Co to były za czasy, że ludziom byłoby wszystko jedno czy jedzą koninę czy ludzkie mięso, a widok zwłok rówieśnika, który na ulicy zmarł z głodu, nie był nawet przyczyną do tego, żeby przerwać zabawę?
Dużo żalu o wojnę, ale też dużo refleksji. To mądra książka. Szkoda, że historia nie pozwoliła, żeby była dłuższa.

Mam wrażenie że w naszej społecznej świadomości Janusz Korczak funkcjonuje jako postać posągowa, skądinąd słusznie. W Pamiętnikach daje się jednak poznać jako człowiek z krwi i kości, ze swoimi słabościami, nałogami, gniewem. Jako lekarz i pedagog, ale przede wszystkim jako ktoś, kto nieustannie szuka tego co jest głębiej. Tak po prostu.

Co to były za czasy, że ludziom byłoby wszystko jedno czy jedzą koninę czy ludzkie mięso, a widok zwłok rówieśnika, który na ulicy zmarł z głodu, nie był nawet przyczyną do tego, żeby przerwać zabawę?
Dużo żalu o wojnę, ale też dużo refleksji. To mądra książka. Szkoda, że historia nie pozwoliła, żeby była dłuższa.

Mam wrażenie że w naszej społecznej świadomości Janusz...

Momentami zbyt chaotyczna, ale czy życie nie jest chaotyczne? Autor pisał bardziej dla siebie, jako pamiętnik, a że udostępnił dla innych to już drobiazg. :) Sporo było mocnych, smutnych poruszających fragmentów, ale też takie, które ciężko rozszyfrować.

Momentami zbyt chaotyczna, ale czy życie nie jest chaotyczne? Autor pisał bardziej dla siebie, jako pamiętnik, a że udostępnił dla innych to już drobiazg. :) Sporo było mocnych, smutnych poruszających fragmentów, ale też takie, które ciężko rozszyfrować.

Taką oto świeżynkę udało mi się wypatrzyć w bibliotece. Wzięłam, bo rok Janusza Korczaka, bo wprawdzie czytałam o autorze w "Kartkach z dziejów Żydów warszawskich", ale to nie to samo, co zatopienie się w osobistych przemyśleniach. Dla siebie czytam przecież przede wszystkim. I wreszcie, bo jak nie teraz, to kiedy? A przecież wzór do naśladowania, tak bardzo warty przypomnienia współczesnemu społeczeństwu, a szczególnie wszystkim wychowującym dzieci i młodzież. Najbardziej znana osoba z tych, którzy szli z dziećmi na śmierć, bo było takich opiekunów przecież więcej, jak pisze autor posłowia – "inni kierownicy, wychowawcy i pracownicy około trzydziestu sierocińców i internatów getta". Jednak Janusz Korczak miał tę przewagę, że pisał o swojej pracy, swojej autorskiej metodyce wychowania. O swoim „rzeźbieniu duszy dziecięcej”, bo przecież z wykształcenia był lekarzem. Efekty tego samorodnego, wielkiego talentu pedagogicznego do wychowywania nie tylko dokumentował, opisywał, utrwalał, przekazywał innym, ale i ujmował w opowiadania i powieści dla dzieci. To jedna z niewielu postaci, tak rzadko spotykana w pedagogice, która bez formalnego przygotowania stworzyła pionierską wiedzę o wychowaniu małego człowieka.
Dziecka, ale przede wszystkim człowieka.
I kiedy słyszę narzekania, że współczesna młodzież taka trudna, a czasy nie najlepsze, myślę o Januszu Korczaku, który dzieci miał identyczne wychowawczo, w czasach ekstremalnych. Różnica leży wyłącznie w posiadaniu powołania lub jego braku.
Tak, należę do osób, które uważają, że do pracy z dziećmi i młodzieżą trzeba mieć powołanie. Bez tego można pracować dobrze, rzemieślniczo, zgodnie z procedurami, ale bez serca, bez poświęcenia. Tylko, czy dzisiaj ktoś jeszcze wie, czym jest powołanie pedagogiczne?
Żeby odpowiedzieć sobie na to pytanie, wystarczy sięgnąć, chociażby po tę książkę. Do samego źródła wzoru postępowania. Znalazłam w niej wszystkie odpowiedzi na nurtujące mnie pytania. Jednak żeby zrozumieć autora, nie mogłam odczytywać jego pamiętnika, przepisywanego przez współpracownika na maszynie, na poziomie rozumowania.
Ta droga właściwie jest bardzo kręta, zwodnicza i momentami niezrozumiała. Myśli są rwane, niepełne, enigmatyczne, często niedokończone. Bo przecież było tak mało czasu, a tak wiele do napisania, do przekazania, do podzielenia się ideami, poglądami, problemami i przemyśleniami. A jeszcze choroba, brak światła, kończący się nagle atrament i absorbująca troska o choroby i głód dzieci. A czas pędził, a los przygniatał, a nadciągająca niewiadoma dalszego losu poganiała. Tak dużo myśli, tak mało czasu. Dlatego proste zdania. Krótkie. Składające się czasami z wypunktowanych pojęć, oddzielonych przecinkami. Aby chociaż zasygnalizować, aby skupić myśl przynajmniej w symbolicznym skrócie. Trudno pojąć w tym bezmiarze cierpienia przebłyski humoru, trudno zrozumieć nieprzemijający optymizm planowania „po wojnie”, trudno w ogóle ogarnąć rozumowo ten chaos stosowanych gatunków literackich. Nawet sam autor z rezygnacją pisał – "Przeczytałem. Z trudem zrozumiałem. A czytelnik? Nie dziw, że pamiętnik niezrozumiały dla czytelnika. – Czyż można rozumieć cudze wspomnienia, obce życie". Ma rację. Można zrozumieć z trudem, bo cóż mnie człowiekowi dobrobytu z niekończącym się światłem w żarówce, w cieple, z pełnym zapasem jedzenia w lodówce, tylko z jednym dzieckiem na głowie, szczęśliwie realizujący swoje przyszłościowe plany i pasje? Cóż mnie z drugiego brzegu Styksu, człowiekowi z początku XXI wieku z tego pojąć i ogarnąć?
Jednak… mogę poczuć!
Zanurzyć się w oceanie emocji, które przenikają te stronice, przelewają się ze zdania w zdanie, podpełzając pod serce, kładąc się cieniem na duszy, szkląc oczy, kiedy przekroczą moment krytyczny wytrzymałości psychicznej. To nic, że zimne, beznamiętne, że piekielnie bolesne, wyostrzonym realizmem kłujące prosto w serce. Tylko tak można czytać myśli autora, tylko tak można poczuć to, co on, tylko w ten sposób można go ostatecznie przynajmniej spróbować zrozumieć. Chociaż ja nadal mam problem z tymi dwoma zdaniami, kwintesencją jego postawy, sensem i istotą powołania do służenia dzieciom całym sobą – "Jestem nie po to, aby mnie kochali i podziwiali, ale po to, abym ja działał i kochał. Nie obowiązkiem otoczenia pomagać mnie, ale ja mam obowiązek troszczenia się o świat".
Gdyby jego działalność była podbudowana religią, zostałby, jeśli nie świętym, to na pewno błogosławionym.
Dla mnie kimś takim jest.
Wzór do naśladowania dla polskich pedagogów.
Idealizm? Powiedzcie to Januszowi Korczakowi, nie mnie.
Pytanie za książkę z zakładką – ilu z nich przeczytało cokolwiek z jego dorobku?
Książka, oprócz pamiętnika z wpisami od maja do sierpnia 1942 roku, zawiera również różnorodne pisma dokumentujące działalność lekarza oraz pedagoga i jego Domu Sierot, a także bogaty materiał ikonograficzny przedstawiający samego autora, jego dzieci i realia ówczesnego getta warszawskiego.
naostrzuksiazki.pl

Taką oto świeżynkę udało mi się wypatrzyć w bibliotece. Wzięłam, bo rok Janusza Korczaka, bo wprawdzie czytałam o autorze w "Kartkach z dziejów Żydów warszawskich", ale to nie to samo, co zatopienie się w osobistych przemyśleniach. Dla siebie czytam przecież przede wszystkim. I wreszcie, bo jak nie teraz, to kiedy? A przecież wzór do naśladowania, tak bardzo warty...

"Przeczytałem.Z trudem zrozumiałem.A czytelnik?
Nie dziw,że pamietnik niezrozumiały dla czytelnika.-Czyż
można rozumieć cudze wspomnienia,obce życie."

Przeczytałam,może nie do końca ale zrozumiałam,tym bardziej że
mając już styczność z książkami o tematyce wojennej,można bardziej zrozumieć autora pamiętnika.Dziękuję.
POLECAM!!!

"Przeczytałem.Z trudem zrozumiałem.A czytelnik?
Nie dziw,że pamietnik niezrozumiały dla czytelnika.-Czyż
można rozumieć cudze wspomnienia,obce życie."

Przeczytałam,może nie do końca ale zrozumiałam,tym bardziej że
mając już styczność z książkami o tematyce wojennej,można bardziej zrozumieć autora pamiętnika.Dziękuję.
POLECAM!!!

Zapis doświadczeń i przemyśleń Janusza Korczaka. Dobra lektura również dla pedagogów.

Zapis doświadczeń i przemyśleń Janusza Korczaka. Dobra lektura również dla pedagogów.

Niewiele można napisać, żeby zachęcić do przeczytania Pamiętników Korczaka. Pozycja ta stała u mnie na półce od kilku lat, a ja przeczytałam ją, ponieważ jutro mam zaliczenie na uczelni. Nie przeczytałam wcześniej, choć Korczakiem się interesuję. Trudno zachęcić do przeczytania Pamiętników. Trudno się je czyta. Korczaka myśli unoszą się, przywołują wspomnienia, które nie zawsze łatwo odszyfrować i powiązać z miejscem i czasem. Ale Korczaka warto czytać! Tak bardzo jest aktualny. Choć interesują mnie najbardziej aspekty pedagogiczne, to w tym miejscu przywołam fragment z jednego z pism z getta "I trzy wdowy płakały: jedna, której kazali być Żydówką, druga, której kazali być Niemką, i ta trzecia także, która była Żydówką i matką Żydówki, i żoną Żyda". Warto przeczytać choćby dla jednej jedynej nowej myśli lub na nowo opowiedzianej.

Niewiele można napisać, żeby zachęcić do przeczytania Pamiętników Korczaka. Pozycja ta stała u mnie na półce od kilku lat, a ja przeczytałam ją, ponieważ jutro mam zaliczenie na uczelni. Nie przeczytałam wcześniej, choć Korczakiem się interesuję. Trudno zachęcić do przeczytania Pamiętników. Trudno się je czyta. Korczaka myśli unoszą się, przywołują wspomnienia, które nie...

Dla mnie pamiętnik Janusza Korczaka był lekturą wstrząsającą, czymś, na co nie byłam przygotowana. Na przestrzeni ostatnich kilku lat przeczytałam olbrzymią liczbę książek dotyczących Holokaustu, ale to przerosło moje pojęcie.
Nawet nie ze względu na opisy tego, jak umierały dzieci w warszawskim getcie, jak wielka bieda tam panowała. Chociaż to też było straszne.
Największym wstrząsem było dla mnie ujrzenie prawdziwego, ludzkiego oblicza Korczaka. Dopiero po przeczytaniu pamiętnika i pism powstałych w getcie dotarło do mnie, że utarło się u nas mocno szkodliwe dla postaci tego pedagoga przekonanie o jego bohaterskim czynie, o jego poświęceniu i oddaniu dzieciom; gloryfikuje się go za to, że nie zostawił swoich wychowanków i pojechał z nimi na pewną śmierć do obozu zagłady w Treblince. Z tego, co zauważyłam, postać Korczaka kojarzona jest głównie z jego ostatnią, heroiczną decyzją, czasem z jego twórczością literacką.
Tymczasem z pamiętnika wyłania się obraz ciężko chorego, starszego mężczyzny, pracującego ponad siły i bez chwili wytchnienia. Korczak absolutnie nie był ani świętym, ani ideałem (do czego sam się przyznawał),aczkolwiek starał się być lepszym. Wielokrotnie miał dość warunków, w jakich żyje, swojej pracy, dzieci, wojny, wszystkiego.
Od momentu odłożenia książki na półkę wielokrotnie nawiedzała mnie myśl o tym, czy decyzja o niepozostawieniu dzieci była aktem heroicznym, czynem wynikającym z poczucia obowiązku czy też aktem rezygnacji, bo po prostu zabrakło sił. Nigdy się tego nie dowiem.
Warto.

Dla mnie pamiętnik Janusza Korczaka był lekturą wstrząsającą, czymś, na co nie byłam przygotowana. Na przestrzeni ostatnich kilku lat przeczytałam olbrzymią liczbę książek dotyczących Holokaustu, ale to przerosło moje pojęcie.
Nawet nie ze względu na opisy tego, jak umierały dzieci w warszawskim getcie, jak wielka bieda tam panowała. Chociaż to też było...

Nie jest to dla mnie typowa lektura, po którą bym sięgał. Jakoś nie należę do największych fanów do literatury faktu, pamiętników i dzienników. Jednak sięgnięcie po tę pozycję wydawało się słuszne. Słuszne ze względu na ikonę postaci jaką jest Janusz Korczak oraz wspomnień wydarzeń, które w pewien sposób kreują naszą tożsamość narodową. Autor tej książki już od dawna występuje w świadomości społecznej jako wielka postać. Wydaje mi się, że przyjęło się przedstawianie Korczaka jako złotego człowieka, wielkiego altruistę. Zostało do doprowadzone do tego stopnia, że ludzie dzielili się historiami, w których Korczak miał skłamać tylko raz w życiu (w drodze na Umschlagplatz). Ciekawe było poznawanie myśli i przeróżnych refleksji człowieka, o którym tak wiele się wcześniej słyszało. "Pamiętniki i inne pisma z getta" to dowód na to, że każdy z nas jest człowiekiem pełnym lęków i słabości, ale to do nas należy wybór czy chcemy pozostać bierni na otaczającą nas rzeczywistość czy może spróbować coś zmienić, pomagać innym. Po lekturze tej książki w moich oczach Korczak stał się kimś jeszcze większym - dobroczyńcą żyjącym w czasach najtrudniejszych wyborów moralnych (w czasach "odwróconego dekalogu"). Naprawdę warto zapoznać się z tym pamiętnikiem - ze względu na utrwalanie pamięci narodowej czy zapoznania się z ciekawą postacią.

Nie jest to dla mnie typowa lektura, po którą bym sięgał. Jakoś nie należę do największych fanów do literatury faktu, pamiętników i dzienników. Jednak sięgnięcie po tę pozycję wydawało się słuszne. Słuszne ze względu na ikonę postaci jaką jest Janusz Korczak oraz wspomnień wydarzeń, które w pewien sposób kreują naszą tożsamość narodową. Autor tej książki już od dawna...

Bardzo, bardzo wartościowa pozycja. Pomimo trudności ze zrozumieniem niektórych fragmentów, wynikających ze specyfiki literatury pamiętnikowej, można tu znaleźć mnóstwo "perełek"; miejsc, w których uwidacznia się niesamowita mądrość Korczaka. Sam tekst jest bardzo dobrze skonstruowany, czuć lekkość pióra autora, co sprawia, że tę pozycję po prostu dobrze się czyta.

Szlachetny i niezwykle mądry człowiek o wielkim sercu.

Bardzo, bardzo wartościowa pozycja. Pomimo trudności ze zrozumieniem niektórych fragmentów, wynikających ze specyfiki literatury pamiętnikowej, można tu znaleźć mnóstwo "perełek"; miejsc, w których uwidacznia się niesamowita mądrość Korczaka. Sam tekst jest bardzo dobrze skonstruowany, czuć lekkość pióra autora, co sprawia, że tę pozycję po prostu dobrze się...

Chłodny maj 1942, noc najcichsza z cichych, dzbanek z wodą, chleb razowy i butelka wódki pod łóżkiem.

Zaczyna się pamiętnik. Postrzępiona i złachmaniona codziennością firana, rozdarta i rozwieszona w oknie maja-sierpnia 1942 roku. Oknie przez które wyjrzeć możemy. Co zobaczymy? Ogrom okrucieństwa, zagłady i trwogi, który niby jest dla nas oczywistością - wszyscy przyjęliśmy prawdę o wojennych okrucieństwach, o milionach śmierci, obozach zagłady... przyjęliśmy i przeszliśmy nad nimi do porządku dziennego. Jedna śmierć to tragedia, milion śmierci - statystyka.
I tylko od czasu do czasu możemy obcować z czymś, co pozwala nam na nowo dostrzec dosłowność tej sytuacji, pozwala przez chwilę odczuć niewyobrażalność tamtej tragedii, zgubić ten dystans i zdać sobie sprawę, że to działo się na prawdę. Tutaj. Zaledwie kilkadziesiąt lat temu. Książka ta, tak właśnie działa.

Janusz Korczak w swoim pamiętniku nie pisze o milionach ludzi. Pisze o swoich dzieciakach - że śpią, że chorują, że na jasełka chodzą, że się kłócą... że musi kupić dla nich jedzenie, że węgiel, żeby zimno nie było, choć koniec końców i tak jest zimno. O samej wojnie, o Niemcach i getcie pisze jakby jedynie przy okazji opisywania swojej codzienności, podobnie o sobie samym - krótko wspomina ojca, matkę, od czasu do czasu narzeka na dolegliwości, wspomina to, wspomina tamto. Ale nie to jest tutaj najważniejsze. I pomimo tego, że pamiętnik zawiera ważne treści - o śmierci, eutanazji, naturze życia i tak dalej... wszystko jednak, mocno ujęte jest w rytmikę codzienności - najważniejszą tutaj.

Po zakończeniu pamiętnika, rozpoczyna się zbiór korczakowych pism z lat 1940-1942. Bardziej od pamiętnika uporządkowany i mniej postrzępiony, zawiera teksty na prawdę poruszające. Z jednej strony okrucieństwo tamtych czasów - dzieci, co tydzień umierające dziesiątkami, fatalne warunki w nowo przejętym domu sierot, rozpaczliwe próby dokonania jakichkolwiek zmian. Toporna systematyczność i upór, wyrażające się w planach, listach rzeczy do zrobienia. Później zbiór krótkich 3-5stronnych tekstów - refleksji, obserwacji, wspomnień...
"Dwie trumny" - po tym jak Korczak widzi setki dziecięcych śmierci, siłą rzeczy dławiąc w sobie rozpacz, znienacka spotyka dwa ciała, obok których obojętnie przejść nie może. Zostaje wstrząśnięty nagłą dosłownością śmierci.
Tekst o modlitwie - o dzieciach - o tym jak i dlaczego się modlą. Tekst o matkach, egoistycznych i tych dzieci ponad życie kochających. Tekst o tym "kim będę po wojnie" - poruszający niebywale. O tym, że dzieci już wcale o tym nie myślą, że nie wierzą, że kiedykolwiek będzie jakiekolwiek "po wojnie"...

Korczak pisze z niesłychaną troską i ciepłem, wyrażanych być może najbardziej w tej codzienności. Wciąż jednak pozostaje słabym człowiekiem, jak czytamy w posłowiu "Był wychudzony, policzki miał pokryte czerwonymi plamami, oczy płonęły. Mówił szeptem, oddychał z trudem". Słaby człowiek myślący o samobójstwie, choć do nieba przecież nie pójdzie, pełen gorzkich myśli o sobie samym, z tabletkami w kieszeni i butelką wódki pod łóżkiem. Nie do końca Polak, nie do końca Żyd... Zagubiony i samotny.

Mimo wszystko idący do przodu i trzymający wszystko w ryzach. Bo tak trzeba? Bo taka sytuacja? To na prawdę piękny autoportret. Zwłaszcza do ostatnich rozdzialików wracać zamierzam nieraz, kryje się w nich na prawdę więcej niż proste opowiastki o życiu w chwilach tak ciężkich. Pozwala zatrzymać się nad tą rzeczywistością i przypomnieć sobie o jej dosłowności. Pozwala spojrzeć, być może, pod innym kątem na dzisiejszy świat, w którym nadal okrucieństw i cierpienia nie brakuje. Każe przyjąć ich dosłowność i prawdziwość - których nie odczuwamy tak długo, jak nie dotyczą nas samych.

Chłodny maj 1942, noc najcichsza z cichych, dzbanek z wodą, chleb razowy i butelka wódki pod łóżkiem.

Zaczyna się pamiętnik. Postrzępiona i złachmaniona codziennością firana, rozdarta i rozwieszona w oknie maja-sierpnia 1942 roku. Oknie przez które wyjrzeć możemy. Co zobaczymy? Ogrom okrucieństwa, zagłady i trwogi, który niby jest dla nas oczywistością - wszyscy...