Po książkę sięgnąłem, aby więcej dowiedzieć się o polityku, który budzi wiele kontrowersji i przedstawiany bywa jako mąż stanu i jedyny polityk z krwi i kości w Europie (z jednej strony), albo jako faszysta, zamordysta i skrajny nacjonalista (z drugiej). Czy dowiedziałem się więcej? Tak, lektura książki dostarcza wiedzy na temat Węgier i samego Orbana, ale książka ma też wiele wad.

Przede wszystkim Igor Janke wydaje się być zapatrzony w Orbana i to już sprawia, że podchodzi się z dystansem do tego, co pisze. Owszem, w książce są też cytowane krytyczne wobec węgierskiego przywódcy opinie, ale całość książki jest raczej bardzo pozytywna wobec niego.

W "Napastniku" brakuje też pogłębionej analizy działań rządów socjalistów i Fideszu. Owszem, Janke wymienia poszczególne działania obu władz, ale wydaje się nie być zainteresowany analitycznym wnikaniem w rządzenie państwem. Autora bardziej interesują mechanizmy władzy i "czysta polityka". No cóż - dla mnie ważniejsze są realne działania i wolałbym więcej dowiedzieć się na ten temat. Jednak takie analizy pisane przez publicystów, którzy często nie mają ku temu wiedz, bywają po prostu słabe lub zwyczajnie błędne i niepełne. Zabawne jest też wymienianie niemal samych prorynkowych pomysłów przy jednoczesnym ciągłym nazywaniu ich autorów "socjalistami". Etykietki bywają naprawdę złudne. W takim przypadku aż prosi się o analizę, czemu takie pomysły padły. Nie ma też pogłębionego przedstawienia przyczyn problemów gospodarczych Węgier po rządach socjalistów, a także w czasie rządów Orbana. Wytłumaczenie przedstawione przez Jankego jest dość prymitywne - międzynarodowe instytucje sprzysięgły się przeciwko Węgrom i Orbanowi. OK, nikt nie kwestionuje ich siły, ale polityk gra w warunkach jakie są i należałoby zastanowić się, na ile jego polityka była dobra i czy można było podjąć lepsze decyzje w takich warunkach.

Żeby nie było, że tylko krytykuję książkę - dobrze oddaje ona kulisy dochodzenia do władzy i ciekawie przedstawia życiową drogę Viktora Orbana. Na pewno lektura "Napastnika" pozwala dowiedzieć się więcej i nie jest to czas zmarnowany.

Ciekawą rzeczą jest oczywiście często pojawiające się (niekoniecznie wprost) porównanie Węgier do Polski. Wydaje się, że zarówno Janke, jak i każdy czytelnik, zastanawia się, na ile Orban rzeczywiście może być porównywany z Jarosławem Kaczyńskim, a także, czy PiS może być polskim Fideszem. Wydaje mi się, że te dyskusje są nieco jałowe i jak wspomniałem wyżej - skupiają się na ogólnikach, hasłach i symbolice, a mało na konkretnych działaniach. Chętnie przeczytałbym taką analizę konkretnych działań rządu Orbana, zamiast zastanawiać się, ile łączy go z PiS-em.

Po książkę sięgnąłem, aby więcej dowiedzieć się o polityku, który budzi wiele kontrowersji i przedstawiany bywa jako mąż stanu i jedyny polityk z krwi i kości w Europie (z jednej strony), albo jako faszysta, zamordysta i skrajny nacjonalista (z drugiej). Czy dowiedziałem się więcej? Tak, lektura książki dostarcza wiedzy na temat Węgier i samego Orbana, ale książka ma też...