Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Byłoby wspaniale, gdyby ta książka była nieistotna - ot, kolejny żart Kundery - niestety jest również zbędna.

Byłoby wspaniale, gdyby ta książka była nieistotna - ot, kolejny żart Kundery - niestety jest również zbędna.

Najgorsza jak dotąd książka Żulczyka.

Z wieloma książkami słabymi, miernymi lub rozczulająco złymi zdarzyło mi się zmierzyć w życiu, ale w większości wypadków winą za powstanie tych literackich potworków obarczyć można było nieudolność ich autorów. „Czarne Słońce” to jednak książka zła w tak wyrafinowany i złożony sposób, jak gdyby bardzo utalentowany pisarz (za jakiego Żulczyka uważam) postanowił dla zakładu udowodnić, że jest w stanie napisać coś grafomańskiego do granic parodii.

Nie wydaje mi się jednak, by problemem był tutaj wulgarny język czy obsceniczne (obrzydliwe?) kreowanie świata przedstawionego i jego bohaterów, bo umiejętne żonglowanie mocnymi środkami wyrazu artystycznego zawsze postrzegałam jako jeden z największych atutów prozy tego autora. Ta proza boli, sieka, żyje i pulsuje. Kłopot stanowi natomiast campowa fabuła, która jest patchworkiem wykonanym ze stereotypów, uproszczeń, grania na emocjach oraz tanich kontrowersji, a co gorsza nie tylko tanich, lecz także przewidywalnych. Być może w rzeczywistości społecznej, w której za łamanie tabu grozi ostracyzm, łamanie tabu stanowi wartość samą w sobie, ja bym podchodziła do takiego założenia jednak z dużą dozą ostrożności. Po tematach, które faktycznie wymagałyby debaty, prześlizgujemy się szybko, nie ocierając nawet o jakieś istotne sensy, a wszystkie nużące przemyślenia narratora oraz innych sympatycznych książkowych postaci są płytkie jak zupa. Ostatecznie, duchowe katharsis, które powieść ta oferuje czytelnikowi, jest na poziomie tego pierwszego intelektualnego oświecenia, którego można było doznać, gdy na lekcji religii w 3C przyłapało się księdza na konfabulacji.

Bardzo życzę sobie literatury, która będzie odważnie wskazywała na zło czające się nieuchronnie w różnego rodzaju nacjonalizmach (i w nas samych), a że nie mam żadnych uczuć religijnych, które mogłyby zostać nadszarpnięte, to chętnie porozmawiam o też o problemach zinstytucjonalizowanych kultów religijnych. Liczę na to, że kiedyś pojawi się dobra powieść na ten sam temat, a „Czarne Słońce” to taki nieudany odcinek pilotażowy.

Najgorsza jak dotąd książka Żulczyka.

Z wieloma książkami słabymi, miernymi lub rozczulająco złymi zdarzyło mi się zmierzyć w życiu, ale w większości wypadków winą za powstanie tych literackich potworków obarczyć można było nieudolność ich autorów. „Czarne Słońce” to jednak książka zła w tak wyrafinowany i złożony sposób, jak gdyby bardzo utalentowany pisarz (za jakiego...

Lagercrantz postanowił stworzyć książkę raczej sensacyjną niż kryminalną i raczej komiksową niż mroczną. Jego bohaterowie są jakby żywcem wyjęci z Marvela: dobrzy są tak dobrzy, że czytelnik ma ochotę ich przytulić, a źli tak zepsuci, że można jedynie życzyć im zasłużonej śmierci. Jedno trzeba przyznać - nie jest to Larsson. Widać to w konstrukcji zdań, prostszej i bardziej dynamicznej, widać również w budowie intrygi, która nie jest tu tak złożona, a skrupulatne dziennikarskie śledztwo zostało zastąpione przez strzelaniny i codowne rozwiązania podsumowane przez równie cudowne dziecko. To zgrzyta. Zgrzyta także Lisbeth-Wasp, która rzeczywiście przemienia się na naszych oczach w superbohaterkę. Biega, strzela, zabija, staje w obronie uciśnionych; jedyne, czego jej brakuje, to maska i peleryna. W tym samym czasie Blomkvist zdaje się być odsunięty na dalszy plan. Wiemy, że przeżywa kryzys, trudno jednak oprzeć się wrażeniu, że postać jego pokroju nie powinna siedzieć w kapciach i błądzić w całej intrydze jak bezradne dziecko we mgle. Cała chwała przypada niewątpliwie Lisbeth. Auor nie pozostawia też miejsca na domysły dotyczące psychologicznej motywacji działań bohaterów. Wszystko zostaje wyłożone wprost, powiedzielibyśmy - łopatologicznie, tak, byśmy nie mieli jako odbiorcy wątpliwości, kogo powinniśmy lubić, a kogo nienawidzić. Nie jest to więc Larsson, jakiego znaliśmy i pokochaliśmy. Mimo to "Co nas nie zabije" to książka naprawdę dobra. Nawet bardzo dobra. Trzyma w napięciu, jest wciągająca i świetnie napisana. Nie mamy więc zwyczajnie czasu, by zasanawiać się, co nam nie pasuje, a wszystkie zgrzyty wydają się mało istotne, kiedy płyniemy z fabularnym prądem. Sam wątek sztucznej intelgencji i sawantów został zaserwowany po mistrzowsku. Być może nie jest to już stare, dobre "Millenium", ale jest to zdecydownie "Millenium", które trzyma poziom.

Lagercrantz postanowił stworzyć książkę raczej sensacyjną niż kryminalną i raczej komiksową niż mroczną. Jego bohaterowie są jakby żywcem wyjęci z Marvela: dobrzy są tak dobrzy, że czytelnik ma ochotę ich przytulić, a źli tak zepsuci, że można jedynie życzyć im zasłużonej śmierci. Jedno trzeba przyznać - nie jest to Larsson. Widać to w konstrukcji zdań, prostszej i bardziej...