Królestwo z tego świata

Choć nieco trudno się czytało, książka bardzo dobrze wprowadza w atmosferę magii, która ostatecznie nie jest przecież magią, a codziennością osób, których kompletnie nie rozumiemy...

Choć nieco trudno się czytało, książka bardzo dobrze wprowadza w atmosferę magii, która ostatecznie nie jest przecież magią, a codziennością osób, których kompletnie nie rozumiemy...

Pokaż mimo to

Alejo Carpentier, uważany za pekursora realizmu magicznego w literaturze iberoamerykańskiej. Dawno nie czytałam niczego w tym gatunku. Tym razem rzecz dzieje się na Haiti przełomu XVII i XVIII wieku. Prawdziwe wydarzenia przeplatają się z magicznymi. Styl jest barokowy, niezwykle obrazowy. Na przykładzie losów czarnoskórego niewolnika poznajemy kawałek historii Haiti. I zastanawiamy się nad kondycją ludzkiego życia. Piękna książka.

Alejo Carpentier, uważany za pekursora realizmu magicznego w literaturze iberoamerykańskiej. Dawno nie czytałam niczego w tym gatunku. Tym razem rzecz dzieje się na Haiti przełomu XVII i XVIII wieku. Prawdziwe wydarzenia przeplatają się z magicznymi. Styl jest barokowy, niezwykle obrazowy. Na przykładzie losów czarnoskórego niewolnika poznajemy kawałek historii Haiti. I...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Pionierska powieść napisana w formule realizmu magicznego. Do tego jeszcze w Wenezueli, przez kubańskiego pisarza, syna Francuza i Rosjanki, a akcja rozgrywa się na terenie Haiti, dawnej francuskiej kolonii na wyspie Santo Domingo.
Fabuła obejmuje okres od panowania Burbonów przed Rewolucją Francuską i zniesieniem niewolnictwa, do okresu po obaleniu czarnoskórego króla Henri Christophe’a. Rozgrywa się na terenie obecnego Haiti, z małymi epizodami na terenie okrętów na Atlantyku, w Santiago da Cuba i w Rzymie.
Chociaż w książce występuje postacie autentyczne – jak wspomniany Henri Christophe, Paulina Bonaparte czy tez je pierwszy mąż generał Leclerc, karaibski świat widzimy przede wszystkim oczyma Ti Noela, niewolnika, który powrócił na wyspę z Kuby.
Niewątpliwie jest to zatem powieść historyczna, ale nie w tradycyjnym stylu. Autor nie koncentruje się na bojownikach, władcach, dowódcach i bitwach, a na życiu czarnoskórej wspólnoty przed i po zniesieniu niewolnictwa. Nie jest to także marksistowska wizja walki klas. Alejo Carpentier pokazuje nam świat „kolorowych” przede wszystkim z punktu widzenia ich pomieszanych, wierzeń, przekonań, tradycji, marzeń i wizji. Jedną z nich jest powszechne przekonanie, że jeden z pierwszych buntowników – Mackandal (a później nie tylko on) posiada likantropiczną moc i może przemienić się w wilka, ale także ptaka, owada i każde inne stworzenie. Tak też „widziano” i odbierano jego działania i w środowisku niewolników i wyzwoleńców była to prawda oczywista i obiektywna. I od takiej magii rozpoczyna się iberoamerykańska podróż po „odbitym zwierciadle”, kontynencie zaludnionym ludźmi z różnych ras, kontynentów, religii i języków, który wytworzył własną kulturę, a właściwie wiele jej odłamów, bazując nie tylko na przekazie kulturowym kolonizatorów, ale też kolonizowanych, a na Karaibach (ale też np. w Brazylii) także ludności niewolniczej. Bo może ten realizm jest dla nas magiczny, a dla nich normalny?
Niezwykle ciekawa książka, z wyjaśniającym wstępem autora i posłowiem tłumaczki. Łatwa w odbiorze, a język od razu tworzy w umyśle czytelnika kolorowe wizje, pełne ruchu i hałasu, zapachów oraz wszechobecnego upału, wilgoci i kurzu, które na długo zostają w pamięci.

Pionierska powieść napisana w formule realizmu magicznego. Do tego jeszcze w Wenezueli, przez kubańskiego pisarza, syna Francuza i Rosjanki, a akcja rozgrywa się na terenie Haiti, dawnej francuskiej kolonii na wyspie Santo Domingo.
Fabuła obejmuje okres od panowania Burbonów przed Rewolucją Francuską i zniesieniem niewolnictwa, do okresu po obaleniu czarnoskórego króla...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Cudna rzecz, genialnie wyważona między literacką konwencją a przekazem historycznym. Wbrew może powszechnym opiniom, za właściwego Demiurga realizmu magicznego uważam mojego ukochanego Borgesa ( taki paradoks, wszak Borges był konserwatystą- dobra literatura wykracza poza podziały światopoglądowe) niczego to jednak w mojej ocenie nie zmienia.

Cudna rzecz, genialnie wyważona między literacką konwencją a przekazem historycznym. Wbrew może powszechnym opiniom, za właściwego Demiurga realizmu magicznego uważam mojego ukochanego Borgesa ( taki paradoks, wszak Borges był konserwatystą- dobra literatura wykracza poza podziały światopoglądowe) niczego to jednak w mojej ocenie nie zmienia.

Pokaż mimo to

To mogła być wielka książka. Niestety autor nie mógł się zdecydować czy iść w realizm magiczny, w opowiastkę historyczną czy w alegorię. Ostatecznie fabuła zatrzymana jest w swoistym rozkroku i książka ani ziębi, ani grzeje. Bez wątpienia zachęca do przyjrzenia się uważniej historii Haiti, ale raczej odstręcza mnie od kolejnych spotkań z Carpentierem.

To mogła być wielka książka. Niestety autor nie mógł się zdecydować czy iść w realizm magiczny, w opowiastkę historyczną czy w alegorię. Ostatecznie fabuła zatrzymana jest w swoistym rozkroku i książka ani ziębi, ani grzeje. Bez wątpienia zachęca do przyjrzenia się uważniej historii Haiti, ale raczej odstręcza mnie od kolejnych spotkań z Carpentierem.

Pokaż mimo to

Niesamowita historia niewolnictwa i zderzenia cywilizacji epoki kolonializmu. Posłowie Ewy Nawrockiej do wydania Państwowego Instytutu Wydawniczego właściwie wyjaśnia całą genialność tej książki, dlatego odsyłam tam. A z mojej strony: świetna opowiadania głównie za sprawą perspektywy, którą przyjmuje autor, a która pozwala wczuć się w niezwykły klimat epoki kolonializmu i zachodzących wówczas konfliktów kulturowych. Na potrzeby opisu kolonialnego Haiti autor wykreował swój własny styl lo real maravilloso, którego manifest przedstawia w przedmowie.

Genialna lektura, zwłaszcza pierwsze opowiadanie, które powinien przeczytać każdy zainteresowany historią

Niesamowita historia niewolnictwa i zderzenia cywilizacji epoki kolonializmu. Posłowie Ewy Nawrockiej do wydania Państwowego Instytutu Wydawniczego właściwie wyjaśnia całą genialność tej książki, dlatego odsyłam tam. A z mojej strony: świetna opowiadania głównie za sprawą perspektywy, którą przyjmuje autor, a która pozwala wczuć się w niezwykły klimat epoki kolonializmu i...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

W swoim czasie, gdy czytałam książka za książką literaturę latynoamerykańską, Carpentier urzekł mnie
już samym tytułem. Dziś z pamięci wyłania mi się tylko tytuł: "Podróż do źródeł czasu".

"Królestwo z tego świata" uchodzi za część trylogii. Dopełnia ją "Podróż do źródeł czasu" i "Eksplozja w katedrze". Alejo Carpenrier ma dobrą rękę do tytułów.
Gdy czytałam tę książkę, zaskoczyło mnie, że ktoś, kogo łączyłam przede wszystkim z Kubą, urodził się w Lozannie z matki Rosjanki i ojca Francuza. Kuba to jego dzieciństwo i młodość. Podziw budzi jak bardzo wrosła ona w niego, w jego literaturę.

W tej książce A.C. z całą zmysłowością i siłą maluje przed nami San Domingo z XVIII wieku, miejsce, gdzie
"strach ściska wszystkie gardła i wydłuża wszystkie twarze", gdzie jednak czasem "śpiące pod stołkami psy odpoczywały od kolczastych obroży".

Spotykamy w nim i przywiezionych z Afryki niewolników i ich białych właścicieli. Niewolników pokornych i zbuntowanych, gotowych truć tych, którzy nimi pogardzają wykorzystując, walczyć z nimi aż po śmierć w ogniu. Taką postacią jest żyjący naprawdę Mackandal. Spalany przez białych staje się bardziej żywy w rozpalających ducha buntu mitach.
Osobą, która prowadzi nas przez dziesięciolecia przeżyte na wyspie jest zaprzyjaźniony z Mackandalem niewolnik Ti Noel. To jego oczyma widzimy tych, co u władzy. Zarówno białych kolonizatorów, jak i siostrę Napoleona, Paulinę Bonaparte, czy Henri Christophe'a, Afroamerykanina, który zastąpił tyranię białych tyranią czarnych.
CYTATY:
Z przedmowy "A.Carpentiera
- o biurokratyzowaniu ożywiania wyobraźni:
"cudowności przyzywanej mocą wiadomych formułek, zmieniajacych pewne obrazy w nudną rupieciarnię zegarków o konsystencji ciągutek" (rozbawiło mnie to odniesienie do Dali)
- " Van Goghowi wystarczała wiara w słonecznik, aby utrwalić swoje objawienia na płótnie".
- "Ubóstwem wyobraźni, mawiał Unamuno, jest uczyć się na pamięć kodeksów."

Podobieństwo mitów latynoamerykańskich i hinduskich:
"kobra, mistyczne wyobrażenie wiecznego koła ...jest wiecznym początkiem i nigdy się nie kończy."
"Cudowność zaczyna być autentyczna, kiedy powstaje z pewnej nieoczekiwanej przemiany rzeczywistości (cudu), z uprzywilejowanego sposobu spostrzegania rzeczywistości, z oświetlenia niezwykłego lub faworyzującego niezauważalne bogactwa rzeczywistości, z rozszerzenia skałl i kategorii rzeczywistości dostrzeganych ze szczególną intensywnością, wypływającą z egzaltacji ducha, która to doprowadza do pewnego rodzaju "stanu krańcowego"" - podobna cudowność, jaką Carpenrier widzi w Ameryce Łacińskiej, ja widzę w Indiach.

W swoim czasie, gdy czytałam książka za książką literaturę latynoamerykańską, Carpentier urzekł mnie
już samym tytułem. Dziś z pamięci wyłania mi się tylko tytuł: "Podróż do źródeł czasu".

"Królestwo z tego świata" uchodzi za część trylogii. Dopełnia ją "Podróż do źródeł czasu" i "Eksplozja w katedrze". Alejo Carpenrier ma dobrą rękę do tytułów.
Gdy czytałam tę książkę,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

„Królestwo z tego świata”, debiut Alejo Carpentiera i jednocześnie utwór konstytuujący w literaturze realizm magiczny (tak, wiem, niektórych może zaskoczyć informacja, że to nie Gabriel García Márquez jest ojcem tego nurtu), to jedna z tych książek, które choć objętościowo niepozorne, warsztatowo skromniejsze niż późniejsze dzieła autora („Podróż do źródeł czasu”), to jednak są absolutnymi perełkami.
Po pierwsze, czytałam Królestwo jak rasowe non-fiction, co chwilę tekst podrzucał nowe tropy do sprawdzenia w wyszukiwarce. Francuski kolonializm na Haiti, bunt niewolników, pod przywództwem François Mackandalu, zwanego "Czarnym Mesjaszem", który zamiast na otwarty konflikt z uzbrojonymi kolonizatorami i wojskiem, zdecydował się na sabotaże i trucicielstwo, skończył na stosie, choć dla buntowników, przeobraził się jedynie w życiodajny mit. Następne wyszukiwanie, to rządy despoty, Henriego Christophe'a, który spełnił swój „american dream”, awansując z pozycji niewolnika na samozwańczego Króla Haiti i Wysp Przyległych, dając wyraz swojej megalomanii między innymi, budując Sans-Souci, królewską rezydencję, na miarę Wersalu, z drugiej strony, swemu strachowi, dobudowując Citadelle La Ferrière, zbrojną fortecę z 40 metrowymi murami obronnymi, przygotowaną dla 15 tysięcy mieszkańców, niestety nie zdążył się w niej schronić, wiatr zmian przyszedł za wcześniej. Na kartach książki jest też ekscentryczna postać Marii Pauliny Bonaparte, słynącej z samych wielkich przymiotów: urody, ekshibicjonizmu, nimfomanii, rozrzutność i przywiązania do brata.
To niewiarygodne ile na tych skromnych 100 stronach dzieje się wielkiej historii, a najlepsze jest to, że to tylko część narracji, druga zanurzona jest w oparach magicznych wierzeń, kultu Woodoo, przemian w zwierzęce postaci, tworzenia mitów, a wszystko to podane barokowym stylem Carpentiera.

„Królestwo z tego świata”, debiut Alejo Carpentiera i jednocześnie utwór konstytuujący w literaturze realizm magiczny (tak, wiem, niektórych może zaskoczyć informacja, że to nie Gabriel García Márquez jest ojcem tego nurtu), to jedna z tych książek, które choć objętościowo niepozorne, warsztatowo skromniejsze niż późniejsze dzieła autora („Podróż do źródeł czasu”), to...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Jak my go kochaliśmy w 1966 roku za „Eksplozję w katedrze” (a miłość zaczęła się tuż wcześniej od „Podróży do źródeł czasu”).. Właśnie „wolnościowe” zachłyśnięcie literaturą amerykańską w latach 1956-66 spowszedniało i nastał czas na iberoamerykańską, a otwierał je Cortazar (:Gra w klasy”) i Carpentier. Dzisiaj ze smutkiem patrzę na zaledwie 6 recenzji „Eksplozji….”, choć na pocieszenie ocena „dobra” tj 7,45. Z omawianym „Królestwem…” jeszcze gorzej: LC 6,88 (162 ocen i 7 opinii).
Może Państwo nie mieliście okazji go poznać, więc proszę:
Alejo Carpentier (1904-1980) (Wikipedia):
„ – kubański pisarz, muzykolog i dziennikarz. Jeden z najsłynniejszych przedstawicieli realizmu magicznego – miał wielki wpływ na rozwój literatury iberoamerykańskiej.. … Alejo Carpentier jest uważany za prekursora realizmu magicznego – nurtu w literaturze latynoamerykańskiej, który zyskał wielką popularność. We wstępie do powieści Królestwo z tego świata sformułował teorię tzw. amerykańskiej rzeczywistości cudownej (lo real maravilloso), która jest utożsamiana z realizmem magicznym i późniejszą twórczością Garcii Márqueza, Asturiasa, Lezamy Limy i innych przedstawicieli tego nurtu…”
Furtkę do Państwa serc winno otworzyć stwierdzenie: „prekursor realizmu magicznego”, a przekonać opis z Wikipedii:
„Królestwo z tego świata (hiszp. El reino de este mundo) – powieść Alejo Carpentiera, opublikowana w 1949 roku, opisująca 50 lat z życia bohatera, niewolnika Ti Noëla; akcja rozgrywa się na przełomie XVIII i XIX wieku na Haiti. W przedmowie do powieści autor zawarł manifest artystyczny wprowadzający do literatury pojęcie lo real maravilloso americano– amerykańskiej rzeczywistości cudownej.
Akcja utworu zawiera opis wielu autentycznych wydarzeń (m.in. bunt Mackandala, rządy Henri Christophe'a), lecz jednocześnie nasączona jest atmosferą cudowności, wynikającą z zawarcia w niej murzyńskiego folkloru i wiary bohaterów w zjawiska nadprzyrodzone (np. transformacje ludzi w zwierzęta), egzotycznej scenerii i zjawisk oraz tendencji do opisywania zjawisk zwykłych w sposób nadający im cechy niezwykłości. Język utworu jest wyszukany i barokowy.”
Nie czytałem tej książki wcześniej, lecz tempus fugit, a ja stary i mniej entuzjastyczny, szczególnie mniej dla literatury iberoamerykańskiej i dlatego „tylko” 8/10
PS Jednak bardziej polecam dwie pozycje jego wymienione powyżej („Święta wiosny” - nie znam)

Jak my go kochaliśmy w 1966 roku za „Eksplozję w katedrze” (a miłość zaczęła się tuż wcześniej od „Podróży do źródeł czasu”).. Właśnie „wolnościowe” zachłyśnięcie literaturą amerykańską w latach 1956-66 spowszedniało i nastał czas na iberoamerykańską, a otwierał je Cortazar (:Gra w klasy”) i Carpentier. Dzisiaj ze smutkiem ...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Przed Marquezem.

Alejo Carpentier w powieści „Królestwo z tego świata” zawarł manifest artystyczny dotyczący realizmu magicznego. A może raczej „rzeczywistości cudownej”. Zawarł to we wstępie. Chodziło o zatarcie granicy między fantazją a rzeczywistością. Autor odwiedził Haiti i tam też, jak pisze, doświadczył cudowności i zapragnął podzielić się tym z Europejczykami, z którymi chciał nawiązać kontakt i dyskutować i ogólnoludzkiej kondycji.

Rzeczywistość Ameryki Łacińskiej stała się terenem, na którym zaczął się poruszać. Miał doświadczenia z paryskimi surrealistami, więc wplecenie w swoją twórczość wątków magicznych można uznać jako swoistą ewolucję. Należy jednak pamiętać, że nie porzucił on w swojej twórczości bardziej namacalnych rzeczy. W tym przypadku chodzi o historię. „Królestwo” jest również opowieścią o końcu kolonializmu.

Wielowymiarowość powieści, dawniej rzecz oczywista, z dzisiejszej perspektywy jest bardzo odświeżająca. Autor, co wyraźnie widać, posiadł szerszą wiedzę z zakresu europejskich podbojów poza rodzimym kontynentem. Mamy więc miejsce, gdzie odrzucony zostaje racjonalizm, a duchy wojowników (Mackandal) są czymś równie naturalnym co cytryna. Trafia nam się, dość odważna obyczajowo, fabularyzacja przybycia na Haiti Pauliny Bonaparte.

Można nawet doszukiwać się tu walki oświecenia europejskiego z afrykańską tradycją. W jednej ze scen Ti Noel (główny bohater) wykorzystuje wiekopomne dzieło myśli europejskiej – encyklopedię – jako mebel. Autor odrzuca też model historii jako następstw rzeczy po sobie, a w to miejsce wprowadza powtarzalność w sferze postaw ludzkich. A to już prowadzi do tego, że nie ma jednej, uniwersalnej historii całego świata. Są tylko perspektywy i rzeczywistość cudowna.

Inne: http://www.nowamuzyka.pl/author/jaroslawszczesny/

Przed Marquezem.

Alejo Carpentier w powieści „Królestwo z tego świata” zawarł manifest artystyczny dotyczący realizmu magicznego. A może raczej „rzeczywistości cudownej”. Zawarł to we wstępie. Chodziło o zatarcie granicy między fantazją a rzeczywistością. Autor odwiedził Haiti i tam też, jak pisze, doświadczył cudowności i zapragnął podzielić się tym z Europejczykami, z...

więcej

mniej

Pokaż mimo to