Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Wiersze z tego tomiku przeczytałem z końcem 2023 roku.

Wiersze z tego tomiku przeczytałem z końcem 2023 roku.

O PROF. WŁADYSŁAWIE BARTOSZEWSKIM

,,Umiał długo pracować w nocy, ale nie lubił zrywać się o świcie’’ (23)

Otrzymał profesurę gościnną w Bawarii.

Prof. Bartoszewskiego charakteryzował ironiczny dystans do siebie.

Prof. Przyjaźnił się z Stanisławem Lemem i zawsze mu zazdrościł, że ma takie krótkie nazwisko.


O Prof. Bartoszewskim ,,przez długie lata pracował dla prasy. Generalnie można by stwierdzić, że w ogóle parał się językiem – jako dziennikarz, publicysta, redaktor, historyk,
mówca, wykładowca, dyplomata, minister i pisarz. Miał niezwykłą umiejętność trafnego i soczystego formułowania myśli; obdarzony był ponadprzeciętnym wyczuciem słowa. Był na przykład mistrzem subtelnych rozróżnień’’ (48)

PYTANIA (07/08.10.2023)

Co minibiografia Prof. Władysława Bartoszewskiego wniosła do mojego życia?

Radość (płynąca z sięgnięcia po kolejną książkę) i śmiech (zabawne anegotki z życia Prof) i zbiór nowych zagadnień do zgłębienia,
poczytania, rozważań (lista powyżej).

Czy ta książka rzuciła światło na jakiś dotąd nieznany aspekt historii?
Powielacze (lata 80 XXw).

Czy ta książka lub jakiś jej fragment był inspiracją do podjęcia jakiś działań?

Książka zawiera zbiór ciekawych zagadnień, którym warto poświęcić chwilę albo dwie. Mam tu na myśli np. takie zagadnienia jak atomizacja społeczeństwa, grzech zaniechania, formy dialogu, felietony Kisielewskiego, dyplomacja oraz wpływ polityki na życie codzienne
obywateli. Książka inspiruje nie tylko do zgłębiania historii powszechnej, ale i do zapoznawania się z biografiami znanych ludzi.

Jaką lekcją jest dla nas życie Prof. Bartoszewskiego?

Przypomina nam o tym byśmy byli przyzwoici, byśmy nie zapominali o przeszłości, bo to w niej są korzenie przyszłości; byśmy nie załamywali rąk gdy jest źle, byśmy spędzali czas
aktywnie i ciekawie, byśmy czerpali inspirację z doświadczeń innych ludzi i po prostu działali.

Czy warto przeczytać książkę Marka Zająca ,,Pędzę jak Tapir. Bartoszewski w 123
odsłonach’’?

Warto. Ale dlaczego warto?
1. Bo Marek Zając ma lekkie pióro.
2. Bo możemy zobaczyć rysunki Henryka Sawki nawiązujące do anegdot.
3. Bo to aż 123 anegdoty ukazujące intrygujące oblicze Prof. Bartoszewskiego, o których z pewnością nie dowiemy się ani na lekcji historii ani tym bardziej na Tik Toku

O PROF. WŁADYSŁAWIE BARTOSZEWSKIM

,,Umiał długo pracować w nocy, ale nie lubił zrywać się o świcie’’ (23)

Otrzymał profesurę gościnną w Bawarii.

Prof. Bartoszewskiego charakteryzował ironiczny dystans do siebie.

Prof. Przyjaźnił się z Stanisławem Lemem i zawsze mu zazdrościł, że ma takie krótkie nazwisko.


O Prof. Bartoszewskim ,,przez długie lata pracował dla prasy....

NAZWISKA, KTÓRE POJAWIŁY SIĘ W WIERSZACH AUTORA:

Matejko,

Rodakowski,

Tadeusz Kantor,

Jeremianka,

Stern,

Alina Szapocznikow,

Brzozowski,

Nowosielski,

Norwid,

Strumiłło,

Kopaliński,

Gottfried Benn,

Goethe,

Ludwik Eminowicz,

Czesław Miłosz,

Leopold Staff,

Ignacy Fik,

Józef Czechowicz,

Julian Przyboś,

Adam Ważyk,

Marcel Reich-Ranicki (,,papież literatury i krytyki niemieckiej’’),

Ernst Junger,

Louis Ferdinand Celine,

Ezra Pound,

Xavery Dunikowski,

Leszek Kołakowski,

Ludwik Solski,

Władysław Strzemiński,

Marlene Dietrich,

Brunelleschi,

Martin Heiddeger,



POZOSTAŁE WARTE ODNOTOWANIA:

teoria powidoków Władysława Strzemińskiego,

Kubizm,

psychologia głębi,

,,Pion’’,

Przemiany Owidiusza,

Boska Komedia Dantego,

Wypisy z ksiąg użytecznych (Miłosz)

Targi Książki we Frankfurcie (październik 2000)


CYTATY:

,,w nocy róża opisuje zapachem swój kształt i ciężar’’ (28)

,,w pokoju hotelowym próbuję zatrzymać odlatujący wiersz’’ (41)

,,dzieci poetów, ludzi sztuki, nauki i kultury’’ - z zapisków autora

,,most, który łączy czas z przestrzenią’’ - z zapisków autora

NAZWISKA, KTÓRE POJAWIŁY SIĘ W WIERSZACH AUTORA:

Matejko,

Rodakowski,

Tadeusz Kantor,

Jeremianka,

Stern,

Alina Szapocznikow,

Brzozowski,

Nowosielski,

Norwid,

Strumiłło,

Kopaliński,

Gottfried Benn,

Goethe,

Ludwik Eminowicz,

Czesław Miłosz,

Leopold Staff,

Ignacy Fik,

Józef Czechowicz,

Julian Przyboś,

Adam Ważyk,

Marcel Reich-Ranicki...

Z tomiku Pauliny Ożegalskiej:

NASUWAJĄCE SIĘ SKOJARZENIA/WSPOMNIENIA:

,,karuzela kręci się’’ (9s.) – wiersz zapadający w pamięć

,,ul fikcji i złudzeń’’ (12s.)– ten wiersz przypomniał mi o Ulu Hellstroma, modelu społeczeństwa opisanego w jednej z powieści Franka Herberta.

,,czas minął’’ (19) - ,,deszcz zmył przysięgi kredy z chodnika’’ – to jak te chodniki z dzieciństwa, na których nabazgrane były symbole i strzałki, które służyły za kompas podczas wypraw po osiedlu / podczas miejskich gier


CYTATY WARTE ODNOTOWANIA:
,,wątpliwości wyższe od tatr’’ (6s.) - ,,dawno zapomniane historie''

,,że tak niepewne wszystko’’ (13s.) - ,,że serce chce kochać, ale nie ma siły bić, że dzień nowy przyszedł bez powodu’’

,,Odchodzę w obłok’’ (15s.) - ,, i nie dotykaj moich zwłok’’

,,czas minął’’ (19) - ,,wiatr poniósł daleko zaschnięte liście z tamtego roku’’

,,nie umiem pojąć tej nicości’’ (24s.) - ,,niezatrzymania wskazówki tykania zegara po minięciu czasu aktualnej chwili przeterminowania’’

,,ostatnia rozmowa’’ (35s.) - ,,ostatnia rozmowa w pół zdania urwana kończona w myślach o wieczór’’

,,kocham’’ (38s.) - ,,miłość stała się nielubianym obowiązkiem’’

,,łąka’’ (43s.) - ,,zapach, który nieświadomie nas tam zwabił’’

INNE:

GRA SŁÓW:
,,związek'' (32s.)

MAKABRYCZNE:
,,i że te rączki tak do folijki’’ (22s.)

DEPRESYJNE MOTYWY:
,,zmęczona’’ (48s.) ,,to życie trwa’’ (40s.), , ,,z miliona dróg'' (25), ,,że tak niepewne wszystko (13s.)

PRZEKONANIA RELIGIJNE AUTORKI z 2011:
,,nie ma nieba – jest ziemia’’ (23s.) i ,,chodźmy na kremówki powątpić o Bogu’’ (49s.)

WIERSZE O WŁAŚCIWOŚCIACH INSPIROGENNYCH:
,,bo to przecież nic nie było’’ (16s.)
,,czas minął’’ (19)
,,nie umiem pojąć tej nicości’’ (24s.)
,,Jak to nie ma?’’ (37s.)

Z tomiku Pauliny Ożegalskiej:

NASUWAJĄCE SIĘ SKOJARZENIA/WSPOMNIENIA:

,,karuzela kręci się’’ (9s.) – wiersz zapadający w pamięć

,,ul fikcji i złudzeń’’ (12s.)– ten wiersz przypomniał mi o Ulu Hellstroma, modelu społeczeństwa opisanego w jednej z powieści Franka Herberta.

,,czas minął’’ (19) - ,,deszcz zmył przysięgi kredy z chodnika’’ – to jak te chodniki z...

TEMATYKA:
elfy, młodość, religijna, podróże, młodość, łąki, polany, inne

RELIGIJNE:

,,Modlitwa miejska’’ (36)

,,Gwoździe’’ (24)


DO PONOWNEGO ZGŁĘBIANIA:
,,Ten cichy lud’’ (145) / ,,Oni’’ (119) / ,,Moje słowo’’ (115)



EROTYKI:

,,Od czubków palców’’ (123), ,,On’’(143) , ,,Wiośnin’’ (144), ,,Ten cichy lud’’ (145) , ,,Ta popółnocna para’’ (25),


ZASTANAWIAJĄCE / PRZYKRE W ODBIORZE:

,,Były to przecież sady bardzo dobrze znane’’ (133)

,,Zwierzobóg’’ (130)

,,Kukułka’’ (120)

,,Perła’’ (100)

,,Trębacz’’ (39)

,,A ty się ziemio nie bój’’ (22)

,,Raport’’ (21)

,,Wszystko jest w nas’’ (19)




ZASTANAWIAJĄCE:

,,Trębacz’’ (39)

,,Wrzesień. Wypis z przewodnika po mym kraju’’ (38)’’

,,Wziął, upadł na ulicy a więc się nie liczy’’ (29)

,,Gwoździe’’ (24)



PRZYKRO BYŁO CZYTAĆ:

,,Z ust jego snuł się robak’’ (114)

,,Kiedy przechodzisz diable nad mą wioską’’ (35)

,,Wziął, upadł na ulicy a więc się nie liczy’’ (29)

,,Książę much’’ (27)


PRZYPRAWIAJĄCE O GROZĘ / PRZYPRAWIAŁY O NIEPOKÓJ:

,,Motyl’’ (112)

,,Antycznie’’ (93)

,,Kto się odbija w tym lustrze’’ (81)

,,Przyjdź do nas głosie jasny’’ (20)



PRZERAŻA / ZASMUCA / BAWI:

,,Kapela’’ (89)

,,Siedzieliśmy przy stołach na bujnej polanie’’ (85) (motyw kanibalistyczny)


INSPIROGENNE:

Olbrzymy (136)

Jeszcze z deszczem (125)

Biegli przed siebie (121)

Rozmowa z eremitą (113)

Koń przyszedł (108)

,,Ach, wszystko poszło z dymem’’ (99)

Siedzimy. Gęby ścięte. (97)

Rymy prostackie (95)

Kto się odbija w tym lustrze (81)

Złodziej (78)

Bliżej (76)

Za każdymi drzwiami ktoś stoi i czeka (73)


TRAFIA DO THE BEST OF:

,,Kot’’ (142)

,,Jeszcze z deszczem’’ (125)

,,Rozmowa z eremitą’’ (113)

,,Kto się odbija w tym lustrze’’ (81)

,,A on biegł niby lis przede mną’’ (77)

,,Chodź, zamówimy siebie’’ (37) – na kanwie tego wiersza można nakręcić krótkometrażowy film

,,Modlitwa miejska’’ (36)

,,Marzec. Zimno się, szorstko zrobiło’’ (15)

TEMATYKA:
elfy, młodość, religijna, podróże, młodość, łąki, polany, inne

RELIGIJNE:

,,Modlitwa miejska’’ (36)

,,Gwoździe’’ (24)


DO PONOWNEGO ZGŁĘBIANIA:
,,Ten cichy lud’’ (145) / ,,Oni’’ (119) / ,,Moje słowo’’ (115)



EROTYKI:

,,Od czubków palców’’ (123), ,,On’’(143) , ,,Wiośnin’’ (144), ,,Ten cichy lud’’ (145) , ,,Ta popółnocna para’’ (25),


ZASTANAWIAJĄCE /...

ERNEST BRYLL SADZA:


Główne tematy:

Sadza, sny, motywy religijne, czasy młodości, milczenie, portret Polaków



Interesujące wiersze: na stronach:

99, 106, 107, 108, 111, 113, 114.



Wiersze o właściwościach inspirogennych. Strony:

7, 9, 10, 12, 16, 17, 24, 25, 26, 33, 36, 38, 41, 43, 80, 97, 107, 108, 111, 113, 114,



Prawdziwie przykre w odczycie:

19, (20 - ,,Apokryf’’), 47, 61, 85



TRAFIA DO MOJEGO: The best of:

(99) - ,,Ci, co nie zmarli w cieniu swoich pierwszych wierszy’’

(106) - ,,Cóż, żyje w nas niepokój jak zwierzątko zwinięte’’

(108) - ,,Kiedyś sen był dla nas jak zwierzę domowe’’

(111) - ,,Portret własny’’

(112) - ,,Pójdziemy w miasto’’

(113) - ,,Rozmowa z kobietą’’

(114) - ,,Portret w pół nocy w pół świcie’’

ERNEST BRYLL SADZA:


Główne tematy:

Sadza, sny, motywy religijne, czasy młodości, milczenie, portret Polaków



Interesujące wiersze: na stronach:

99, 106, 107, 108, 111, 113, 114.



Wiersze o właściwościach inspirogennych. Strony:

7, 9, 10, 12, 16, 17, 24, 25, 26, 33, 36, 38, 41, 43, 80, 97, 107, 108, 111, 113, 114,



Prawdziwie przykre w odczycie:

19, (20 -...

Były takie wiersze autora, które sprawiły mi przykrość (np. ,,spróbujmy więc jeszcze raz zagrać w otwarte'' (27s.)). Były takie, które mnie zdumiały (np. ,,stuk-puk'' (377.)) a także takie które czytało się przyjemnie (np.. ,,Prawda'?, 364s.' ). Warto w tym miejscu odnotować również numery stron, na których autor kreśli swe wiersze o tematyce religijnej (166, 169, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 182, 232, 237, 249, 252, 277, 283, 285, 312, 371).

Lista fraz i nazwisk, które można było odnaleźć pomiędzy wersami:

Błędy możliwe do naprawienia

błędy nie do naprawienia

niespełnione marzenia

marzenia nie do spełnienia

błędy nie do uniknięcia

obudzić się i mówić w języku kraju, w którym się obudziło

jakie emocje, uczucia towarzyszą Ci podczas lektury swoich starych wierszy (?)

wykreślam słowa ze starych wierszy

współkłamanie, mówienie półprawd,

uczenie się milczenia, powód milczenia

holocen, kobalt

czy skojarzenia są mechaniczne?

Taśmy z podsłuchu

Pieśń nocy

polichlorek winylu zastępuje stal

parataksa szerząca się w poezji

uleganie wstecznej ewolucji

ważki z epoki przedlodowcowej

horror vacui

Carceri d’Invenzione

Traktat

dystrychy

espirit de l’esalier

humanitarny ubój

xenie a elegie

Erich Fried

Yvann Goll

Lajos Tihanyi

Thomas de Quincey

Giovanni Battista Piranesi

William Blake

Kaspar Hauser

Mistrz Eckhart

Joseph von Eichendorff

Hans Arp

św Tomasz z Akwinu

Barbara Sadowska

abba Agaton

Ezta Pound

Simone Weil

Andrzej Urbanowicz

George Trakl

Przyboś Julian

Kazimierz Moczarski

Georges Cuvier

Gottfried Benn

Nelly Sachs

Paul Celan

Bertold Brecht

Friedrich Gundolf

Fundacja Jerzykowskiego

Bolesław Miciński

Max Holzer

Ivan Goll

Tadeusz Peiper

Brunon Jasieński

Jan Palach

Rafał Wojaczek

Tadeusz Borowski

Andrzej Bursa

Marek Hłaska

Soso Dżugaszwili

Olga Rudge

Jurgen Fuchs

Mirosław Holub

Pinakoteki

Dionizos Eksekiasa

Issa – 3 tys haiku

Ildefons Houwelt

Ludomir Ślendziński

Wiktor Woroszylski

Herzog Zagadka K.Hausera

Jarosław Iwaszkiewicz

Zygmunt Hertz

W.G Sebald

Brunon Jasieński (Aleksander Wat, Anatol Stern, Kazimierz Wierzyński - na nazwiska tych autorów natknąłem się w trakcie czytania biografii Brunona Jasieńskiego).

Były takie wiersze autora, które sprawiły mi przykrość (np. ,,spróbujmy więc jeszcze raz zagrać w otwarte'' (27s.)). Były takie, które mnie zdumiały (np. ,,stuk-puk'' (377.)) a także takie które czytało się przyjemnie (np.. ,,Prawda'?, 364s.' ). Warto w tym miejscu odnotować również numery stron, na których autor kreśli swe wiersze o tematyce religijnej (166, 169, 175, 176,...

Tomik ,,Drewniany chłopiec'' czyta się szybko. Podsumujmy krótko:

Fragmenty do ponownych rozważań:
,,Baśń'' (11) i ,,Limeryk'' (21)

żródła inspiracji:
,,Paraepikureizm'' (10), ,,Ludzie są jak oceany'' (12-13), ,,Sens'' (16), ,,Nonsensowność'' (19), ,,Odległości'' (36), ,,Ciało'' (37),

Nie podobały mi się / sprawiły mi przykrość:
,,Kobieta'' (22) / ,,Morze we mnie''

Tomik ,,Drewniany chłopiec'' czyta się szybko. Podsumujmy krótko:

Fragmenty do ponownych rozważań:
,,Baśń'' (11) i ,,Limeryk'' (21)

żródła inspiracji:
,,Paraepikureizm'' (10), ,,Ludzie są jak oceany'' (12-13), ,,Sens'' (16), ,,Nonsensowność'' (19), ,,Odległości'' (36), ,,Ciało'' (37),

Nie podobały mi się / sprawiły mi przykrość:
,,Kobieta'' (22) / ,,Morze we mnie''

KRÓTKIE PODSUMOWNIE:

- 14 wierszy ujęło mnie

- 4 sprawiły mi w trakcie czytania przykrość

- 1 wiersz jest dla mnie zagadką i wierzę, że kiedyś go pojmę

- nad 5 wierszami warto jeszcze raz przysiąść

- 4 wiersze pobudziły moją wyobraźnię na tyle, że w mojej głowie zakiełkowały 4 koncepcje na innowacje rodem z sf

- 2 wiersze wzbudziły 2 głębsze refleksje (te dwie wzbogacą Dziennik Refleksji, którego prowadzę od 2014r).

- Gdybym był reżyserem to z 8 porozrzucanych fragmentów wierszy tegóż tomiku nakręciłbym film np. dramat obyczajowo-psychologiczny z akcją toczącą się u schyłku XXI wieku, ale dla poszerzenia wizji sięgnąłbym dodatkowo po inne poetyckie dzieła Ernesta Brylla.

- z 1 wiersza zrodził się pomysł na teledysk

- 6 wierszy zrodziło inspirację do stworzenia szkiców do 5 opowiadań sf i 1 obyczajówki.


Tomik ,,Sadza’’ - również przeczytany. Tam też się dzieje, jeśli chodzi o podsumowania. W kolejce czeka już ,,Kubek Tajemny’’.


A TUTAJ RESZTA:


INSPIROGENNE / INTERESUJĄCE:

(17, Kiedy najmniejszy listek był taki świetlisty)

(26, ,,Z małą latarką w ręce przy szkiełku przyćmionym’’)

(45, Płynęliśmy po morzu)

(47, Sen co nie przychodził)

(49, Choćby w nocy najgłębszej)

(51, O świeć mi gwiazdo moja ogarku syczący)

(72, Boże Narodzenie)

(74, Kamienie jak zwierzęta ciepłe)

(90, Przypowieść)

(97, Najczęściej)

(98, Przy budowie)

(108, Gdzie jest ta pewność, którą nosiliśmy)

(113, No i co)

(116, Na trzynastym piętrze)



PRZYKRE W ODCZYCIE:

(57) ,,A kto się odda w radość Panu swemu ‘’ - ,,i razem pijani’’ – nie brzmi to najlepiej w kontekście całego wiersza

(60) ,,Na nowe Ducha Świętego zstąpienie’’ – przez ten utwór przebija się zwątpienie (,,wytrwałe milczenie (…) Znak, że się nie stało Słowo ciałem’’)…Przykro mi kiedy czytam takie fragmenty. ; (

(85) ,,Idzie wiatr bulby wierzby rozwala’’ : (

(89) ,,Apokryf’’



JAK TO ROZUMIEĆ?

(62) ,,Chwile, godziny, lata jak wody minione’’ - ,,Wyczekujący sądu, uderzenia By iskrą dopowiedzieć przed Bogiem stworzenia’’ (?)



ZASTANAWIAJĄCE :

(64) ,,Bóg zmartwychwstał’’

(71) ,,Gwiazdo domowa od krwi jałowa’’

(76) ,,Maryja żałosna’’

(77) ,,Na odebranie Ducha św.’’

(87) ,,Ballada o jedności’’


CYTATY:

,,ono się układa do krzyża swojego’’ (72, Boże Narodzenie)

KRÓTKIE PODSUMOWNIE:

- 14 wierszy ujęło mnie

- 4 sprawiły mi w trakcie czytania przykrość

- 1 wiersz jest dla mnie zagadką i wierzę, że kiedyś go pojmę

- nad 5 wierszami warto jeszcze raz przysiąść

- 4 wiersze pobudziły moją wyobraźnię na tyle, że w mojej głowie zakiełkowały 4 koncepcje na innowacje rodem z sf

- 2 wiersze wzbudziły 2 głębsze refleksje (te dwie...

Interesująca książka, niemniej jednak trafiłem w niej na jeden fragment o antychrześcijańskim wydźwięku (osobista opinia autora). Wybaczam Panu Jastrunowi za to choć było to dla mnie dość przykre i bolesne... (27.12.2021 / 11.2022).

Interesująca książka, niemniej jednak trafiłem w niej na jeden fragment o antychrześcijańskim wydźwięku (osobista opinia autora). Wybaczam Panu Jastrunowi za to choć było to dla mnie dość przykre i bolesne... (27.12.2021 / 11.2022).

Jestem gdzieś w połowie. Interesujące reportaże - stanowią reklamę samą w sobie. Ja najchętniej wybrałbym się do Japonii i Nowej Zelandii ; )

Jestem gdzieś w połowie. Interesujące reportaże - stanowią reklamę samą w sobie. Ja najchętniej wybrałbym się do Japonii i Nowej Zelandii ; )

,Panspermia'' - nie spodobala mi się końcówka opowiadania - nie lubię gdy opowiadania kończą się prowokacyjnie, dwuznacznie.

,,Objawienie" - opowiadanie kontrowersyjne, o znamionach bluźnierstwa (fantazje seksualne o wydźwięku religijnym). Wydźwięk ten przepoczwarza się w trakcie fabuły w formę zgodną z przewidywaniami czytelnika.

Te dwa opowiadania - wzbudzają szok, a potem smutek. (04.08.2022)

Choć nie było to łatwe i potrzebowałem czasu...wybaczam autorowi za ból i krzywdę jaką doznałem czytając ww. dzieła (11.2022).

,,Witajcie w Rosji" to zaledwie czubek góry lodowej, więc jeżeli chcemy mieć pełniejszy obraz tego, co działo się / aktualnie się dzieje w Rosji to koniecznie sięgnijmy po reportaże, podręczniki historyczne i geopolityczne oraz wybrane biografie.

,Panspermia'' - nie spodobala mi się końcówka opowiadania - nie lubię gdy opowiadania kończą się prowokacyjnie, dwuznacznie.

,,Objawienie" - opowiadanie kontrowersyjne, o znamionach bluźnierstwa (fantazje seksualne o wydźwięku religijnym). Wydźwięk ten przepoczwarza się w trakcie fabuły w formę zgodną z przewidywaniami czytelnika.

Te dwa opowiadania - wzbudzają szok, a...

Wstrzymane na mniej więcej str. 88.

Kilka kwestii:
- motyw sierżanta SATANowskiego
- Czy R. Mróz miał styczność z twórczośćią Marqueza? A jeżeli tak to fragment opowiadania Marqueza ,,Ewa w środku kota'' zrodził pomysł na napisanie ,,Zaginięcia''?
- skojarzenia
- tak czy nie? / wątki przypominające
- warte odnotowania

****

Pierwsza kwestia. Czytam, czytam, mając nadzieję, że będzie przyjemnie, bo tak właśnie było, a tu nagle takie coś.

,,nic nie stoi na przeszkodzie, by z nami współpracowali. Musimy tylko znaleźć starszego sierżanta Satanowskiego (...) dowiedzieli się gdzie szukać Satanowskiego (...) Twarz Satanowskiego szybko złagodniała, choć on sam zapewne nie miał o tym pojęcia'' (s. 30, 31, 55)

DLACZEGO AUTOR ZDECYDOWAŁ SIĘ BY NADAĆ POSTACI TAKIE NAZWISKO. DLACZEGO? JAKIE TO WYWOŁUJE W NAS UCZUCIA?
FORMA DOŚWIADCZENIA GRANICZNEGO?

***

MARQUEZ
,,Ewa w środku kota''
(tłum. Zofia Chądzyńska)

,,Co powie matce, gdy ta po powrocie do domu zobaczy co się stało? Zaczęła myśleć o tym, jak dalece to zdarzenie zaalarmuje sąsiadów, którzy otworzą drzwi do jej pokoju i odkryją, że łóżko jest puste, a zamki nietknięte, że nikt nie wszedł ani nie wyszedł, a jej już nie ma. Wyobraziła sobie rozpaczliwy wyraz twarzy matki szukającej jej po całym pokoju, wysuwającej przypuszczenia, pytającej samą siebie: ,,Co też się stało z córką''. Widziała to bardzo jasno. Nadbiegną sąsiedzi, zaczną snuć komentarze - niektóre nawet złośliwe - na temat jej zniknięcia. (...) Każdy będzie (...) wysuwać (...) najłatwiejsze do przyjęcia hipotezy (...). A ona będzie tutaj. Będzie dokładnie obserwowała to, co się dzieje, z kącika, z dachu, z pęknięć w ścianach, byle skąd (...)'' (s. 35)


****

SKOJARZENIA
Skojarzenia to potężna broń. Czy skojarzenia możemy zrównać z destrukcyjną siłą dezinformacji?

Remigiusz Mróz - S a t a n owski - Chyłka.

Te proste, lecz potworne skojarzenie rodzi dylematy...

....Zignorowaliśmy je bo po co zaprzątać sobie głowie ,,takimi rzeczami'', nie obchodzi nas to; bo tak naprawdę jest to - na tle całej fabuły...- n i e i s t o t n e...

...a może te skojarzenie już zagnieździło w naszych głowach i powraca jak namolna mucha, a mimo wszystko i tak odczuwamy silną potrzebę by dokończyć tę powieść, z czystej ciekawości, nawet jeśli nasze doznania estetyczne, nasze poczucie spokoju zostały zburzone a pewne wyobrażenia o autorze...z b r u k a n e ?

Interesujące: wolna wola wobec narkotycznej ciekawości. Na ile jesteśmy silni by stłumić ciekawość? By zaprzestać z poszukiwaniem odpowiedzi na pytania, które rozbudza książka?

****

TAK CZY NIE?
Czy sięgnę jeszcze po cokolwiek od tego autora?

NIE.

Mając świadomość tego, że Remigiusz Mróz jest miłośnikiem metalu nie powinien dziwić fakt, że ,,taki'' właśnie ,,element'' pojawił się w powieści i wcale bym się nie zdziwił gdyby coś podobnego pojawiło się w innych powieściach. Książki powinny zawierać na końcu listę-minisłowniczek zarówno tych najczęściej występujących słów jak i tych niejako z marginesu, tych o drażliwym wydźwięku - by czytelnik nie wybierał książki w ciemno zwłaszcza gdy nie ma pojęcia o konkretnym autorze lub jeszcze słabo zna jego twórczość a blurby czy komentarze innych czytelników wydają się mało przekonujące. Z pewnością czytelnicy Kindla pod tym względem mają dużo łatwiej....
(sierpień 2022)

***

Nie było to łatwe, ale odczułem, że nadszedł już czas i że jestem w stanie to zrobić...Wybaczam autorowi za wstrząs psychiczny, traumę, okrutny ból i krzywdę jaką doznałem czytając ww. fragmenty. (11.2022)


WĄTKI PRZYPOMINAJĄCE
W ,,Zaginięciu'' pojawiają się wątki przypominające zdarzenia z ,,Kasacji'' zachęcające poniekąd do sięgnięcia do pierwszego tomu, co wydaje się naturalnym zabiegiem.

****

WARTE ODNOTOWANIA:

Krajowy Rejestr Karny + Krajowy Rejestr Sądowy (s. 49)

Krajowy System Informacji Policji (s. 53, 54)

,,Zatarcie skazania spełnia funkcję resocjalizacyjną. Usuwa wszelkie ślady po popełnionym przestępstwie Cały sens tej instytucji polega na tym, by nie piętnować ludzi za dawne przewinienia (...) Zordon (...) Policja to obeszła, a w dwa tysiące piątym roku Trybunał Konstytucyjny klepnął przepis, dzięki któremu to robią (...) Właściwie powinien się spodziewać, że organy ścigania dysponowały jakąś furtką'' (s. 54)

*****

PRZYPISY:
R. Mróz, ,,Zaginięcie'', Wyd. Poznańskie sp. z.o.o, 2015 , s. 30, 31, 49, 53, 54, 55.
G.G. Marquez ,,Opowiadania'' Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA S.A, 2003, s. 35

(refleksje z okresu: lipiec, sierpień, wrzesień 2022 oraz 11.2022)

Wstrzymane na mniej więcej str. 88.

Kilka kwestii:
- motyw sierżanta SATANowskiego
- Czy R. Mróz miał styczność z twórczośćią Marqueza? A jeżeli tak to fragment opowiadania Marqueza ,,Ewa w środku kota'' zrodził pomysł na napisanie ,,Zaginięcia''?
- skojarzenia
- tak czy nie? / wątki przypominające
- warte odnotowania

****

Pierwsza kwestia. Czytam, czytam, mając...

OSOBISTE (ZŁE) DOŚWIADCZENIE

****

- Ta blondyna (...) Z tego samego piętra. - Nie kojarzę (...) Ta, co miała zdjęcie przed pomnikiem Chrystusa w Świebodzinie. (...) Była taka? - Ta z cycami. - Jakimi? - Co to za pytanie? (...) Foremnymi jak modelowe wielościany(s. 80)


Nie spodobał mi się ten fragment książki. To jedna rzecz.

Kolejna rzecz, którą trzeba tu wspomnieć. Skończyłem gdzieś na 99 stronie? Czytałem jednocześnie ,,Kasację'' i ,,Zaginięcie''. Motyw, który pojawił się w ,,Zaginięciu'' wywołał we mnie uraz psychiczny - o tym motywie pisałem już w odrębnym komentarzu. Po tym jak natrafiłem na wspomniany motyw w ,,Zaginionej'' nie dałem rady przeczytać do końca ani ,,Zaginięcia'' ani tym bardziej ,,Kasacji'', choć ,,Kasacja'' dobrze rokowała. Trzymanie tych ,,skażonych'' książek w domu stało się nie do zniesienia. Całe szczęście, że to były książki z biblioteki, a nie zakupione. ,,Zaginięcie'' jest klamrą domykającą etap ciekawości i fascynacji Mrozem, którego przejawiałem w ubiegłym roku - w trakcie czytania Hashtaga i przed sięgnięciem po serię z Chyłką. ,,Zaginięcie'' , jej fragmenty otworzyły nowy etap w moim życiu - zrodziły głębokie rozczarowanie beletrystyką i twórczością Mroza, w brutalny sposób rzuciły światło na pewne kwestie. ,,Zaginięcie'' była kroplą, która przelała czarę. Mroza poprzedzili niestety inni autorzy, których dzieła, uważałem za warte przeczytania (i tu spotkało mnie gorzkie rozczarowanie), a mianowicie:

Clive Barker - Księgi Krwi I-III

Stephen King - Joyland (naprawdę lubiłem tego pisarza, ale po tym dziele przestałem).

Anton Czechow - Opowiadania

Osip Mandelsztam - wybrane poezje

Anna Achmatowa - wybrane poezje

i wreszcie ,,Zaginięcie'' R. Mroza (już chyba lepiej sięgnąć po ustawy niż po jego książki, serio).

2022 - rokiem literackich rozczarowań.

Robi mi się niedobrze na samą myśl jak wiele jeszcze obrzydliwej literatury stoi na regałach bibliotecznych.

Kiedy trafiam w sieci na nazwisko ,,Mróz'' albo widzę reklamę promującą jego książki to robi mi się niedobrze, burzy mi to nastrój, uruchamia skojarzenie ze stresorem, którego ten pisarz umieścił w ,,Zaginięciu''.

Czy doświadczenie katharsis po przeczytaniu książek uruchamia proces głębokich zmian czy spycha wprost w objęcia obłędu? Czy kontrowersyjne fragmenty są moralnie dobre czy moralnie złe?

(08.08.2022 / 06.09.2022 / 08.09.2022 / 17.09.2022 /22.09.2022)

Nie było to łatwe, ale odczułem, że nadszedł już czas i że jestem w stanie to zrobić...Wybaczam autorowi za ból i krzywdę jaką doznałem czytając tę powieść (11.2022)

OSOBISTE (ZŁE) DOŚWIADCZENIE

****

- Ta blondyna (...) Z tego samego piętra. - Nie kojarzę (...) Ta, co miała zdjęcie przed pomnikiem Chrystusa w Świebodzinie. (...) Była taka? - Ta z cycami. - Jakimi? - Co to za pytanie? (...) Foremnymi jak modelowe wielościany(s. 80)


Nie spodobał mi się ten fragment książki. To jedna rzecz.

Kolejna rzecz, którą trzeba tu wspomnieć....

TRZY SEGMENTY:
- z POSŁOWIA
- Lista wierszy
- Cytaty (z wierszy)

Parę fragmentów z posłowia
p. Jadwigi Szymak - Reiferowej.


Mikołaj Niedobrowo ,, odegrał (...) ogromną rolę w kształtowaniu Achmatowej jako poetki. Ona, która tak gwałtowanie, protestowała, ilekroć wspomniano o wpływie Gumilowa na jej wczesne wiersze (,,cały akmeizm rodził się z jego obserwacji nad moimi wierszami tamtych lat, podobnie jak nad wierszami Mandelsztama !'' - tak, to jej własne słowa) (...)'' [s.423]


,,znawczyni poezji, Lidia Ginzburg (...) zawsze pasjonowała ją sprawa podobieństwa lub niepodobieństwa poety i jego wierszy'' - p. Ginzburg pisała także o twórczości Achmatowej [s.419]


,,Achmatowa zawsze starannie oznaczała miejsce i czas, a nawet okoliczności - np pod wierszem (...) Niekiedy był to chwyt współtworzący sytuację narracyjną, sposób porozumiewania się z czytelnikiem, kiedy indziej - po prostu szyfr (...) Również rodzinne rocznice, gdzie zachowuje datę według starego stylu'' [s.427-428]


,,Miejsca wymienione w tytułach wiążą się zwykle z jakimś ważnym wydarzeniem (...) Ogromną wagę przywiązywała poetka do tytułów''[s.429]


,,poetka chętnie komponuje swe zbiory tak, by zaczynały się lub kończyły przesłaniem''[s.430]


,,Zawsze też pociągała Achmatową magia ludowych zaklęć i wróżb (...) ''[s.439]


,,Dialog z własnymi wierszami, polemiczne nawiązywanie do motywów sprzed lat, autocytaty wreszcie - to zjawiska częste w późnej poezji Achmatowej'' [s.432]


,, Dantego. Czytała go (w oryginale) przez całe życie, sądzić można, że był jej pomocny w rozstrzyganiu wielu spraw, w ich moralnej ocenie. Z całą zaś pewnością z ducha Boskiej komedii są w poezji Achmatowej nieustające wędrówki w świat zmarłych, podkreślanie ambiwalentności swej sytuacji egzystencjalnej, zamazywanie granicy między życiem a nieżyciem, uznanie śmierci za druga rzeczywistość'' [s434]


,, Achmatowa uważała, iż cechą poezji powinna być tajemniczość, podwójne dno (...) była z tych poetów, którzy piszą tylko wtedy, gdy ,,słyszą muzykę'', swoją rolę widząc w przekładzie tej muzyki na słowo''[s.435]


,,Narodowy charakter poezji Achmatowej polega na umiejętności przekazania zbiorowego doświadczenia poprzez osobiste przeżycie'' [s.441]


,,Mieszkała w pokoju, gdzie książki tylko i rękopisy w walizce, portret przyjaciółki na ścianie (...) dwa lichtarze na stole'' [s.438]


WIERSZE - LISTA

WIERSZE INTRYGUJĄCE:

Biały dom (s. 93)
Czym gorszy jest ten wiek od dawnych? (s. 119)
Lochy pamięci (s. 203)
Kiedy człowiek umiera (s. 209)
Tajemnice rzemiosła (s. 217)
Kwitnie głóg: 8 - Ty wymyśliłeś mnie (s. 281)
W roku czterdziestym: 1 (s. 233)
W roku czterdziestym: 4(s. 237)
Męstwo (s. 241)
Kwitnie głóg: 10 - Nie ktoś tam zaznaje południa (s. 285)
Ziemia ojczysta (s. 327)
Szkice komarowskie(s. 329)
Elegie Północy: Druga (s. 347 - 349)
Elegie Północy: Trzecia (s. 351)
Elegie Północy: Epilog (s. 367)
Poemat bez bohatera: Dedykacja druga [tylko 5 strof]
(s. 383)
Dedykacja (s. 403)


WIERSZE - określmy je jako : / GDZIEŚ POMIĘDZY/ -
- Drugi głos. 2. (s. 131) - fragment z wiersza jedną z inspiracji na Mroczną Wieżę Stephena Kinga?
- Nie podniesiesz głowy (s. 157, pojawia się tu nie wprost liczba 27)
- Ostatni powrót: Szedł dzień za dniem (s. 265)
- Kwitnie głóg: 9. W rozbitym lustrze (s. 283)


WIERSZE, KTÓRE MI SIĘ NIE SPODOBAŁY, W PEWNYM SENSIE ROZCZAROWAŁY, ZANIEPOKOIŁY:

- Ileż razy przeklinałam (s. 87)
- Zaklęcie (s. 179)
- Wolnością pachnie dziki miód 3 strofa wers 1, 2 (s. 191)
- Z cyklu MŁODOŚĆ (dwa pierwsze wersy 1 strofy ze s. 199 i dwa pierwsze wersy ze s. 200)
- Tak od nas pomroczne (s. 205)
- Zerwanie: Toast pożegnalny (s. 213)
- Nowe mieszkanie: 1. Gospodyni (s. 255)
- Jeden wybiera prostą drogę (s. 291)
- Jeszcze jeden toast (s. 297)
- Ach, nie strasz mnie dolą przeklętą (s. 305)
- Piosenki: Niepotrzebna (s. 307)
- Zbliżają się znowu te ,,daty pamiętne'' (s. 319)
- Ostatnia róża (s. 331)
- Do śmierci (s. 361)
- Z części pierwszej (Rok 1913) strofa 6-9 (s. 389-391)
- I gdzieś daleko jakby kontur Fausta (s. 399)



CYTATY:


,,dane mi było stworzyć Ostatnią z wszystkich obłąkanych pieśni'' (s. 41, z: ,,Gdyśmy się po raz ostatni spotkali'')

,,Ja mój dom odnajdę (...) Ale ktoś ten dom przemieścił Gdzieś do miast dalekich Lub z pamięci mej wykreślił Droge doń na wieki'' (s. 93, z: ,,Biały dom'')

,,Przebacz, że tonąc w smutku złym Cieszyć się słońcem nie umiałam. Przebacz i to, że w życiu mym Innych za ciebie często brałam'' (s. 97, z: ,,W blaskach zachodu pożółkł świat'')

,,Wniosła kopułę wysoką nierzeczywista jesień (...) I dziwili się ludzie: już prawie kończy się wrzesień - gdzież podziały się zimne i dżdżyste dni tego roku? - to fragment z 1922 - Mamy 2022. Czy już 100 lat temu były problemy z klimatem? (s. 147, z: ,,Wniosła kopułę wysoką nierzeczywista jesień'' - 1922)

,,I mój sobowtór w lustrze odmawia pomocy'' (s. 249, z: ,,Gdy księżyc legł'')
(04.08.2022)

*****

Nie było to łatwe, ale odczułem, że nadszedł już czas i że jestem w stanie to zrobić...Wybaczam autorce za wstrząs psychiczny jakiego doznałem czytając wybrane wiersze i za ból towarzyszący przewijającym się w pamięci obrazom po lekturze ww wierszy (11.2022)

TRZY SEGMENTY:
- z POSŁOWIA
- Lista wierszy
- Cytaty (z wierszy)

Parę fragmentów z posłowia
p. Jadwigi Szymak - Reiferowej.


Mikołaj Niedobrowo ,, odegrał (...) ogromną rolę w kształtowaniu Achmatowej jako poetki. Ona, która tak gwałtowanie, protestowała, ilekroć wspomniano o wpływie Gumilowa na jej wczesne wiersze (,,cały akmeizm rodził się z jego obserwacji nad moimi...

,,O, NIE KUŚ OBCEJ MOWY DŹWIĘKÓW'' (369)

( ,,i za swą pychę ukarany, o niepoprawny władco tonów, Octową gąbkę weźmiesz jedno dla warg zdradzieckich, wiarołomnych?''

Czyż ten ostatni dwuwers utworu nie brzmi jednoznacznie? Nie rodzi w czytelniku wewnętrznego konfliktu o naturze religijnej z powodu oczywistego skojarzenia, które rodzi się po czymś takim?

***

,,DZISIAJ JUŻ MOŻNA BY ZDJĄĆ KALKOMANIĘ'' (352-353)

(,,A diabeł - dobrze zakonserwowany - Staruszka Fausta znowu trąca w żebro I pobrechtuje: wynajmij żagłówkę'')

Serio?

****

,,DO KRĘGU CIENII TAŃCZĄCYCH WŚRÓD ŁĄKI'' (205)
,,I z magicznego koła wyjść nie można, Tak już pisane - przecież jest zaklęte''

???????

****

,,OCZU BŁĘKIT NAJŻYWSZY I PŁONĄCA CZOŁOWA KOŚĆ'' (385)

****

,,O MISTRZYNI SPOJRZEŃ PEŁNYCH WINY'' (391)

Nie podoba mi się, że w wierszu pojawia się imię Maryi.

****

,,SKRZYPACZKA'' (395)

****
'
,,ODKĄD W GAŁĘZIE SŁABE'' (469)

**

,,DO MOWY NIEMIECKIEJ'' (357-358)
,,Niech mi bóg Nachtigall da los Pilada Lub wyrwie język - byłby i zakałą, O Nachtigallu, jeszcze mnie werbują Do nowych jatek, siedmioletnich wojen. Dźwięk zwęził się i słowa się buntują, ale ty żyjesz darząc mnie spokojem''

Poważnie? POWAŻNIE?

****

Gdyby nie te utwory, jej poszczególne fragmenty wówczas mógłbym uznać twórczość Mandelsztama za wybitną. Niestety po takim czymś nie jestem w stanie tego uczynić. One przekreślają cały dorobek poety-akmenisty.

Kolejne rozczarowanie rosyjską twórczością, którą zagłusza nieco dobre i warte uwagi posłowie Marii Leśniewskiej.

Cóż, chyba porzucę czytanie poezji i przerzucę się na krytykę literacką. Może w ten sposób uniknę kolejnych rozczarowań.
(31.07.2022)

Nie było to łatwe, ale odczułem, że nadszedł już czas i że jestem w stanie to zrobić...Wybaczam autorowi za uraz psychiczny jakiego doznałem w trakcie czytania poszczególnych wierszy oraz za ruminacje i ból będące tego następstwem. (11.2022)

,,O, NIE KUŚ OBCEJ MOWY DŹWIĘKÓW'' (369)

( ,,i za swą pychę ukarany, o niepoprawny władco tonów, Octową gąbkę weźmiesz jedno dla warg zdradzieckich, wiarołomnych?''

Czyż ten ostatni dwuwers utworu nie brzmi jednoznacznie? Nie rodzi w czytelniku wewnętrznego konfliktu o naturze religijnej z powodu oczywistego skojarzenia, które rodzi się po czymś takim?

***

,,DZISIAJ...

Zatrzymałem się na stronie 85. Historie do tej strony bywały zabawne, zapadały na jakiś czas w pamięć, wzbudzały refleksje. Jest jeden szkopuł (i to ogromny!) który sprawia, że tracę chęć na kontynuowanie tego zbioru - niemal każde opowiadanie przesączone są przekleństwami typu ,,niech to diabli'' , ,,do diabła'' , ,,wszyscy diabli'' , ,,do licha'', itd.. Wypowiadane są one w opowiadaniach przez pospólstwo, wychodzą z ust sfer wyższych. itd. Czy zbiór wulgaryzmów dających ujście dla poczucia bezradności czy zniecierpliwienia wyczerpuje się na tym jednym typie? To przykre. Nie...to druzgoczące. Nie lubię dzieł literackich pełnych takich wtrąceń lub odniesień nawiązujących do kwestii demonicznych, nawet jeśli głęboko zakorzeniły się w mowie potocznej - takie wtrącenia zaburzają spokój, nie można czerpać z takiej literatury inspiracji i w ogóle źle świadczą moim zdaniem o rosyjskiej literaturze. I zamiast przyjemności, którą literatura powinna dawać, mam poczucie straconego czasu, a ponad to muszę przełknąć kolejne gorzkie rozczarowanie.

To nie pierwsze rozczarowanie literaturą w ostatnim czasie. Tak kreślone dzieła jak powyżej sprawiają, że poważnie zastanawiam się czy nie porzucić na dobre beletrystyki na rzecz literatury faktu. (31.07.2022)

Nie było to łatwe, ale odczułem, że nadszedł już czas i że jestem w stanie to zrobić...Wybaczam autorowi za wstrząs psychiczny i ból jaki doświadczyłem w trakcie czytania wybranych opowiadań oraz za ruminacje, jakie nastąpiły po zamknięciu książki i trwały wiele tygodni. (11. 2022)

Zatrzymałem się na stronie 85. Historie do tej strony bywały zabawne, zapadały na jakiś czas w pamięć, wzbudzały refleksje. Jest jeden szkopuł (i to ogromny!) który sprawia, że tracę chęć na kontynuowanie tego zbioru - niemal każde opowiadanie przesączone są przekleństwami typu ,,niech to diabli'' , ,,do diabła'' , ,,wszyscy diabli'' , ,,do licha'', itd.. Wypowiadane są...

,,Wystarczy, że osiągniesz to, co możliwe, nie marnując własnych szans'' (230 s.)

,, Sztuka rozmowy wprowadza nas w życie społeczne. Trzeba tak słuchać partnera, żeby chciał nam coś powiedzieć, i tak mówić do niego żeby chciał nas słuchać. Prawdziwa rozmowa jest więc sztuką nadawania i odbierania na odpowiedniej częstotliwości. jest też umiejętnością wczuwania się w emocje i myśli drugiej osoby. Otwierając się na racje naszego rozmówcy, zakładam, że może nas pozytywnie zaskoczyć, że na wymianie myśli możemy zyskać'' (51)

,,Wystarczy, że osiągniesz to, co możliwe, nie marnując własnych szans'' (230 s.)

,, Sztuka rozmowy wprowadza nas w życie społeczne. Trzeba tak słuchać partnera, żeby chciał nam coś powiedzieć, i tak mówić do niego żeby chciał nas słuchać. Prawdziwa rozmowa jest więc sztuką nadawania i odbierania na odpowiedniej częstotliwości. jest też umiejętnością wczuwania się w emocje...

Kot Prot, specjalista od psot xD Krótka rymowana historyjka - poprawi humor, w sam raz na dwa wolne kwadranse ; )

Kot Prot, specjalista od psot xD Krótka rymowana historyjka - poprawi humor, w sam raz na dwa wolne kwadranse ; )

Interesujący wywiad ; )
Są w nim zawarte przemyślenia papieża emeryta o obecności Boga w jego życiu, relacjach służbowych z Janem Pawłem II, o dobrych i ciemnych stronach pontyfikatu, o podejściu Berlina do tradycji katolickiej i mediach niemieckich o Kościele Katolickim. Dla Josepha Ratzingera praca duszpasterska i pisanie książek sprawiała radość i przynosiła spełnienie. Wśród jego słynnych dzieł figuruje analiza sytuacji Kościoła: ,,Kościół pogan nazywających się jeszcze chrześcijanami'' (pdf), ,,Wprowadzenie w chrześcijaństwo'' czy ,,Jezus z Nazaretu'' .

WYBRANE PRZEMYŚLENIA PAPIEŻA EMERYTA Z 2016r:
,,dostrzegamy postępującą dechrystianizację Europy, także degradację tego, co chrześcijańskie w przestrzeni publicznej'' (270)

,,A jak należy postrzegać przyszłość chrześcijaństwa? (...) Obecnie żyjemy w ramach pozytywistycznej i agnostycznej obyczajowości, która staje się coraz bardziej nietolerancyjna wobec chrześcijaństwa (...) społeczeństwo Zachodu (...) Europa nie będzie chrześcijańska (...) wierzący będą musieli zabiegać o to, aby dalej formować i utrzymywać świadomość istnienia wartości oraz żyć według wiary. Ważna stanie się bardziej zdecydowana wierność poszczególnych wspólnot i Kościołów lokalnych. Wzrośnie ciężar odpowiedzialności'' (269)

PETER SEEWALD
,,na początku konklawe zostało wygłoszone przemówienie ostrzegające przed ,,dyktaturą relatywizmu'', która nie uznaje niczego za pewnik, a jedynym miernikiem ustanawia własne ,,ja'' i jego zachcianki. Łódeczka myśli wielu chrześcijan była nierzadko huśtana przez te fale - miotana z jednej skrajności w drugą. W tej sytuacji Kościół powinien głosić prawdę wiary wbrew ideologiom i trendom. Posiadanie jasnej wiary, zgodne z credo Kościoła, zostaje często zaszufladkowane jako fundamentalizm. natomiast kapłani ożywiani pewnym rodzajem ,,świętego niepokoju'' powinni nieść ludziom dar wiary'(...)'' (214)

Interesujący wywiad ; )
Są w nim zawarte przemyślenia papieża emeryta o obecności Boga w jego życiu, relacjach służbowych z Janem Pawłem II, o dobrych i ciemnych stronach pontyfikatu, o podejściu Berlina do tradycji katolickiej i mediach niemieckich o Kościele Katolickim. Dla Josepha Ratzingera praca duszpasterska i pisanie książek sprawiała radość i przynosiła spełnienie....