Bernhard pisze jak mizantrop. Jak ktoś rozczarowany i zły. A jednocześnie wyśmiewa i kpi. Nie sposób się oderwać od lektury, choć strumień narracji bez akapitów może zniechęcać. Warto jednak przez ten gąszcz przebrnąć. Bohater tej niewielkiej książki nie wierzy "ani w hojność, ani w miłość bliźniego. Tak zwany dobry świat jest na wskroś obłudny". Krytykuje kościół katolicki, polityków, bogatych hipokrytów. Wątpi w dobro, przyjaźń, miłość. Nie, nie wątpi - on to wszystko neguje. Chciałoby się poczuć, ze między słowami, niewypowiedziana, leży tęsknota za tymi wartościami, ale ja tego nie czuję. Odbieram tę spowiedź jak litanię zgorzkniałego, zniechęconego człowieka, który - jednocześnie - wytyka światu to, co na nim brzydkie. Czyli - nieomal - wszystko.... "Bieda, bogactwo, kościół, wojsko, partie, instytucje opieki społecznej, wszystko śmieszne". A kiedy czytam, co autor pisał w 1982 roku o Austrii, mam wrażenie, jakby ktoś pisał o Polsce w roku 2016 : "Opuszczam kraj (...) w którym prawda nie jest rozumiana lub po prostu nie akceptowana, a przeciwieństwo prawdy jest jedynym środkiem płatniczym za wszystko. Opuszczam kraj, w którym cechą kościoła jest obłuda (...). Opuszczam kraj, w którym wychowywany w tępocie lud pozwala kościołowi na to, by zatkał mu uszy, a państwu na zamknięcie mu ust (...). Jeśli odejdę, odejdę z kraju, w którym miasta cuchną, zaś mieszkańcy tych miast schamieli. Odchodzę z kraju, w którym język jest ordynarny (...). Odchodzę z kraju, w którym zaiste tylko jeszcze wrzeszczący analfabeci są u władzy"...

Bernhard pisze jak mizantrop. Jak ktoś rozczarowany i zły. A jednocześnie wyśmiewa i kpi. Nie sposób się oderwać od lektury, choć strumień narracji bez akapitów może zniechęcać. Warto jednak przez ten gąszcz przebrnąć. Bohater tej niewielkiej książki nie wierzy "ani w hojność, ani w miłość bliźniego. Tak zwany dobry świat jest na wskroś obłudny". Krytykuje kościół...