bo wypada dokładnie w momencie, w którym akurat chciałoby się poznać dalsze losy bohaterów książki.

„Labirynt…” jest solidnie i starannie wydany: sztywna, kartonowa okładka z obwolutą i szyte strony są gwarancją, że książka nam się nie rozpadnie i posłuży jeszcze następnym pokoleniom. A przy tym po prostu stanowi ucztę dla oczu i wyobraźni. Wygląda rzeczywiście jak stara księga, opasłe tomiszcze wygrzebane z czeluści biblioteki. Jej zaletą są również bogate w szczegóły ilustracje doskonale wpisujące się w klimat książki i budujące nastrój. Przypominają mi nieco te z książek Macieja Wojtyszki. Zaskoczyła mnie też mile praca tłumaczki, Katarzyny Beny, która ma podobne do autora poczucie humoru.

Walter Moers ma w swoim dorobku książki, komiksy, scenariusze, a nawet obrazy. Skromny twórca świata Camonii jest osobą tajemniczą i wiadomo o nim tyle, że unika publicznych wystąpień i trudno go sfotografować. Nazywany często pisarzem dla dzieci, powinien spodobać się także nieco starszym odbiorcom. Nie tylko przez mroczny klimat opowieści, ale również dzięki intelektualnym wyzwaniom, które stawia czytelnikom. I z wielu powodów może nasuwać całkiem słuszne skojarzenia z innym znanym niemieckim pisarzem – Michaelem Ende.

Autor w drugiej części trzyma poziom, co powinno ucieszyć starych i nowych zwolenników jego talentu. Po przeczytaniu książki wiem jedno: skoro w Mieście Śniących Książek nie zmrużyliście oka, w labiryncie spać nie będziecie na pewno! I nie przejmujcie się ostrzeżeniami autora, że książki mogą Wam zrobić krzywdę, bo są zatrute (tak jak ta, której recenzję właśnie czytacie). Jeszcze większą szkodę może wyrządzić ich nieczytanie…

Magdalena Świtała