W tej odsłonie swego cyklu mickiewiczowskiego Rymkiewicz w największym chyba stopniu zdradza swą fascynację śmiercią - w czym podąża rzecz jasna za naszymi romantykami.

Nie dziwota, skoro tu mowa m.in. o samobójstwie przyjaciela Słowackiego - równie jak on utalentowanego - Ludwika Spitznagla w majątku Snów magnatów Rdułtowskich, na imponującym tle historyczno-kulturowym przedstawionym. W kolejnych książkach Autor nada jednak temu zauroczeniu niepokojące, a dla mnie niestety nie do zaakceptowania, oblicze („Kinderszenen” – jako m.in. apologia klęski Powstania Warszawskiego).

Ale te książkę pisze w 1994 r. To jeszcze czasy, gdy nie ulega wprost pokusie dalszej mitologizacji i heroizacji historii oraz p-i-s-ania jej na nowo. Choć wspomina np., jak podczas Powstania Listopadowego opanowujemy Nowogródek – po czym powstańcy „udają się w leśne okolice”. „To bardzo po polsku: coś zdobywamy i to bez większego trudu, ale zaraz w nogi, do lasu” – brzmi komentarz. Gdy złapano zaś wysokiego carskiego urzędnika, dano mu wybór: „kulka albo gałąź”. „A ze było to polskie wojsko, wiec łatwo się domyśleć, na czym stanęło: puszczono go wolno”.

Tu zatem lekko kłania się już zaostrzająca się w miarę upływu czasu skłonność Autora do środków coraz bardziej radykalnych, której ujście w – znów słabo akceptowalnym - ”Wieszaniu”. Wiele tam o dobrodziejstwach szubienicy dla zdrajców polskości, których zakres z czasem coraz bardziej się zwiększał. Swe ukoronowanie postawa ta znalazła w słynnym wierszu „Do Jarosława Kaczyńskiego"...

Kolejne książki po 2010 r. były już tylko logicznym, „poszerzeniem pola walki” – czytało się to („Samuel Zborowski” i „Reytan”) z lekkim przerażeniem – a z szacunku dla Zmarłego nie będę tego recenzował w LC.

Ale ta książka jest jeszcze inna. Wspaniale erudycyjna, a odbiorców bynajmniej nie ogranicza do wąskiego kręgu zawodowych literaturoznawców. Do lektury są zaproszeni wszyscy, którym zależy na tym, co najważniejsze: polskiej kulturze i jej historii, w przepiękny sposób opowiedzianej. Kresy ukazane są jako jej matecznik, a nie ma tu żadnego resentymentu, raczej nostalgiczne ich wspomnienie…

„Świtezianki do jakiego plemienia policzymy? To Litwinki? Białorusinki? Czy może Polki” – pyta nie bez racji Autor (i precyzuje, że jeśli, to Czarnorusinki, bo Nowogródczyzna zwała się kiedyś Rusią Czarną). A każdy Polak, który mieszkał na ziemiach b. Wlk. Księstwa Litewskiego (jednak wciąż mimo zaborów członek grupy dominującej społecznie),miał się za ”Litwina” (nie inaczej i Mickiewicz),a w kontaktach z tamtejszym ludem mówił ich językiem czyli białoruskim (Mickiewicz rzecz jasna znał ten język i często śpiewał tamtejsze ludowe piosnki).

W tej zachwycającej książce jest m.in. wspaniały fragment o znaczeniu majuskuły w pisowni ówczesnych Polaków. Używali oni dużych liter po to, by podkreślić to, co było ważne dla piszącego w danej chwili, a nie co nakazywałaby jakakolwiek – szczęśliwie nieobecna wówczas - norma.

„Niezwykle Kusząca jest dla mnie Taka możliwość kształtowania Pisanej polszczyzny i Mogę tylko wyrazić Żal, żeśmy z Tego zrezygnowali. Każdy ma prawo, a nawet powinien czynić ze swoją mową (a raczej swoio mowo – jak mówiono i pisano „tam i wtedy”) co mu się podoba” – pisze Rymkiewicz, z czym Akurat zgadzam się z Nim Absolutnie…

W tej odsłonie swego cyklu mickiewiczowskiego Rymkiewicz w największym chyba stopniu zdradza swą fascynację śmiercią - w czym podąża rzecz jasna za naszymi romantykami.

Nie dziwota, skoro tu mowa m.in. o samobójstwie przyjaciela Słowackiego - równie jak on utalentowanego - Ludwika Spitznagla w majątku Snów magnatów Rdułtowskich, na imponującym tle historyczno-kulturowym...