Druga wojna światowa, choć z pozoru przewałkowana już do granic możliwości przez niezliczone zastępy historyków, wciąż jest jednym z najbardziej zagadkowych okresów w dziejach naszej cywilizacji. Wiele tajemnic do dzisiaj nie doczekało się odkrycia - a niektóre mogą być od nas wręcz na wyciągnięcie ręki. Inżynierowie Trzeciej Rzeszy, poza tworzeniem coraz to skuteczniejszych maszyn bojowych, broni oraz infrastruktury, dzięki której te maszyny mogły się sprawnie poruszać, parali się też budową wszelakich na- i podziemnych obiektów obronnych - od zwykłych bunkrów, po zaawansowane, niekiedy wręcz samowystarczalne podziemne kompleksy mieszkalne lub przemysłowe. Wiele z nich pozostało w niemal nienaruszonym stanie na ziemiach będących przez kilka lat wojny pod hitlerowską okupacją. Wiele wciąż skrywa najróżniejsze tajemnice. A zapewne o wielu w ogóle nawet nie wiemy.

Do jednej z legend o takich obiektach odwołał się Suren Cormudian, autor najnowszej części polskiego wydania cyklu Uniwersum Metro 2033 - „Dziedzictwo przodków”. Akcja książki osadzona została zaledwie o rzut kamieniem od ziem polskich - w Kaliningradzie, na terytorium należącym do Rosji (dawnym Królewcu - niegdysiejszym polskim lennie, pod rządami niemieckimi zwanym Königsbergiem). To miasto było kiedyś prawdziwą twierdzą, w której hitlerowcy mogliby bronić się przed nawałą wojsk radzieckich przez długie tygodnie, miesiące, a może i lata. A jednak z jakiegoś powodu nie zdołali oprzeć się przeciwnikowi i wycofali się po niedługim czasie, pozostawiając miasto i jego tajemnice najeźdźcom. Jak się okazuje, pod miastem, w kilku wielkich podziemnych fortach, pozostało znacznie więcej rzeczy do odkrycia, niż mogłoby się komukolwiek wydawać.

Suren Cormudian odkrywa przed czytelnikami te tajemnice - w roli eksploratora poniemieckich kompleksów obsadzając młodego Saszę Zagorskiego, którego od dziecka pasjonują zagadki kaliningradzkich fortów. Budowle, które niegdyś miały chronić niemieckich żołnierzy - a szczególnie jeden konkretny, piąty Fort - okazały się zbawieniem dla wielu mieszkańcom miasta, gdy świat oszalał i rozpoczęła się atomowa zagłada. W dwadzieścia lat po katastrofie, Sasza Zagorski wciąż odkrywa nowe tajemnice Piątego Fortu. Tymczasem na niedalekim wojskowym poligonie, w bardziej nowoczesnym podziemnym bunkrze, żyje druga grupa ocalałych z ogólnoświatowej katastrofy - spory oddział żołnierzy rosyjskiej piechoty morskiej wraz z rodzinami. Pewnego dnia na pobliskiej plaży ląduje desant dziwnych wojsk, a nad budynkiem dowództwa poligonu zawisa flaga ze swastyką. Taką zniewagę trudno jest rosyjskim żołnierzom przełknąć, nie obędzie się więc bez rozlewu krwi. Wkrótce okazuje się, że potomkowie dawnych hitlerowców przybyli po coś, co zostawili ich przodkowie porzucając Königsberg.

Suren Cormudian popisał się naprawdę bujną wyobraźnią, tworząc podziemne kompleksy i związane z nimi zagadki. Niektóre wysnuwane przez autora teorie mogą zdawać się trochę wybujałe - ale czy nieprawdopodobne? Znając rozmach i umiejętności niemieckich inżynierów, wszystko wydaje się jednak możliwe.

„Dziedzictwo przodków” w dość znaczący sposób różni się od pozostałych, wydanych dotąd w Polsce części cyklu UM2033 od rosyjskich autorów. Po raz pierwszy akcja przeniesiona została poza klasyczne tunele metra, zastąpione tym razem starymi, mrocznymi korytarzami, usianymi morderczymi pułapkami i pełnymi niewyobrażalnych tajemnic. A jednak autorowi udało się utrzymać specyficzny klimat serii, narzucony przez Glukhovsky'ego, pomysłodawcę Uniwersum. Podróże przez korytarze Piątego Fortu potrafią zjeżyć włoski na karku, a autor umiejętnie stopniuje napięcie. Kolejne tajemnice okazują się bardziej zaskakujące od poprzednich, kolejne elementy układanki powoli zaczynają tworzyć spójną całość. Kompozycję dopełniają ciekawi bohaterowie, reprezentujący całą gamę odmiennych typów charakteru. A wszystko to dynamicznie, zgrabnie napisane, równie umiejętnie przetłumaczone przez dyżurnego tłumacza serii - Pawła Podmiotko.

„Dziedzictwo przodków” okazuje się kolejną świetną pozycją w serii Uniwersum Metro 2033, która w znacznie bardziej udany sposób niż Korzenie niebios, pozwala oderwać się od przytłaczającej aury tuneli metra, wprowadzając zupełnie nowy rodzaj tajemnic do odkrycia przez czytelnika. Wydawnictwo po raz kolejny odeszło od chronologii rosyjskiej serii, narzucając nam inną kolejność poznawania tych postapokaliptycznych historii - na szczęście w „Dziedzictwie” liczba odniesień do niewydanych w Polsce tomów jest niewielka, nie przeszkadzając w czerpaniu pełnej satysfakcji z lektury. Wygląda więc na to, że wybór tego tomu był trafny - książka stoi na naprawdę wysokim poziomie, a wśród dotychczas wydanych tomów plasuje się w ścisłej czołówce. Z pewnością znajdzie wielu zwolenników. Jednego - w mojej osobie - na pewno już ma.

Paweł Kukliński