Podzieleni

Wciągająca i przerażająca od pierwszych stron. Ciekawy i nietypowy pomysł na fabułę, dobrze wykreowani bohaterowie. Bardzo szybko się czyta, praktycznie akcja prawie w ogóle nie zwalnia, cały czas coś się dzieje, przez co ciężko się od niej oderwać.
Obiecujące zapowiedź do następnego tomu.

Wciągająca i przerażająca od pierwszych stron. Ciekawy i nietypowy pomysł na fabułę, dobrze wykreowani bohaterowie. Bardzo szybko się czyta, praktycznie akcja prawie w ogóle nie zwalnia, cały czas coś się dzieje, przez co ciężko się od niej oderwać.
Obiecujące zapowiedź do następnego tomu.

Pokaż mimo to

Książkę czytało mi się bardzo ciężko, a to z powodu tematu jaki porusza. Pomiędzy trzynastym a osiemnastym rokiem życia rodzice mogą podjąć decyzję o „aborcji” z mocą wsteczną, pod warunkiem, że życie dziecka „formalnie rzecz biorąc” się nie zakończy. W rzeczywistości wygląda to tak, że rodzice lub sierocińce oddają niechciane dzieci na rozczłonkowanie, na narządy do przeszczepów. Książka zawiera opis „aborcji" oraz instytucji ich przeprowadzających (tzw. ośrodków donacyjnych) - dokonuje się ich na wypełni świadomym młodym człowieku – może jestem nadwrażliwa, ale czasami musiałam przerwać lekturę aby ‘oczyścić’ umysł. Książka mnie potwornie dołowała, wprawiała w zły nastrój – bo, praktycznie cała jej treść to walka o przetrwanie dzieci i młodzieży, opisy ich potwornego lęku, strachu, niepewności, cierpień emocjonalnych i traumatycznych przeżyć.
Myślę, że autora trochę poniosła wyobraźnia gdy przedstawił praktykę „podzielenia" jako powszechną i akceptowaną przez społeczeństwo, tak samo jak praktykę celowego wydawania na świat dzieci od razu przeznaczonych na ‘części zamienne’ dla innych.
Czy warto ją przeczytać, to już pozostawiam każdemu osobistej decyzji.

Książkę czytało mi się bardzo ciężko, a to z powodu tematu jaki porusza. Pomiędzy trzynastym a osiemnastym rokiem życia rodzice mogą podjąć decyzję o „aborcji” z mocą wsteczną, pod warunkiem, że życie dziecka „formalnie rzecz biorąc” się nie zakończy. W rzeczywistości wygląda to tak, że rodzice lub sierocińce oddają niechciane dzieci na rozczłonkowanie, na narządy do...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

bardzo dobra dystopia z dużą ilością poczucia zagrożenia zagrożenia i aktualny na Polski standard spór o moralność aborcji.... tyle że tu istnieje wsteczna. Mega!!!!

bardzo dobra dystopia z dużą ilością poczucia zagrożenia zagrożenia i aktualny na Polski standard spór o moralność aborcji.... tyle że tu istnieje wsteczna. Mega!!!!

Pokaż mimo to

Pierwszy DNF w tym roku. Ta książka powstała chyba tylko i wyłącznie po to, aby autor mógł zmanifestować swoją nienawiść do kobiet i ich wolności. Jestem rozczarowana, od podprogowych treści mających nam obrzydzić kobiety i przyrównać je do roli inkubatora, żeby wiedziały gdzie ich miejsce, było mi autentycznie niedobrze. Autor uprawiał nawet ostracyzm za oddawanie dzieci do adopcji. Oczywiście tylko wobec kobiet, bo mężczyźni za ciąże nie są w żadnym stopniu odpowiedzialni... Chyba w całym moim życiu żadna książka tak mnie nie zdenerwowała. Nie spodziewałam się kompletnie czegoś takiego.

Pierwszy DNF w tym roku. Ta książka powstała chyba tylko i wyłącznie po to, aby autor mógł zmanifestować swoją nienawiść do kobiet i ich wolności. Jestem rozczarowana, od podprogowych treści mających nam obrzydzić kobiety i przyrównać je do roli inkubatora, żeby wiedziały gdzie ich miejsce, było mi autentycznie niedobrze. Autor uprawiał nawet ostracyzm za oddawanie dzieci...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Kocham tę serię całym sercem.

Kocham tę serię całym sercem.

Pokaż mimo to

Wracam. Do lubimyczytać, ale także do książek.

Przez 2 miesiące nie przeczytałam żadnej książki. 2 MIESIĄCE! Mimo, iż próbowałam. I to właśnie ta książka to zmieniła!

Bardzo ciekawy temat, podzielenie. Gdy zaczęłam czytać 'Podzielonych', w głowie miałam jedno pytanie: czemu ci ludzie nie biorą organów od zmarłych, którzy wyrazili na to zgodę?!
Cały czas myślałam też, co bym zrobiła, jakbym się czuła, gdybym to JA miała zostać podzielona?
O tak, ta książka skłania do przemyśleń. W dodatku miałam wrażenie, że po skończeniu lektury zaczęłam bardziej doceniać własne życie.
Przerażająca, ale całkiem realistyczna wizja przyszłości. Oby świat nigdy na to nie wpadł.
Co za rodzice wysyłają swoje dziecko do ośrodków donacyjnych(ośrodków w których dokonywano podzielenia)?? Czy wogóle można ich tak nazywać? To nie rodzice, to potwory.
Bardo spodobała mi się postać Admirała. I chociaz myślałam, że jego wątek pozostanie niewyjaśniony, to, ku mojej uciesze, autor wyjaśnił go dosłownie na ostatnich stronach.
SPOILER: nie spodziewałam się, że na oczach czytelnika ktoś zostanie podzielony. Nawet Roland(o ile dobrze pamiętam jego imię). To było straszne, że pozostawał przytomny. Gdy to czytałam, prawie się popłakałam, słowo!

Czy po kolejną część sięgnę - tego nie wiem. Wiem za to, że nawet jeśli to nie była najlepsza książka ostatniego roku, była najbardziej NIEPOKOJĄCA.

Wracam. Do lubimyczytać, ale także do książek.

Przez 2 miesiące nie przeczytałam żadnej książki. 2 MIESIĄCE! Mimo, iż próbowałam. I to właśnie ta książka to zmieniła!

Bardzo ciekawy temat, podzielenie. Gdy zaczęłam czytać 'Podzielonych', w głowie miałam jedno pytanie: czemu ci ludzie nie biorą organów od zmarłych, którzy wyrazili na to zgodę?!
Cały czas myślałam też, co...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Podczas czytania książki co chwilę miałam wrażenie, jakbym sama to wszystko przeżywała. W niektórych momentach potrafiła mnie rozbawić, abym za chwilę mogła odczuć gęsią skórkę. Niemiłosiernie denerwował mnie Lev - ale to chyba oznacza, że autor świetnie opisał postać, prawda? Świetny pomysł na fabułę, bohaterowie byli niesamowici i rozwijali się coraz to bardziej. Jedna z moich ulubionych książek.

Podczas czytania książki co chwilę miałam wrażenie, jakbym sama to wszystko przeżywała. W niektórych momentach potrafiła mnie rozbawić, abym za chwilę mogła odczuć gęsią skórkę. Niemiłosiernie denerwował mnie Lev - ale to chyba oznacza, że autor świetnie opisał postać, prawda? Świetny pomysł na fabułę, bohaterowie byli niesamowici i rozwijali się coraz to bardziej. Jedna z...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Po przeczytaniu Podzielonych nasunęła mi się jedna myśl:

Rodzice, którzy wysyłają swoje dzieci na podzielenie, nie zasługują na to miano.

Ta książka jest najgorszą i zarazem najlepszą książką, którą dotychczas przeczytałam.
Najlepszą, bo podobał mi się styl, w której książka została napisana. Czytało mi się ją szybko i płynnie. Bohaterowie nie byli papierowi, mieli swoje charaktery. Chociaż zdarzały się niedociągnięcia.
Najgorszą, ponieważ w czasie czytania przerażali mnie ludzie, którzy uważali, że podzielenie jest dobre.

Wiele miałam momentów, w których musiałam odłożyć książkę na bok i odetchnąć. Jednak pamiętam dwa z nich najbardziej.
Pierwszy był na 39 stronie, gdy dyrektor powiedział Risie o tym, że ośrodek, który wybierają, jest dobry i jego siostrzeniec został tam podzielony. Miałam taką samą reakcje jak dziewczyna. Nic tylko pogratulować.
Kolejny był, gdy Roland został podzielony.
Oni odmówili mu możliwości bycia nieprzytomnym! Jak tak można?!

Na miejscu Connora robiłabym to samo, a nawet jeszcze więcej. Jacy rodzice, zamiast pomagać swoim dzieciom uporać się z ich problemami, jakie by nie były, oddają je na rzeź?
Czy w tamtym świecie ludzie pozapominali, że nastolatkowie tacy są? Że sprawiają problemy? Że nie są idealni? Szukają własnej drogi? I jak by to nie wyglądało, rodzice powinni ich wspierać mimo wszystko, a nie dosłownie pozbywać się problemu i jechać na wakacje?

Rita jest moją ulubioną postacią. Dziewczyna nie miała lekko w życiu, ale sobie radziła. Próbowała dorosnąć na swój własny sposób.
Czy to jej wina, że nie miała odpowiednich warunków? Starała się, chciała żyć, miała marzenia. No cóż przecież dorośli, którzy jej nie znają, wiedzą o jej przyszłości więcej od niej i wiedzą lepiej co dla niej dobre.
Podobał mi się wątek jej i Connora. Nie było go dużo, tylko kilka scen i dla tego mi się podobał. Nie było wielkiego romansu, nie było poświęceń i to mnie kupiło.

Lev, od początku za nim nie przepadałam. Gdy czytałam opis, myślałam, że będzie zmuszany do tego, by się poświęcić i tak jak inni, za wszelką cenę będzie chciał uciec. No cóż, tak nie było.
Doskonale zdaję sobie sprawę, że w taki sposób został wychowany, że to nie jest do końca jego wina. Jednak jego dążenie do bycia podzielonym na początku odbierałam jako nieszanowanie własnego życia. I tak wiem, jak to dziwnie brzmi.
Dopiero jak poznał Cy-Ty'a, moja złość uległa pomniejszeniu.

Cy-Ty, od początku polubiłam tę postać. Dała mi do myślenia. Do momentu poznania tej postaci, moje zdanie było jedno, podzielenie, to śmierć i nic poza tym. Dopiero gdy poznałam tę postać, zdałam sobie sprawę, że podzielenie może skrzywdzić osobę, która była biorcą.
Nadal myślę, że podzielenie to śmierć, ale uświadomiłam sobie, jak bardzo te dzieciaki musiały być przerażone w momencie podzielenia, jak bardzo w tamtym momencie chciały żyć inaczej byle by nie znaleźć się na tamtym stole. Tyler nie żył, ale jego przerażenie i wola życia były tak silne, że przetrwały i zmieniły życie kogoś innego w piekło.

O samym procesie podzielenia nie będę pisać dużo, bo nadal mnie trzęsie i jest mi niedobrze. A dlaczego? Bo myślałam, że oni to robią, gdy dzieciaki są nieprzytomne, ale nie! Nawet tego im odmawiają!

Były dwie strony w wojnie tak? Obrońcy Życia i Zwolennicy Wolnego Wyboru? I Ci ludzie zgodzili się na podzielenie? Gdzie tu wolny wybór, gdzie ochrona życia?
Aborcja wsteczna? Zmiana? Ktoś w to uwierzył? Jeżeli tak bardzo są za podzieleniem, dlaczego oni sami się nie położą na te stoły i się nie podzielą, wtedy na pewno będą szczęśliwi.

Nie wiem, czy przeczytam drugą część. Na ten moment mam chyba dość, ale nie wykluczam, że za jakiś czas to zrobię.

Po przeczytaniu Podzielonych nasunęła mi się jedna myśl:

Rodzice, którzy wysyłają swoje dzieci na podzielenie, nie zasługują na to miano.

Ta książka jest najgorszą i zarazem najlepszą książką, którą dotychczas przeczytałam.
Najlepszą, bo podobał mi się styl, w której książka została napisana. Czytało mi się ją szybko i płynnie. Bohaterowie nie byli papierowi, mieli swoje...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Już sam opis książki mrozi krew w żyłach. Przy tych poczynaniach aborcja, jaką znamy, wydaje się znacznie łagodniejsza.

Nie jestem w stanie pojąć, jak rodzice mogą tak po prostu ‘podzielić’ swoje dziecko. Wychowywać je przez naście lat i nagle zdecydować, nie oszukujmy się, o jego śmierci. Wszystko na bazie egoistycznych pobudek. To ich wina, że źle je wychowali. Czy takie podzielenie nie jest raczej znakiem ich porażki jako rodzica? Jak można potem spojrzeć na siebie w lustrze!? Strasznie mnie ucieszyły te „tortury”, które Connor zaserwował swoim rodzicom, kiedy przypadkiem dowiedział się, co dla niego planują. Zasłużyli na to bardzo mocno!

„Proszę, panno Ward. To nie jest śmierć i jestem przekonany, że wszyscy tu obecni byliby wdzięczni, gdyby nie sugerowała pani niczego tak jawnie oburzającego. Fakty są takie, że sto procent pani ciała pozostanie przy życiu, z tym że w podzielonym stanie”. – to jest taka kpina, że zaczynam mieć ochotę kogoś uderzyć! Już nie mówiąc o tej dalszej gadaninie o szczęściu i zrobieniu czegoś dla większego dobra. Większe dobro zazwyczaj okazuje się być złem!

„Po to się urodziłem. Na tę chwilę czekałem całe swoje życie. Jestem wybrańcem. Jestem błogosławiony. I jestem szczęśliwy”. – jak widać religia może powstać na bazie wszystkiego. Odpowiednie wpajanie jakiegoś poglądu i mamy swego rodzaju sektę. Przykre, aczkolwiek bardziej niż zrozumiałe.

Nie jestem nawet w stanie wyrazić, jak bardzo przeraża mnie cała ta historia. Wszystko wydaje się takie jak w naszym społeczeństwie. To przez to Podzielenie wydaje się tak rzeczywiste i chore! Jestem w stanie totalnie wyobrazić sobie coś takiego w naszym świecie i dlatego jestem taka przerażona. Zwłaszcza przez fakt aktualnych rozmów na temat aborcji w naszym kraju.

"Co było gorsze, zastanawiała się często Risa - mieć dziesiątki tysięcy niechcianych dzieci, czy też po cichu sprawić, aby się nigdy nie narodziły? W różne dni Risa miała różne odpowiedzi."

Bociania Inicjatywa też jest śmiesznym prawem, ale na pewno ma sens większy od całej reszty. Tylko historia rodziny Connora jasno pokazuje prawdziwe oblicza ludzi i zawodności tego prawa.

Mogę sobie łatwo wyobrazić rodziców, którzy w ramach wychowawczej groźby mówią „zachowuj się, albo cię podzielimy”.

Historia Cy-Ty’a jest taka tragiczna.

Nie usypiają ich podczas podzielenia, bo mają prawo wiedzieć co się z nimi dzieje… zaraz zwymiotuję! Rozdział podzielenia to chyba najstraszniejsza rzecz, jaką kiedykolwiek czytałam…

Ile razy powiedziałam „O Boże!” i zatrzasnęłam tę książkę w szoku, nie jestem w stanie zliczyć.

Dawno żadna książka nie wywołała we mnie tyle gniewu i niedowierzania. To nie jest recenzja, to lista tego, co przychodziło mi do głowy podczas czytania. Moim zdaniem ta książka nadawałaby się na lekturę szkolną. Sama mam ochotę podyskutować z kimś o moralności i etyce po jej przeczytaniu. Bardzo polecam!

Już sam opis książki mrozi krew w żyłach. Przy tych poczynaniach aborcja, jaką znamy, wydaje się znacznie łagodniejsza.

Nie jestem w stanie pojąć, jak rodzice mogą tak po prostu ‘podzielić’ swoje dziecko. Wychowywać je przez naście lat i nagle zdecydować, nie oszukujmy się, o jego śmierci. Wszystko na bazie egoistycznych pobudek. To ich wina, że źle je wychowali. Czy takie...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Wątek dystopii ma się całkiem nieźle w literaturze młodzieżowej. Po sukcesie odniesionym przez "Igrzyska Śmierci" na półki księgarni wciąż trafiają nowe książki opowiadające o nastolatkach walczących ze złym rządem i społecznymi niesprawiedliwościami. Jedni autorzy podchodzą do tej tematyki bardziej ambitnie, poświęcają w powieści więcej miejsca na opisanie jak funkcjonuje stworzony przez nich dystopiczny świat, inni tratują dystopię jako mało istotne tło na którym mogą rozgrywać się romanse i inne relacje między bohaterami. Ogólnie dystopia nie należy do najłatwiejszych tematów książki. W sporej mierze od wyobraźni i umiejętności kreowania wiarygodnej rzeczywistości autora zależy to czy przekona on do swojej wizji antyutopii czytelników. Jednak zdarza się, że do opowiedzenia ciekawej, zapadającej w pamięci historii nie potrzeba bardzo odkrywczych i oryginalnych pomysłów na dystopiczny świat. Czasami wystarczy znaleźć dobrą koncepcję i wokół niej zbudować opowieść. Tak właśnie postąpiła Atwood w swojej "Opowieści Podręcznej" i w tymże kierunku podąża także Shusterman.

Stany Zjednoczone. Bliżej nieokreślona przyszłość. Pierwszą wojną domową w Stanach rozpoczął spór miedzy Północą, a Południem o niewolnictwo. Druga wojna wybuchła z powodu kłótni obrońców życia poczętego ze zwolennikami wolnego wyboru kobiety. Konflikt zakończył się ustanowieniem Karty Życia, która głosi, że życie człowieka podlega ochronie od chwili poczęcia do trzynastego roku życia. Gdy dziecko skończy trzynaście lat jego rodzice mają prawo dokonać czegoś w rodzaju aborcji wstecznej, powszechnie nazywanej Podzieleniem. W praktyce oznacza to, że rodzic lub opiekun prawny podpisuje papier, który upoważnia władze do wysłania dziecka do jednego z ośrodków donacyjnych. Tam zostają pobierane od niego organy i później wszczepiane wybranym biorcom. Jak się okazuje powody wysyłania nastolatków do takich miejsc są różne. Sprawiają za dużo kłopotów, ich rozwodzący się rodzice nie potrafią zdecydować z kim mają one zamieszkać, posłanie do ośrodka umożliwia dorosłym przejęcie ich majątku lub też wysyłanie na podzielenie jest wynikiem religijnych przekonań rodziny. Bez względu na powód taki nieszczęsny dzieciak nie ma nic do gadania. Otrzymuje status Podzielonego, a po trafieniu do ośrodka staje się często wbrew swej woli dawcą organów. W ten sposób transplantologia i powiązany z nią biznes kwitnie, zaś dorośli są panami życia i śmierci dzieci w dosłownym tego słowa znaczeniu.

Szesnastoletni Connor przekonuje się na własnej skórze, co to dokładnie oznacza być przyszłym dawcą organów, kiedy odkrywa, że rodzice skazali go na podzielenie z powodu sprawianych problemów wychowawczych. Oczywiście czuje się dotknięty i zdradzony przez rodzinę, jednak nie zamierza się załamywać i pokornie godzić na swój los. Zamiast tego ucieka z domu. W trakcie ucieczki napotyka Risę i Leva, pozostałą dwójkę bohaterów tej opowieści. Risa jest wychowanką domu dziecka, zdaniem opiekunów nie dość utalentowaną, by opłacało się dłuższe jej utrzymywanie, z kolei Lev, chłopakiem od najmłodszych lat wychowywanym w przekonaniu, że pokrojenie na chirurgicznym stole to jego przywilej i największa przysługa, jaką może wyświadczyć ludzkości. Cała ta trójka musi ze sobą współpracować, bowiem w świecie gdzie pobieranie narządów od zdrowych, żywych osób uchodzi za normę oraz jest sankcjonowane prawnie, zbiegli Podzieleni są przestępcami, których należy natychmiast schwytać i wysłać do ośrodka dotacyjnego. Jedynym ratunkiem jest osiągnięcie pełnoletności, która umożliwia anulowanie zlecenia podzielenia. Z tymże osiągnięcie upragnionej osiemnastki wbrew pozorom nie jest wcale takie proste. Nie wtedy kiedy jest się ściganym przez policję a każdy najmniejszy błąd może kosztować wolność. Pojawia się nam tu popularny w filmach akcji motyw jeden przeciw wszystkim. Czy w tym przypadku należałoby powiedzieć: troje przeciw wszystkim.

Niewątpliwą zaletą powieści jest umiejętnie budowane napięcie. Wiadomo, że bohaterowie uciekają przed władzami, żyją w poczuciu zagrożenia, gdyż groźbę stanowi nie tylko policja, ale także porządni obywatele zdolni w każdej chwili wydać uciekinierów przedstawicielom prawa. Connor, Risa i Lev napotykają na swojej drodze nieoczekiwane przeszkody oraz mierzą się z wyzwaniami. Nie są pewni komu mogą ufać i czy napotkani nieliczni sojusznicy naprawdę mają dobre intencje. Ta niepewność co do dalszego przetrwania postaci skłania do pilniejszego śledzenia akcji, żeby przekonać się, jak wybrną one z perypetii.
Stworzony przez autora świat nie różni się jakoś zbytnio od tego współczesnego. Co jest także swego rodzaju zaletą, bo w znajomych otoczeniu historia nabiera większej autentyczności. Łatwiej uwierzyć, że coś takiego rzeczywiście mogłoby się wydarzyć. Wizja antyutopii Shustermana wypada przekonująco choćby ze względu na to, że dzisiejszy świat boryka się z problemem nielegalnego handlu ludzkimi narządami. Scenariusz, w którym rząd wprowadza prawo zezwalające na pobieranie organów od jednostek uznanych za mało wartościowe lub zwyczajnie niewygodne nie brzmi wcale jako coś zupełnie abstrakcyjnego, niemożliwego do spełnienia się.

Bohaterowie są rozpisani w przemyślany sposób. Connor to z jednej strony chuligan i buntownik nie przepadający za zasadami, z drugiej posiadający w sobie spore pokłady przyzwoitości. Pasowałoby do niego określenie chaotycznie dobry. Risa jest bystrą dziewczyną o analitycznym umyśle, która najpierw myśli, a dopiero potem robi. W miarę rozwoju fabuły zaczyna czuć coś poważniejszego do Connora, ale romantyczne uczucia nie zmieniają jej nagle w niekompetentną, irytującą postać oczekującą, że ukochany ocali ją z każdej opresji. Zresztą romans nie jest czymś szalenie ważnym w fabule. Najbardziej interesujący wydaje się trzeci z bohaterów Lev. Pranie mózgu zaserwowane mu przez rodzinę sprawiło, że długo żył w świętym przekonaniu, że bycie dawcą organów jest jego przeznaczeniem, dopiero spotkanie z Connorem i Risą zmusza go do konfrontacji z brutalną prawdą oraz nauki funkcjonowania w normalnym świecie. Nawet jeśli wszystkich da się jednakowo polubić to przynajmniej da się ich zrozumieć, ponieważ autor stara się ukazać motywację nie tylko głównych bohaterów, ale również co ważniejszych postaci pobocznych.

Prosty język, jakim została napisana książka oraz wartko płynąca akcja sprawiają, że całość czyta się szybko, bez większych problemów. Niestety w polskim przekładzie występują gdzie nie gdzie literówki i błędy językowe. Nie jest ich wiele, ale niektórym może przeszkadzać to w odbiorze lektury.
Widać, że pisząc powieść Shusterman nastawił się na to, że jego książka będzie dla czytelnika przede wszystkim ciekawą przygodą, a nie pełną filozoficznych wywodów czy dokładnych opisów lekturą. Co nie oznacza, że nie niesie ona ze sobą żadnego przekazu. Pod tym względem jest ona opowieścią o walce o ludzką godność i możliwość decydowania o własnym ciele. Drobną refleksją nad tym gdzie zaczyna się i gdzie kończy życie każdego człowieka. To coś w sam raz dla tych, którzy szukają czegoś świeżego w temacie dystopii.

Wątek dystopii ma się całkiem nieźle w literaturze młodzieżowej. Po sukcesie odniesionym przez "Igrzyska Śmierci" na półki księgarni wciąż trafiają nowe książki opowiadające o nastolatkach walczących ze złym rządem i społecznymi niesprawiedliwościami. Jedni autorzy podchodzą do tej tematyki bardziej ambitnie, poświęcają w powieści więcej miejsca na opisanie jak funkcjonuje...

więcej

mniej

Pokaż mimo to