Hitchens był niezwykłym facetem. "Śmiertelność" to sprawozdanie z wizyty w Tumorowie oraz odważne, choć pozornie tylko niewstrząśnięte spojrzenie w oczy swojej własnej śmierci. Christopher ani przez chwilę nie wyrzeka się swoich poglądów, nie skomle ani nie użala nad sobą. Zamiast tego wciąż z właściwą sobie ironią, erudycją i literacką klasą kpi z żenujących zabobonów. W pewnym momencie zresztą żartuje nawet z medycyny alternatywnej i uśmiech mimowolnie maluje się na twarzy, kiedy pisarz prześmiewczo wypowiada się o fantastycznych właściwościach pestek brzoskwini (albo otwieraniu czakramów w celu wypędzenia złowrogich mocy). Świadczy to nie tylko o nieopuszczającym Hitchensa poczuciu humoru i umiłowaniu prawdy, ale godnym pozazdroszczenia charcie ducha, z jakim facet stawia czoła własnej śmierci.

Książka króciutka (właściwie na jeden wieczór), ale naprawdę niezwykła. Śmiertelność to nie tylko świadectwo wierności swoim przekonaniom i ideałom oraz udana manifestacja myśli ateistycznej. Warto przeczytać, żeby uświadomić sobie pozorność błahych i często powtarzanych porzekadeł. Chodzi mianowicie o kontrowersyjną, lecz powtarzaną jak mantrę koncepcję, że to, co nie zabija, wzmacnia. Sam dawno przestałem wierzyć w wzmocnienie hartu ducha poprzez nieustające cierpienie i to nie tylko w kontekście osób śmiertelnie chorych. Pozwólcie, że swoją retorykę przekuję na politykę i gospodarkę, ponieważ w środowisku kapitalistów i wolnorynkowców dominuje szczególna wiara w ten idiotyczny truizm. Kontrowersyjny i przygłupi demagog pokroju Korwina - jak zresztą większość Polaków-cierpiętników - w dalszym ciągu wierzy w jakąś budującą, pokrzepiającą, szlachecką niemalże wartość cierpienia. Z moich prywatnych spostrzeżeń wynika jednak coś zupełnie odwrotnego - osoba będąca na dnie raczej nie odbije się od niego bez pomocy osób z zewnątrz - prędzej popadnie w alkoholizm albo skuma się ze światem przestępczym. Hitchens, zainspirowany Orwellem (nie wnikając w szczegóły odsyłam do jego biografii albo autorskich tekstów i esejów), wielokrotnie wyrzekał się przywdziewanej mu etykiety liberała i unikając niepotrzebnych nieporozumień - bez najmniejszego poczucia wstydu oraz ku rozdrażnieniu swoich licznych antagonistów - wielokrotnie określał się jako marksista lub lewicujący socjaldemokrata. Do czego piję? Rzeczą, która odróżniała Christophera od większości wolnomyślicieli i intelektualistów była niesamowita odwaga. Śmiała, nieulękła, nieustraszona oraz niesłabnąca pomimo śmiertelnej choroby gotowość na konfrontacje. Gotowość na obronę własnego zdania i wykpienia rzeczy, które wykpienia wymagają. Odkąd pamiętam Hitchens cenił intelektualną niezależność (polecam jego "Listy do młodego buntownika) i sam był jej mężną, co ja mówię, jedną z najmężniejszych reprezentacji. Powtarzając za Jackiem Dominiczakiem, tłumaczem "Misjonarskiej miłości": ewidentnie chciał uczynić świat lepszym. Stąd, jak sądzę, do końca życia zacięcie bronił wartości, w które wierzył. Wypadałoby tu jednak poczynić pewną istotną wzmiankę: ponieważ bez najmniejszych wątpliwości Hitchens był człowiekiem nauki, filarem owej wiary nie była bynajmniej naiwna ufność "bez względu na wszystko", a potrzebny, zdrowy sceptycyzm. W odróżnieniu od ohydnych, religijnych fanatyków, którzy życzyli mi prędkiego nawrócenia lub pośmiertnej męki i cierpień.

Książkę, co nie powinno budzić najmniejszych wątpliwości pomimo stanu zdrowotnego jej autora, charakteryzuje cięte i gorliwe pióro (mówię zupełnie serio: styl autora na długo pozostanie niezrównany). Ze "Śmiertelności" nieustannie kipi żarzącą się pasja (Christopher naprawdę kochał pisanie i słowo pisane), a właściwa autorowi nieoczywista i żartobliwa ironia jest najwyższej próby.

Hitch, Ty błyskotliwy draniu. Nie sądzę, że kiedykolwiek doczekamy się równie efektownych nokautów w debatach, w których tak śmiało uczestniczyłeś. I chociaż także za życia doczekałeś się mnóstwo naśladowców, byłeś i pozostaniesz niepowtarzalny.

Hitchens był niezwykłym facetem. "Śmiertelność" to sprawozdanie z wizyty w Tumorowie oraz odważne, choć pozornie tylko niewstrząśnięte spojrzenie w oczy swojej własnej śmierci. Christopher ani przez chwilę nie wyrzeka się swoich poglądów, nie skomle ani nie użala nad sobą. Zamiast tego wciąż z właściwą sobie ironią, erudycją i literacką klasą kpi z żenujących zabobonów. W...