Caden Bosch to uzdolniony plastycznie piętnastoletni licealista. Jest też członkiem załogi okrętu płynącego z misją zbadania Głębi Challengera. Po lekcjach tworzy z przyjaciółmi scenariusz gry RPG. Ale pije też koktajle na bocianim gnieździe. Rozmawia z rodzicami i z młodszą siostrą, a kiedy indziej z jednookim kapitanem statku i jego jednooką papugą. Caden wie, że coś jest z jego życiem nie tak, i wie, że nie wszystko, co widzi, jest prawdziwe. Problem w tym, że to nie od niego zależy, w którą z tych dwóch rzeczywistości będzie w danej chwili wierzył. Bo choroba psychiczna nie pozostawia mu wyboru.

Neal Shusterman przedstawia w „Głębi Challengera” podwójną historię chłopca, który postrzega rzeczywistość na dwa sposoby, stopniowo zanurzając się coraz głębiej w otchłań choroby psychicznej. My wiemy, które z opisywanych przez niego wydarzeń mogą być prawdziwe – ale on nie. Właśnie to jest w tej historii najbardziej fascynujące i poruszające: że tak dalece można dać się zwieść obrazom podsuwanym przez własny mózg. W życie Cadena powoli wkradają się kolejne obsesje: niecne zamiary delfinów namalowanych na ścianach pokoju siostry, ciągła świadomość obecności termitów, lęk przed kolegami w szkole i przed możliwością wywołania trzęsienia ziemi w Chinach. Jednak to, co dzieje się na statku, jest jeszcze bardziej surrealistyczne, a jednocześnie w przedziwny sposób powiązane z jego życiem. A gdyby w którymś momencie wydawało wam się, że autor zaczyna przesadzać i że cała historia staje się zbyt abstrakcyjna, pamiętajcie, że Shusterman bazuje w swojej powieści na przeżyciach własnego syna.

Choroba psychiczna nie jest łatwym tematem powieści dla nastolatków, ale z pewnością jest tematem potrzebnym. Pokazuje bezradność Cadena, jego rodziny i przyjaciół wobec tego, co go spotyka – co spotyka wielu młodych ludzi na całym świecie. Dlatego na końcu książki zamieszczone są dane instytucji, które mogą pomóc w takiej sytuacji. Droga Cadena i innych bohaterów książki jest trudna i bolesna, tak bolesna, że czasem wydaje się, że łatwiej poddać się otchłani i czyhającym w niej potworom. Ale jest w niej też nadzieja, bo chociaż „rejs jest długi, to nie znaczy, że będziesz płynął tym statkiem wiecznie”.

Agnieszka Kruk