Beren i Lúthien

Miłość w Śródziemiu

Nazwisko Tolkien powinien znać każdy miłośnik fantasy. Mimo upływu czasu, jego powieści nadal cieszą się niesłabnącą popularnością. Poetyckość utworów, przeogromny świat Śródziemia dopracowany w każdym calu, szlachetność prozy oraz kwintesencja gatunku jakim jest fantasy sprawiły, że nie na darmo mówi się o tolkienowskim stylu. Stylu, który był i nadal jest inspiracją dla wszelkiej maści twórców z wielu różnych gatunków. Z wielkimi autorami jest tak, że czas nie ima się ich dzieł, a każda nowa pozycja ukazująca się na rynku wydawniczym jest oczekiwana z wypiekami na twarzy przez rzeszę czytelników.

Spuścizna jaką zostawił po sobie Tolkien nie przepadła, nie tylko z powodu istnienia w zbiorowej wyobraźni czytelników, ale również dzięki osobie Christophera Tolkiena, syna autora. Mimo upływu prawie półwiecza od śmierci Tolkiena, nadal czytelnicy są zaskakiwani nowymi książkami. Dzieło, któremu poddał się syn Tolkiena, a mianowicie doglądanie, analizowanie oraz publikowanie twórczości ojca, można nazwać pracą dla dobra ludzkości. Właśnie z tej heroicznej pracy powstała książka o niezwykłej miłości w tolkienowskim świecie.

Beren był śmiertelnym człowiekiem, a Luthien pochodziła z rodu nieśmiertelnych elfów. Jej ojciec – władca bardzo nieprzychylny Berenowi – jako warunek poślubienia Luthien wyznaczył mu niemożliwe do wykonania zadanie. Stanowi to jądro legendy i prowadzi do wymagającej od dwojga zakochanych wielkiego bohaterstwa próby wykradzenia silmarila Melkorowi – największemu spośród wszystkich złych bytów, zwanemu Morgothem, Czarnym Nieprzyjacielem.

Na samym wstępie warto zaznaczyć, że „Beren i Luthien” nie jest nową opowieścią. Czytelnicy mogli się zetknąć z historią dwójki zakochanych bohaterów w zbiorze mitów z dziejów Śródziemia, czyli „Silmarilionie”, wydanym po śmierci autora. Christhopher Tolkien podjął się próby odtworzenia opowieści ze wszystkich dostępnych rękopisów, co pozwoliło na wyodrębnienie samodzielnego oraz zwartego tekstu. Tekstu nie tylko istotnego pod względem treści, ale również dla procesu ewolucji „Silmarilionu”, czy też istotnego w świadomości bohaterów znanych z „Hobbita”, czy „Władcy Pierścieni”.

Oprócz samej tragicznej miłosnej historii, istotną rolę odgrywa prezentacja dzieła. Christopher Tolkien aby w pełni oddać urok książki opowiada ją słowami ojca, najpierw prezentując pierwotną formę legendy, a następnie pisane prozą i wierszem fragmenty (zarówno w wersji oryginalnej jak i przetłumaczonej) późniejszych tekstów, które ilustrują jakie zmiany zachodziły w opowieści. Z jednej strony te oryginalne fragmenty pozwalają docenić precyzję z jaką posługiwał się językiem staroangielskim Tolkien. Z drugiej strony mogą być istotne dla językoznawców niż zwykłych czytelników. Wartością pozytywną jest sam przewodnik po tym dziele, czyli syn autora, przyglądający się twórczości ojca, stawiający tezy oraz przybliżający proces powstawania tej opowieści. Jednym słowem „Beren i Luthien” to połączenie prozy, poezji i opracowania.

Można zastanawiać się nad istotnością wydawania opowieści, których fragmenty mogliśmy odnaleźć w innych dziełach. Po pierwsze, czytelnik ma możliwość obcowania ze wszystkimi dostępnymi wersjami historii w jednym miejscu. Po drugie, dla stałych czytelników stanowi to świetne źródło powrotu do ulubionego świata pełnego elfów, orków, krasnoludów oraz ludzi, natomiast dla nowych czytelników może być dobrym rozpoczęciem przygody z twórczością Tolkiena. Po trzecie, można docenić kunszt samego dzieła, które mimo nieustannych zmian było zawsze opracowywane z pieczołowitością.

„Beren i Luthien” uważana jest za główny fundament twórczości Tolkiena. Można zgodzić z powyższym stwierdzeniem, gdyż autor przez całe życie wracał do tej historii, cały czas ją udoskonalając. Stanowi jedną z trzech głównych opowieści z historii Dawnych Dni Śródziemia, obok „Dzieci Hurina” oraz „Upadku Gondolinu”. O istotności tej legendy w życiu Tokiena, świadczy fakt, że na nagrobkach autora i jego żony, znalazły się właśnie imiona Beren i Luthien. Oprócz treści, niniejsza opowieść przykuwa uwagę poprzez ilustracje Alana Lee, które tak jak w innych dziełach Tolkiena świetnie oddają naturę opowiadanej historii.

Historia miłosna zwykłego śmiertelnika do nieśmiertelnej elfki prezentuje dobrze znany motyw trudnej, wręcz niemożliwej miłości. Tolkien poprzez swych bohaterów pokazuje, że są uczucia gotowe przeciwstawić się nawet bezlitosnemu fatum. Nic nam po skarbach tego świata, jeśli nie odnajdziemy się w drugiej osobie. Owszem los potrafi być okrutny, lecz wiara w prawdziwość uczuć oraz determinacja w dążeniu mogą obrócić koło przeznaczenia. Historia Beren i Luthien jest jedynym przykładem w całych dziejach Śródziemia, w którym miłość pokonała śmierć. Poprzez taki symbolizm Tolkien wlewa otuchę w serca czytelników, uzmysławiając, że po nieprzeniknionym mroku zawsze nastaje dzień. Imiona Beren i Luthien na zawsze pozostaną synonimami wiecznej i prawdziwej miłości.

Podsumowując, „Beren i Luthien” może być nie lada gratką dla miłośników edytorstwa oraz osób, które chcą przekonać się jaki proces ewolucyjny przeszły teksty wielkiego twórcy. Dla pozostałych czytelników niniejsza książka może stanowić bardzo dobry powrót do wspaniałego świata Śródziemia.

Miłość w Śródziemiu

Nazwisko Tolkien powinien znać każdy miłośnik fantasy. Mimo upływu czasu, jego powieści nadal cieszą się niesłabnącą popularnością. Poetyckość utworów, przeogromny świat Śródziemia dopracowany w każdym calu, szlachetność prozy oraz kwintesencja gatunku jakim jest fantasy sprawiły, że nie na darmo mówi się o tolkienowskim stylu. Stylu, który...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Jestem bardzo zdziwiona, że zdołałam się tak wciągnąć w poezję. Nie całość tej książki jest nią pisana, ale znaczne fragmenty tak. Bardzo dobrym pomysłem było zachowanie ich w oryginale i dodanie tłumaczenia. Brawa dla wydawcy! Tłumaczenie też trzymało niezły poziom, chociaż tylko części ballady czytałam w polskiej wersji.

Nie powiedziałabym jednak, że to pozycja obowiązkowa dla fanów Tolkiena. To wydany pośmiertnie zbiór różnych wersji i fragmentów rozwijającej się i zmieniającej przez lata opowieści o Berenie i Luthien. Bliższy Niedokończonym Opowieściom niż Dzieciom Hurina, nie mówiąc już o takim Hobbicie czy Władcy Pierścieni, powieściach, które J.R.R. Tolkien dopracował i wydał sam. Warto mieć tego świadomość przed sięgnięciem po tę książkę.

Jestem bardzo zdziwiona, że zdołałam się tak wciągnąć w poezję. Nie całość tej książki jest nią pisana, ale znaczne fragmenty tak. Bardzo dobrym pomysłem było zachowanie ich w oryginale i dodanie tłumaczenia. Brawa dla wydawcy! Tłumaczenie też trzymało niezły poziom, chociaż tylko części ballady czytałam w polskiej wersji.

Nie powiedziałabym jednak, że to pozycja...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Nie było to absolutnie to czego się spodziewałem. Książka ta z pewnością może się spodobać prawdziwym fanom uniwersum Tolkiena, dla osoby która kojarzy ten świat głównie z LotR i Hobbita i chciałaby ponownie do niego wkroczyć będzie to spore rozczarowanie.

Nie było to absolutnie to czego się spodziewałem. Książka ta z pewnością może się spodobać prawdziwym fanom uniwersum Tolkiena, dla osoby która kojarzy ten świat głównie z LotR i Hobbita i chciałaby ponownie do niego wkroczyć będzie to spore rozczarowanie.

Pokaż mimo to

Podobno rzecz tylko dla największych fanów, ale za to jak ładnie wydana. Książka poskładana z różnych fragmentów, powstałych w różnych okresach, co jest jej główną i może jedyną wadą. Pisane zarówno prozą, jak i wierszem fragmenty rozbudowanych wersji znanej z Silmarillionu przepięknej opowieści o miłości silniejszej od śmierci. Zaznaczyć należy, że wszystkie części trzymają poziom, nie odnotowałem odstających jakością fragmentów. Poszczególne wersje różnią się od siebie nieraz całkiem znacznie, niektórzy bohaterowie znikają, inni zmieniają imiona. No cóż, dla części czytelników możliwość prześledzenia historii powstawania utworu może być właśnie zaletą ;) Do tego dodany obszerny wstęp i komentarze syna Christophera. Część wierszowaną mamy zarówno w oryginale jak i w tłumaczeniu, co pozwala nam wsłuchać się w rytm i brzmienie utworu. Dodać muszę, że nigdy nie przepadałem za wierszami Tolkiena, ale tych fragmentów poematu nie musiałem "męczyć" jak Przygód Toma Bombadila (ale może to być dlatego, że czytałem to w trakcie urlopu). Na plus styl, treść i wydanie, na minus fragmentaryczność i niespójność.

Podobno rzecz tylko dla największych fanów, ale za to jak ładnie wydana. Książka poskładana z różnych fragmentów, powstałych w różnych okresach, co jest jej główną i może jedyną wadą. Pisane zarówno prozą, jak i wierszem fragmenty rozbudowanych wersji znanej z Silmarillionu przepięknej opowieści o miłości silniejszej od śmierci. Zaznaczyć należy, że wszystkie części...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Sama opowieść, jak to u Tolkiena. Ciekawa, wydanie bardzo ładne, choć dość haotyczne. Osobiście wolałbym, aby ksiażkę podzielono na 2 części, gdzie jedną stanowiłaby sama historia Berena i Lúthien, natomiast tekst redagowany, fragmenty w oryginale itd. umieściłbym osobno w drugiej części. Sądzę, iż wówczas bardziej spójnie by się to wszystko chłonęło. Za samo to, z mojej strony 6, a nie 7 gwiazdek w ocenie.

Sama opowieść, jak to u Tolkiena. Ciekawa, wydanie bardzo ładne, choć dość haotyczne. Osobiście wolałbym, aby ksiażkę podzielono na 2 części, gdzie jedną stanowiłaby sama historia Berena i Lúthien, natomiast tekst redagowany, fragmenty w oryginale itd. umieściłbym osobno w drugiej części. Sądzę, iż wówczas bardziej spójnie by się to wszystko chłonęło. Za samo to, z...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Spokojnie mogę nazwać się fanem Tolkiena, ale nie rozumiem po co ta książka została wydana oddzielnie, spokojnie mógł być to jakiś appendix do Silmarillonu.

W książce rozszerzono już opowiedzianą historię w Silmarillionie, na dodatek przedstawiono ją w różnych wersjach, co przypomina młócenie bardzo podobnego materiału w kółko. Wszystko obarczone komentarzami syna Tolkiena, które są długie, jest ich sporo i czasami wydają się zbyteczne.
Nie była to przyjemna lektura, aczkolwiek fanów poezji angielskiej mogą spodobać się wiersze przedstawione w oryginale.

Książka wydaje mi się zwykłym skokiem na kasę miłośników twórczości. Pisanie na okładce, że to dzieło JRR Tolkiena też mi się wydaje nie do końca odpowiadające rzeczywistości. To mimo wszystko analiza literacka jego syna, Christophera i to jego imię powinno widnieć na okładce. Ale oczywiście wtedy by się tak nie sprzedało...

Pozycja tylko dla ultra fanów, który chcą rozszerzyć o dodatkowe szczegóły historię tego związku, a także poznać historię jej powstawania. Dla reszty wystarczy wersja w Silmarillonie.

Spokojnie mogę nazwać się fanem Tolkiena, ale nie rozumiem po co ta książka została wydana oddzielnie, spokojnie mógł być to jakiś appendix do Silmarillonu.

W książce rozszerzono już opowiedzianą historię w Silmarillionie, na dodatek przedstawiono ją w różnych wersjach, co przypomina młócenie bardzo podobnego materiału w kółko. Wszystko obarczone komentarzami syna...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Prawdopodobnie Mistrz planował zrobić tutaj drobne szlify, choć tego już się nie dowiemy. Książka warta uwagi.

Prawdopodobnie Mistrz planował zrobić tutaj drobne szlify, choć tego już się nie dowiemy. Książka warta uwagi.

Pokaż mimo to

Dziwi mnie ilość tak wysokich opinii - albo nagle wszyscy czytelnicy zaczęli pałać miłością do literackich analiz (wątpliwe), albo oceny są wystawiane tylko za samo nazwisko na książce, bez zagłębiania się w treść.
I właśnie książka jest właściwie analizą literacką, gdzie główne opowiadanie powtarza się bodajże trzy razy w różnych wariacjach, okraszone komentarzami Christophera Tolkiena. Trudno doszukiwać się tutaj epickiej opowieści do jakich przyzwyczaił nas autor. Oczywiście, sama historia Berena i Luthien jest piękna, ale brzmi bardziej jak szkic (którym w tym wydaniu częściowo jest) niż prawdziwie rozwinięte opowiadanie.
Warto po nią sięgnąć tylko jeśli ktoś zainteresowany jest niuansami związanymi z tworzeniem "Berena i Luthien" czy też samego "Silmarilionu". Jeśli ktoś w euforii po lekturze "Władcy..." liczy na kolejne spotkanie z tego typu historią, może się mocno zawieść.

Dziwi mnie ilość tak wysokich opinii - albo nagle wszyscy czytelnicy zaczęli pałać miłością do literackich analiz (wątpliwe), albo oceny są wystawiane tylko za samo nazwisko na książce, bez zagłębiania się w treść.
I właśnie książka jest właściwie analizą literacką, gdzie główne opowiadanie powtarza się bodajże trzy razy w różnych wariacjach, okraszone komentarzami...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Piękna historia. Miłość Luthien i Berena jest czysta, nieskazitelna i wieczna.

Piękna historia. Miłość Luthien i Berena jest czysta, nieskazitelna i wieczna.

Pokaż mimo to

Niezła. Cała książka to ballada i lekkie rozwinięcie historii, która była w Silarmilionie

Niezła. Cała książka to ballada i lekkie rozwinięcie historii, która była w Silarmilionie

Pokaż mimo to