Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Chyba nie znam nikogo, kto nie słyszałby o Indianie Jonesie. Pierwszy film powstał, gdy byłam jeszcze e szkole podstawowej, potem dorastałam wraz z kolejnymi częściami sagi. Każdy kolejny film oglądałam z zafascynowaniem przygodami awanturniczego archeologa, który wychodzi obronną ręką z największych opresji i dla nieocenionego Harrisona Forda wcielającego się w rolę Indiany Jonesa.

Adam Węgłowski to pisarz, ale także dziennikarz, współpracujący z wieloma czasopismami, dla których pisze artykuły na tematy historyczne. W książce „Tropiciel skarbów” krok po kroku rozkłada na czynniki pierwsze filmy o Indianie, opisując jego przygody i fabułę filmów.

Prawie wszystko, co podane jest w filmach jako prawda historyczna, okazuje się być fikcją i wymysłem reżysera i scenarzysty. Czy Arka Przymierza była prawdziwa? Czy możliwe, by znalazł ją dzielny filmowy archeolog latach trzydziestych dwudziestego wieku? Czy rzeczywiście istnieje olbrzymi diament zwany Pawim Okiem? Czy kapłani bogini Kali w dalszym ciągu uprawiają krwiożerczo jej kult? Czy św. Graal mógł zostać odnaleziony? Czy możliwe było odnalezienie nieznanego miasta w dżungli amazońskiej i czaszek z kryształu? Wszystko to są rzeczy, o których wiele się pisze i pisało, powstało na te tematy mnóstwo literatury mniej, lub bardziej wiarygodnej, a na pewno budzącej sensację i rozpalającej wyobraźnię. Autor rzetelnie przeanalizował informacje przekazane w filmach. Wykazał, że nie mogło się to wszystko naprawdę zdarzyć.

Jednak nie tylko o Indianie Jonesie jest ta książka. Filmowe wydarzenia są bazą i punktem wyjścia do rozważań i opowieści o historii, archeologii, mitach, tajnych stowarzyszeniach. Przy okazji opisu poszukiwań Arki Przymierza czytelnik poznaje historię ludów, królestw, czy dawno upadłych miast, dostaje opis legend związanych z Arką, a także biblijny opis jej wyglądu. Autor w pasjonujący sposób opowiada o wszystkim, pomimo nagromadzenia faktów książkę czyta się szybko, nie można się od niej oderwać.

Legendy i mity od zawsze przyciągały badaczy, podróżników, którzy dla idei, pieniędzy i sławy potrafili poświęcić życie. Zwykle poszukiwania kończyły się fiaskiem, czasem udało się odkryć coś innego, ale nigdy nie brakowało śmiałków, którzy zapuszczali się w najbardziej niebezpieczne i dzikie rejony świata, by spełnić swe marzenia. Co z tego, że nieraz przedmiot poszukiwań był absurdalny i nierealny, jak na przykład święty Graal, liczy się pasja, zaangażowanie i determinacja. Do tego dochodzi chęć zysku i żyłka awanturnictwa i mamy gotowego Indianę Jonesa.

Poszukiwacze i archeolodzy z niezłomną wiarą w powodzenie misji rzucali się w wir poszukiwań, w końcu niektórym się udaje, jak Heinrichowi Schliemannowi, który na przekór wszystkim spełnił marzenie swojego życia i odnalazł ruiny zaginionej przed wiekami Troi. Innym szczęście nie sprzyjało, nie udało im się odnaleźć skarbów, a jeszcze inni zaginęli w dżungli, jak Percy Fawcett, którego wyprawę opisuje Adam Węgłowski. Najbardziej zdeterminowani, żeby nie powiedzieć szaleni, przyczyniali się do powielania mitów i legend i ugruntowania wiary w odnalezienie zaginionych artefaktów jest w zasięgu ręki. Takimi artefaktami są relikwie dotyczące Jezusa, jak na przykład gwoździe z krzyża, na którym go ukrzyżowano.

„Powinny być trzy, ale znaleźć je można i w krucyfiksie wiszącym w katedrze w Mediolanie, i w żelaznej koronie Longobardów, z katedry w Monzy”

i w wielu innych miejscach. Jak to możliwe, że relikwii, nie tylko gwoździ, jest zdecydowanie więcej niż logika podpowiada?

„Wystarczy dotknąć relikwii jej duplikatem, aby i kopia nabrała świętych właściwości”.

Inną arcyciekawą sprawą jest poszukiwanie świętego Graala począwszy od tego, że nie wiadomo, czym miałby być, skończywszy na tym, gdzie się znajduje. To jedna z tajemnic, które od zawsze interesują  badaczy, poszukiwaczy skarbów i przygód. Jeśli spojrzeć na to szeroko, włączyć w to Templariuszy, Katarów i członków różnych tajemnych organizacji, to mamy temat rzekę, który podejmują nie tylko badacze, ale i twórcy książek, jak Dan Brown, czy reżyserzy, jak Spielberg z Indianą Jonesem.

W „Tropicielu skarbów” czytelnik zainteresowany historią, a szczególnie jej sensacyjnymi aspektami znajdzie mnóstwo ciekawostek, barwnie opisanych, czytając, miałam wrażenie, że czytam książkę przygodową, a nie popularnonaukową, a nad wszystkim unosił się duch Indiany Jonesa, a w myśli cały czas nuciłam niezapomnianą muzykę z serii filmów o tym archeologu.

Za książkę dziękuję redakcji www.moznaprzeczytac.pl

Chyba nie znam nikogo, kto nie słyszałby o Indianie Jonesie. Pierwszy film powstał, gdy byłam jeszcze e szkole podstawowej, potem dorastałam wraz z kolejnymi częściami sagi. Każdy kolejny film oglądałam z zafascynowaniem przygodami awanturniczego archeologa, który wychodzi obronną ręką z największych opresji i dla nieocenionego Harrisona Forda wcielającego się w rolę...

Sportów nie uprawiam, ale od dawna pasjonuje mnie fenomen alpinizmu. Wojciech Tadeusz Brański, taternik, Prezes Polskiego Klubu Górskiego, w książce „Test góry” zajął się aspektem partnerstwa na szlaku.

Co sprawia, że człowiek decyduje się na wspinaczkę w najwyższych górach świata? Każdy z alpinistów wie, jak jest ryzyko: co dziesiąty uczestnik wypraw ginie w górach. Alpinista zmaga się z wysokością nad poziomem morza, warunkami atmosferycznymi zmieniającymi się czasem z minuty na minutę, brakiem tlenu, zimnem, a przede wszystkim ze swoim organizmem. Fizjologia dopada każdego, doświadczonych wspinaczy na równi z początkującymi. Gdy rozwinie się choroba wysokogórska, brak tlenu, rozrzedzone powietrze zaburzają percepcję otoczenia, człowiek nie zawsze jest w stanie logicznie myśleć i podjąć właściwa decyzję czy iść dalej, czy wracać do obozu. Gdzieś w głębi duszy ma zakodowaną chęć zdobycia szczytu, tylko to się liczy, co często okazuje się zgubne i prowadzi do tragedii, kiedy wspinacz lekceważy czynniki ostrzegawcze i prze naprzód za wszelką cenę. Adrenalina, która wydzielą się w organizmie alpinisty w czasie zdobywania szczytów daje efekt nieporównywalny z niczym innym: poziom stresu przebija poziom szczęścia, zadowolenia i satysfakcji z osiągniętego celu. Jak w hazardzie, działa jak narkotyk i człowiek chce ciagle więcej.

Alpinizm nie jest sportem indywidualnym. Na sukces składa się praca wielu ludzi, którzy najpierw przygotowują wyprawę, potem idą w góry razem ze wspinaczami, tragarze, lekarze, itp. Na koniec himalaista zostaje wraz z kolegami wspinającym się razem z nim. „Partner to integralna część drogi”. O tym jest ta książka. O współpracy, bez której nie jest możliwy sukces. Tylko w grupie osób, które zmagają się z tymi samymi warunkami atmosferycznymi, zmęczeniem, odwodnieniem, zimnem, można wejść na górę, ale też wrócić. To ostatnie jest równie ważne, jak zdobycie szczytu. Wiele wypadków i śmierci zdarza się w drodze powrotnej, gdy człowiek jest już zmęczony do granic fizycznej wytrzymałości, a nawet ją przekracza, gdy kończy się tlen, zapada zmrok, zmienia się pogoda. Wtedy partner jest osobą, od której może zależeć życie. Pomoc przy zejściu, lub sprowadzenie pomocy, gdy nie jest w stanie sam tego zrobić decyduje o przeżyciu. Autor opisuje liczne przypadki tragedii w Himalajach, podczas których tylko dzięki poświeceniu partnerów, uratowano himalaistów.

W dzisiejszych czasach ludzie robią się coraz bardziej samolubni, nie umieją pracować zespołowo i nie rozumieją idei pracy w zespole. Zdumiewa mnie, że w górach, w tak ekstremalnych warunkach, można być zapatrzonym tylko w siebie, a indywidualizm niszczy bezpieczeństwo i człowiek zatraca elementarne poczucie przyzwoitości i nie myśli perspektywicznie. Jak można nie rozumieć, że dzisiaj ty, ale jutro to ja mogę wpaść w tarapaty i ktoś inny przekroczy leżącego człowieka, by piąć się w górę. Wojciech Brański bardzo dużo pisze o potrzebie partnerstwa w górach, bez niego nie ma prawdziwego himalaizmu, czy alpinizmu. Bez współpracy w górze czeka śmierć, wspinanie przestaje być sportem z czystymi regułami gry, a zaczyna być chorą rywalizacją o zwycięstwo, za które czekają konkretne korzyści materialne. Ginie przy tym to co najważniejsze: duch czystej rywalizacji oparty na współdziałaniu. Co może być od tego piękniejsze? Od poczucia zwycięstwa, okupionego nadludzkim wysiłkiem, ale i świadomością, że obok jest ktoś, kto w potrzebie poda rękę, czy łyk wody lub maskę z tlenem ratującym życie.

„Test góry” uświadamia jak ważna jest wzajemna pomoc, gdy wszystko inne zawiedzie, a opisy wypraw i wypadków w górach pomogą wyrobić sobie właściwy pogląd na to, jak powinno wyglądać zdobywanie najwyższych gór świata.

Za książkę dziękuję redakcji www.sztukater.pl

Sportów nie uprawiam, ale od dawna pasjonuje mnie fenomen alpinizmu. Wojciech Tadeusz Brański, taternik, Prezes Polskiego Klubu Górskiego, w książce „Test góry” zajął się aspektem partnerstwa na szlaku.

Co sprawia, że człowiek decyduje się na wspinaczkę w najwyższych górach świata? Każdy z alpinistów wie, jak jest ryzyko: co dziesiąty uczestnik wypraw ginie w górach....

Josef Škvorecký to czeski prozaik, publicysta, tłumacz i wydawca, urodzony w 1924 roku w Czechach. W młodości, po studiach na anglistyce pracował w Państwowym Wydawnictwie Literatury Pięknej w Pradze, grał również na saksofonie w grupie Red Music. W latach sześćdziesiątych wyemigrował do Kanady, gdzie wykładał literaturę angielską. W 2009 roku otrzymał Literacka Nagrodę Europy Środkowej Angelus za powieść „Przypadki inżyniera ludzkich dusz”. Zmarł w 2012 roku w Kanadzie.
Książka „Gorzki świat” zawiera 22 opowiadania pisane między latami pięćdziesiątym i osiemdziesiątym. Opowiadania podzielone są na trzy części: o tematyce żydowskiej, różne teksty o życiu w okresie stalinizmu i po nim oraz skupiające się na jazzie.
Škvorecký opisuje swoje życie, a było niezwykle barwne. Ma dar opowiadania, nawet drobne, wydawałoby się nieistotne wydarzenia potrafi pokazać w interesujący sposób. Wszystko zabarwione jest ogromna dawką humoru i ironii – sam mówi, że czytelnika trzeba przede wszystkim rozbawić. Ma duży dystans do siebie i wydarzeń. Śmieje się ze wszystkich i wszystkiego, ale nie jest to śmiech obraźliwy, raczej pełen humoru i ciepła. Nawet gdy mówi o ciężkich, wojennych czasach, które pamięta z dzieciństwa, o czasach holocaustu, gdy znajomi i rodzina znikali, by znaleźć się w obozach koncentracyjnych, z których zwykle nie wracali, pisze o tym z humorem, który sprawia z jednej strony, że czytelnik nabiera dystansu, z drugiej zaś, wszystko to staje się jeszcze bardziej straszne. Pisze o ludziach dobrych, ale też o kolaborantach wojennych, którzy dla zysku, a często, by ratować swoje życie donosili na sąsiadów. Pojawia się tu również kwestia mienia zagrabionego Żydom w czasie wojny, które nierzadko przejmowali sąsiedzi.
Pisarz jest świetnym obserwatorem rzeczywistości. Rewelacyjnie przedstawia absurdy życia w okresie stalinowskim i po nim w Pradze i mroki totalitaryzmu. Czas przydziałów mieszkań, lodówek, zakupów spod lady, prześladowania ludzi o poglądach odbiegających od wyznaczonego nurtu władzy, cenzury i donosicielstwa. W „Świadkach lutowej nocy” opisuje wydarzenia powstania praskiego z perspektywy młodzieży. W każdym kraju i ustroju znajdzie się osoba, która psim swędem prześlizguje się przez kolejne szczeble władzy nie reprezentują sobą niczego, jak w przypadku „Zweryfikowanej Lizetki”. Autor pisze o wydarzeniach smutnych, trudnych, o tragediach życiowych zwykłych ludzi. Pokazuje świat wokół niego, opowiadania są niczym pamiętnik, w którym chciał zachować mijający świat od zapomnienia. Świat i ludzi, swoich kolegów i koleżanki, czy ludzi i historie znane ze słyszenia. Są też teksty zabawne. Rozbawiło mnie opowiadanie „Z życia dzisiejszej młodzieży”, w którym opisuje perypetie miłosne i ich konsekwencje w postaci chorób wenerycznych. Można się przy tym uśmiać do łez.
Škvorecký dużo pisze o swoim ukochanym jazzie, który w latach pięćdziesiątych uważany był za zgniliznę, która przyszła z dekadenckiego Zachodu. Młodzież musiała sobie radzić z cenzurą i artyści wymyślali coraz to nowe wybiegi, byleby tylko móc grać ulubioną muzykę. Ówczesna władza, niczym inkwizycja tropiła przejawy niesubordynacji.
Opowiadania Škvoreckiego są kroniką wydarzeń i utrwalają świat z jednej strony pełen absurdów władzy, grozy, prześladowań, z drugiej zaś świat ludzi, którzy musieli odnaleźć się w tych trudnych czasach, dorastali, uczyli się i szukali swojego miejsca w rzeczywistości i robili wszystko, by zachować poczucie godności. Umieli przy tym się bawić, śmiać, nie dali się stłamsić. „Gorzki świat” jest tak naprawdę słodko-gorzki, w którym radość miesza się ze smutkiem, miłość z nienawiścią, a wszystko to świetnie ujął Josef Škvorecký.
Za książkę dziękuję redakcji www.sztukater.pl

Josef Škvorecký to czeski prozaik, publicysta, tłumacz i wydawca, urodzony w 1924 roku w Czechach. W młodości, po studiach na anglistyce pracował w Państwowym Wydawnictwie Literatury Pięknej w Pradze, grał również na saksofonie w grupie Red Music. W latach sześćdziesiątych wyemigrował do Kanady, gdzie wykładał literaturę angielską. W 2009 roku otrzymał Literacka Nagrodę...