Rycerz nieistniejący

Jako miłośniczce metafikcji i niezrównanego "Orlanda szalonego" oczywiście musiało mi się spodobać. Świetna, lekka lektura, pełna absurdalnego humoru, i do tego przesłanie o tym, co właściwie znaczy istnieć jako człowiek - gdzieś między skostniałym światem frazesu i biurokracji, spojrzeniem innych ludzi i zupełnym roztopieniem się "ja" we wszechświecie.

Jako miłośniczce metafikcji i niezrównanego "Orlanda szalonego" oczywiście musiało mi się spodobać. Świetna, lekka lektura, pełna absurdalnego humoru, i do tego przesłanie o tym, co właściwie znaczy istnieć jako człowiek - gdzieś między skostniałym światem frazesu i biurokracji, spojrzeniem innych ludzi i zupełnym roztopieniem się "ja" we wszechświecie.

Pokaż mimo to

Ciekawa propozycja pastiszu średniowiecznego eposu karolińskiego.

Ciekawa propozycja pastiszu średniowiecznego eposu karolińskiego.

Pokaż mimo to

Nie wiem czym Karol Wielki i Frankowie narazili się toskańskiemu (acz urodzonemu na Kubie) Autorowi, fakt że kpi z nich niemożliwie, za nic mając etos i zwyczaje rycerskie, co więcej gmera osobliwie pod habitami mniszek świątobliwych na przekrzywione kornety i nieśmiałe niewieście protesty nie zważając. Pastisz średniowiecznego rycerskiego eposu, w którym smoki, tytułowi błędni rycerze chodzący pod dnie oceanu, tudzież skomplikowane koleje osobistych losów głównych bohaterów nie są niczym zaskakującym. Kto lubi, będzie się bawił, ja - tak średnio.

Nie wiem czym Karol Wielki i Frankowie narazili się toskańskiemu (acz urodzonemu na Kubie) Autorowi, fakt że kpi z nich niemożliwie, za nic mając etos i zwyczaje rycerskie, co więcej gmera osobliwie pod habitami mniszek świątobliwych na przekrzywione kornety i nieśmiałe niewieście protesty nie zważając. Pastisz średniowiecznego rycerskiego eposu, w którym smoki, tytułowi...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Beznadzieja. Po prostu dno. Najgorszy gatunek prozy, na jaki mogłem trafić. Nie wiem, jak go określić, ale na pewno nie ma to nic wspólnego z fantastyką. Pomysł mistyczno-nierzeczywisto-alegoryczny, rzeczywistość baśniowa. Uwielbiam dobrą fantastykę, ale jestem największym wrogiem wymyślania takich idiotycznych konstrukcji. Aniołowie chodzący między ludźmi, ludzie zmieniający się w ptaki, gadające zwierzęta, a tutaj? "Chodząca zbroja" - co za bzdura. Czegóż innego mogłem się spodziewać po włoskim pisarzu...

Zapraszam na fb na mój nowy blog do dyskusji po więcej bezkompromisowych recenzji.
@CzynicznyCytelnik

Beznadzieja. Po prostu dno. Najgorszy gatunek prozy, na jaki mogłem trafić. Nie wiem, jak go określić, ale na pewno nie ma to nic wspólnego z fantastyką. Pomysł mistyczno-nierzeczywisto-alegoryczny, rzeczywistość baśniowa. Uwielbiam dobrą fantastykę, ale jestem największym wrogiem wymyślania takich idiotycznych konstrukcji. Aniołowie chodzący między ludźmi, ludzie...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Po lekturze “Wicehrabiego...” Calvino wydawało mi się, że ta część trylogii "Nasi przodkowie” nie zdoła mnie niczym zaskoczyć (inna sprawa, że zacząłem lekturę od pierwszej części, a teraz skoczyłem do trzeciej). Było inaczej.

Rzecz dzieje się w czasach Karola Wielkiego, ale sztafaż historyczny to tylko pretekst. Jest groteskowo i ironicznie. Autor kpi przede wszystkim z konwencji romansu rycerskiego (scena "erotyczna” z księżniczką i zbroją jest po prostu kapitalna). Zbiurokratyzowany sposób prowadzenia wojny i absurdalne zachowania rycerzy przywodzą na myśl “Monty Pythona i św. Graala” (nie mogę oprzeć wrażeniu, że któryś z Pythonów musiał tę książkę czytać). Mimo wszystko Calvino uderza w poważne tony, czasem z większą (świat jako chaos), czasem z mniejszą gracją (marksistowski wtręt z chłopami i rycerzami św. Graala). Najciekawiej robi się jednak wraz z ujawnieniem narratorki. Jej opowieść o roli literatury, o ludzkiej ciekawości i o miłości do życia to chyba najmocniejszy punkt książki. Ukochany przez postmodernistów autotematyzm (a przy okazji dekonstrukcja fabuły) bywa dla Calvino punktem wyjścia do ciekawych przemyśleń, ale też absurdalnych kpin. Finał zaś wybrzmiewa wręcz poetycko: “Jakie nowe sztandary ukażesz mi na blankach wieżyc w miastach jeszcze nie istniejących? Jakie zgliszcza spalonych zamków i stratowanych ogrodów, które kochałam? Jakie niespodziewane wieki złote gotujesz, o ty szalona nosicielko skarbów drogo opłaconych, ty, królestwo do zdobycia, ty, przyszłości”

Znamiona tragizmu nosi bohater tytułowy. Rycerz nieistniejący, pozbawiony ciała, a więc również ludzkich odruchów. Nie potrafi zrozumieć rzeczywistości bo nie jest jej częścią, chciałby wszędzie widzieć porządek, a otacza go chaos i zmyślenie. Niewiele różni go od współczesnych neurotyków próbujących zaszufladkować świat, ułożyć, skatalogować, opisać by w ten sposób uczynić nieco bardziej zrozumiałym. I on, i oni, skazani są jednak na ostateczną klęskę. Chociaż groteska jako kategoria estetyczna jest mi tak obca jak to tylko możliwe, to jednak “Rycerz nieistniejący” zdobył moje serce. Piękna opowieść o świecie i ludzkiej niedoskonałości.

Po lekturze “Wicehrabiego...” Calvino wydawało mi się, że ta część trylogii "Nasi przodkowie” nie zdoła mnie niczym zaskoczyć (inna sprawa, że zacząłem lekturę od pierwszej części, a teraz skoczyłem do trzeciej). Było inaczej.

Rzecz dzieje się w czasach Karola Wielkiego, ale sztafaż historyczny to tylko pretekst. Jest groteskowo i ironicznie. Autor kpi przede wszystkim z...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Magiczny realizm czy historyczna fantazja?
Mistyczna baśń (dla dorosłych), pełna humoru i absurdu.
Napisana pięknym, plastycznym językiem.
Baśń, która jest jedną wielką metaforą.
Wszystkie absurdalne sytuacje mają tu metaforyczny wydźwięk.
Calvino bawi się narracją. Robi to w sposób żartobliwy.
Opowiada o rycerzu, który jest pustą zbroją. Podtrzymywaną jedynie siłą woli. Rycerz nieludzki… a jednak ludzki.
Perfekcyjny, ale pod powłoką pusty.
Czy nie znamy takich ludzi?
Opowieść fantastyczna. Pełna mądrości.
Pełna pytań o naturę istnienia. O naturę bytu i niebytu.
Pozostawia sporo miejsca, by się zastanowić… zrozumieć co Calvino chciał nam przekazać.
Błyskotliwy pisarz z niezwykłą wyobraźnią!
Znakomita książka!

PS
Pozdrawiam Pana Michała z biblioteki osiedlowej, który mi książkę polecił. Inaczej pewnie nie wpadłaby w moje ręce - nie poznałabym niesamowitego Italo Calvino :)

Magiczny realizm czy historyczna fantazja?
Mistyczna baśń (dla dorosłych), pełna humoru i absurdu.
Napisana pięknym, plastycznym językiem.
Baśń, która jest jedną wielką metaforą.
Wszystkie absurdalne sytuacje mają tu metaforyczny wydźwięk.
Calvino bawi się narracją. Robi to w sposób żartobliwy.
Opowiada o rycerzu, który jest pustą zbroją. Podtrzymywaną jedynie siłą woli....

więcej

mniej

Pokaż mimo to

POŻEGNANIE Z PRZODKAMI

Tak oto dotarłem do końca znakomitej trylogii fantastycznej Itala Calvina, zatytułowanej „Nasi przodkowie”. Akcja tomu pierwszego rozgrywała się w wieku siedemnastym, drugiego zaś na przełomie osiemnastego i dziewiętnastego stulecia. Tymczasem, w „Rycerzu nieistniejącym”, Calvino decyduje się na zerwanie z chronologią tego powieściowego cyklu i przenosi czytelnika do czasów wczesnego średniowiecza, upływających pod znakiem wojen prowadzonych przez Karola Wielkiego. Tytułowym bohaterem jest niejaki Agilulf Bertrandin z Guildiverny, rycerz, który formalnie nie istnieje, a utrzymuje się przy życiu wyłącznie dzięki sile własnej woli. Jest perfekcjonistą, zarówno na polu walki, jak i poza nim, co powoduje, że nie jest on specjalnie lubiany ani przez cesarza, ani przez współrycerzy.

Agilulf, nie posiadający nic poza swoją śnieżnobiałą zbroją jest poniekąd człowiekiem idealnym – interesuje go tylko prawo i porządek, sensem jego życia jest spełnianie dobrych uczynków. Problem w tym, że trudno oprzeć się wrażeniu, iż robi to cokolwiek machinalnie, niemal nie zdając sobie z tego sprawy. Jest więc w pewnym sensie ucieleśnieniem człowieka zrobotyzowanego. Na imaginacyjnych polach bitew Karolingów, Italo Calvino napisał celną satyrę na czasy jemu współczesne – pisał to w 1959 roku, czyli w coraz bardziej zmechanizowanych i zdehumanizowanych czasach – mówiąc: człowiek idealny nie istnieje. Przeciwwagą dla Agilulfa jest niejaki Gurdulú – wsiowy głupek, z zachwianą tożsamością. Gdy na przykład dano mu resztę zupy z kotła, „postawił miskę na ziemi i pchał w nią głowę, zdawało się, że usiłuje cały wleźć do miski. Poczciwy ogrodnik podszedł i trzepnął go w ramię: - Kiedyż ty wreszcie zrozumiesz (…), że to ty masz zjeść zupę, a nie zupa ma zjeść ciebie! Zapomniałeś? Masz ją wlewać do gęby łyżką…”. Z jednej strony więc Agilulf, który wie, że jest, choć go wcale nie ma, dla kontrastu zaś Gurdulú, który jest, ale nie wie, że jest. No i był też niejaki Rambald, średniowieczny Czereśniak, pełen ideałów i wyobrażeń na temat służby w wojsku, do którego zaciągnął się, by pomścić swojego ojca. Pragnie uzyskać sławę, stając się paladynem, podobnie jak Agilulf – od niego to właśnie dowiaduje się, że „najtrudniejszą rzeczą w dowodzeniu wojskiem jest obliczenie, ile porcji zupy mieści się w kotle”.

Jednym z najbardziej sugestywnych głosów w „Rycerzu nieistniejącym” jest ukazanie bezsensu i absurdu jakiejkolwiek wojny: „Ale każde słowo, każdy gest były i tak z góry przewidziane, podobnie jak wszystko w tej wojnie ciągnącej się już wiele lat, każde starcie, każdy pojedynek, odbywały się wedle wszelkich reguł, tak że zawsze wiadomo było dziś, kto jutro zwycięży, a kto będzie pokonany, kto zachowa się jak bohater, a kto jak tchórz, z czyjego brzucha przeciwnik wypruje flaki, a kto wykręci się utratą broni i upadkiem z konia”. Jedynymi, którzy korzystali na wojennej zawierusze, byli jak się zdaje tłumacze, których zadaniem było szybkie przekładanie obelg, jakie kierowali do siebie nawzajem rycerze obu stron konfliktu. Płacono im za to, że umieli powiedzieć „skurwysyn” w kilku językach.

Po bardzo dobrym „Wicehrabim przepołowionym” i znakomitym „Baronie drzewołazie” poprzeczka była zawieszona niezwykle wysoko. Dlatego też, pomimo iż „Rycerz nieistniejący” to również bardzo dobra powieść, sprawia minimalnie słabsze, a być może po prostu inne wrażenie od poprzednich tomów. Przede wszystkim brak w niej tak silnego, jak w poprzednich tomach, poziomu alegorycznego. Historię, którą opowiada, można rzecz jasna uznać za paraboliczną, ale o zdecydowanie mniejszej amplitudzie. ”Rycerz nieistniejący”, choć to powieść niewątpliwie obdarzona największą z całej trylogii dozą specyficznego humoru, ma najbardziej otwartą strukturę. Poprzednie tomy cyklu Calvino opierał na wyraziście zarysowanych postaciach – w „Wicehrabim przepołowionym” był to Medardo di Terralba, w „Baronie drzewołazie” zaś Cosimo Piovasco di Rondó. Tutaj za to charakterystycznych i narysowanych wyraźną kreską postaci jest kilka, a powieść mimo, że krótka, cechuje się plątaniną wątków. Mam wrażenie, że plączące się nici bohaterów, które na końcu i tak przecież muszą zostać rozwiązane, powodują, że miejscami zatraca się niepowtarzalny klimat poprzednich tomów. To już nie jest zwykła książka, a misternie skonstruowana łamigłówka, zapowiedź przyszłych literackich eksperymentów Calvina spod znaku grupy OuLiPo, do której został przyjęty w 1974 roku. Doceniam jednak tę powieść pod względem formalnym, gdyż dałem się zaskoczyć interesującym fabularnym zwrotem na samym niemal końcu akcji. Okazuje się wtedy, że pozornie ekstradiegetyczna narratorka, mniszka Teodora z pobliskiego klasztoru, która opisywała te zdarzenia w ramach pokuty za grzechy, okazuje się być… właśnie narratorką pozornie ekstradiegetyczną, więcej zdradzać nie powinienem.

Obejmując jednak spojrzeniem wszystkie trzy tomy, muszę stwierdzić, że trylogia „Nasi przodkowie” to po prostu literackie arcydzieło, potęga wyobraźni i odrobina poetyckiego szaleństwa. Bardzo rzadko zdarza mi się czytywać fantastykę, jednak wszystkie trzy części przeczytałem z ogromną przyjemnością. Bo i też nie jest to fantastyka sensu stricto – nierealne zdarzenie, czy też postać służy włoskiemu pisarzowi za pretekst do rozwinięcia fabuły w sposób realistyczny, a sam utwór rozgrywa się na wielu płaszczyznach znaczeń, głównie na poziomie alegorycznym. Możliwość przeczytania trzech fantastycznych powieści Itala Calvina była osobliwym literackim doświadczeniem, które na długo zachowa się w mojej pamięci i wyobraźni. I tak tylko na koniec się zastanawiam – co by było, gdyby się okazało, że przepołowiony wicehrabia, baron drzewołaz i nieistniejący rycerz to naprawdę nasi przodkowie? I co by to mówiło o nas dzisiejszych?

POŻEGNANIE Z PRZODKAMI

Tak oto dotarłem do końca znakomitej trylogii fantastycznej Itala Calvina, zatytułowanej „Nasi przodkowie”. Akcja tomu pierwszego rozgrywała się w wieku siedemnastym, drugiego zaś na przełomie osiemnastego i dziewiętnastego stulecia. Tymczasem, w „Rycerzu nieistniejącym”, Calvino decyduje się na zerwanie z chronologią tego powieściowego cyklu i...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Obniżyłem ocenę, ponieważ odniosłem wrażenie, że ambicja autora dotycząca tej historii przewyższała wynik końcowy. Autor tłumaczy brak opisów nieumiejętnością narratorki, co pachnie z lekka brakiem wykonania pisarskiego researchu. Na koniec nagły pociąg Bradamanty do Rambalda wydał mi się wymuszony przez fabułę, co gryzło się z charakterem postaci.

Obniżyłem ocenę, ponieważ odniosłem wrażenie, że ambicja autora dotycząca tej historii przewyższała wynik końcowy. Autor tłumaczy brak opisów nieumiejętnością narratorki, co pachnie z lekka brakiem wykonania pisarskiego researchu. Na koniec nagły pociąg Bradamanty do Rambalda wydał mi się wymuszony przez fabułę, co gryzło się z charakterem postaci.

Pokaż mimo to

Do sposobu czytania Karoliny Gruszki musiałem się przyzwyczaić, to najbardziej „aktorski” audiobook spośród tych, które przesłuchiwałem. Poza tym – bardzo pozytywne wrażenia. To jedna z tych rozbrajających historii, które zniechęcają potencjalnego recenzenta do szukania słabych stron, w zamian oferując nieskrępowaną przyjemność z lektury. Autor bez pardonu, ale z wdziękiem serwuje nieprawdopodobne zwroty akcji i bezwstydne happyendy, co chwila puszczając oko do czytelnika i przypominając, że dobra literatura może być też świetną zabawą. Lektura dla każdego, polecam.

Do sposobu czytania Karoliny Gruszki musiałem się przyzwyczaić, to najbardziej „aktorski” audiobook spośród tych, które przesłuchiwałem. Poza tym – bardzo pozytywne wrażenia. To jedna z tych rozbrajających historii, które zniechęcają potencjalnego recenzenta do szukania słabych stron, w zamian oferując nieskrępowaną przyjemność z lektury. Autor bez pardonu,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Ironiczna, zabawna, zgrabnie napisana. Jest w niej coś więcej niż tylko absurdalna fabuła i świetna konstrukcja całości. I do łyknięcia w jeden dzień nawet

Ironiczna, zabawna, zgrabnie napisana. Jest w niej coś więcej niż tylko absurdalna fabuła i świetna konstrukcja całości. I do łyknięcia w jeden dzień nawet

Pokaż mimo to