Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Biografia amerykańskiego ambasadora i jego rodziny, który na początku lat 30tych przyjeżdża na placówkę do Berlina, zafascynowany Niemcami, które pamięta z lat młodości. I stopniowo odkrywa, że Niemcy pod wodzą Hitlera zmierzają ku wojnie, a świat ku katastrofie.

Nikt nie chce mu jednak wierzyć. W Waszyngtonie traktowany jest jako przewrażliwiony intelektualista. Świat widzi tylko to, co chce widzieć, myśląc tylko o interesach i świętym spokoju. Efekt takiego myślenia wszyscy znamy.

A oglądając wiadomości ze świata w ostatnich miesiącach mam wrażenie, że nikt nie wyciągnął wniosków z tej historii. A historia lubi się niestety powtarzać.

Biografia amerykańskiego ambasadora i jego rodziny, który na początku lat 30tych przyjeżdża na placówkę do Berlina, zafascynowany Niemcami, które pamięta z lat młodości. I stopniowo odkrywa, że Niemcy pod wodzą Hitlera zmierzają ku wojnie, a świat ku katastrofie.

Nikt nie chce mu jednak wierzyć. W Waszyngtonie traktowany jest jako przewrażliwiony intelektualista. Świat...

Przy interpretacji tej książki doszukiwanie się porównań do „Czarodziejskiej góry” Thomasa Manna jest po banalne. Mamy młodego, Mieczysława Wojnicza, mężczyznę chorego na gruźlicę, który przyjeżdża do sanatorium w górach (u Olgi Tokarczuk jest to dzisiejsze Sokołowsko koło Wałbrzycha). W pensjonacie, w którym mieszka bohater są też inni panowie, którzy przy kieliszku nalewki uwielbiają toczyć dysputy na temat sztuki, czy kobiet. No i jest też tajemnicza kobieta, która w jakiś sposób fascynuje głównego bohatera.
Na tym jednak analogie z książką Manna się kończą.
U Olgi Tokarczuk niezwykle ważne role odgrywają także krajobraz, góry i wszystko, co otacza ten niewielki kurort. Góry i to co się w nich dzieje mają wpływ na miasteczko. W coraz większym stopniu wpływa to także na głównego bohatera. I mamy tu wreszcie przejście głównego bohatera do nowego świata (żeby nie psuć lektury nie zdradzę jednak o co w tym chodzi).
To, co można zarzucić tej książce to przede wszystkim to, że jest za krótka. W wielu miejscach aż prosi się o wydłużenie rozmów pensjonariuszy o kolejne wątki i tematy. A przez to brakuje tych intelektualnych sporów w stylu Settembriniego i Naphty z „Czarodziejskiej góry”.

Przy interpretacji tej książki doszukiwanie się porównań do „Czarodziejskiej góry” Thomasa Manna jest po banalne. Mamy młodego, Mieczysława Wojnicza, mężczyznę chorego na gruźlicę, który przyjeżdża do sanatorium w górach (u Olgi Tokarczuk jest to dzisiejsze Sokołowsko koło Wałbrzycha). W pensjonacie, w którym mieszka bohater są też inni panowie, którzy przy kieliszku...

Franz Maurer, bohater filmu „Psy” mówił o komunistycznych służbach specjalnych , że „to najlepiej zorganizowana mafia świata”. I ta mafia, w porozumieniu z biznesem, politykami i zwykłymi gangsterami, przejęła ponad 20 lat temu Rosję.
Ten wielogłowy potwór całkowicie podporządkował sobie kraj, który od zawsze chciał być mocarstwem. A efekty widzimy od kilku tygodni na Ukrainie.
Putin to nie szaleniec. To wyrachowany socjopata, który konsekwentnie podporządkowywał sobie kolejne fragmenty Rosji. Co gorsza, przez lata kraje zachodnie, demokratyczne, bardzo mu w tym pomagały, żyjąc zgodnie z zasadą „business as usual”. I nie wystarczy teraz usunąć Putina, jako sprawcę całego zła. Ten potwór ma wiele głów i macki oplatające cały świat.
A poza wszystkim: ta książka to kawał olbrzymiej, świetnie wykonanej dziennikarskiej roboty.

Franz Maurer, bohater filmu „Psy” mówił o komunistycznych służbach specjalnych , że „to najlepiej zorganizowana mafia świata”. I ta mafia, w porozumieniu z biznesem, politykami i zwykłymi gangsterami, przejęła ponad 20 lat temu Rosję.
Ten wielogłowy potwór całkowicie podporządkował sobie kraj, który od zawsze chciał być mocarstwem. A efekty widzimy od kilku tygodni na...

To historia długiej przepowiadanej tragedii. Tragiczne wydarzenia, które teraz obserwujemy na Ukrainie, Putin i jego ludzie zapowiadali od lat. Od kilkunastu lat Kreml zapowiadał, że przyjedzie czas, by Ukraina „wróciła” pod skrzydła Rosji. I jak z pandemią, niby wszyscy wiedzieli, że kiedyś nadejdzie, a i tak wszyscy byli zaskoczeni.
Jak długo potrwa jeszcze to szaleństwo?

To historia długiej przepowiadanej tragedii. Tragiczne wydarzenia, które teraz obserwujemy na Ukrainie, Putin i jego ludzie zapowiadali od lat. Od kilkunastu lat Kreml zapowiadał, że przyjedzie czas, by Ukraina „wróciła” pod skrzydła Rosji. I jak z pandemią, niby wszyscy wiedzieli, że kiedyś nadejdzie, a i tak wszyscy byli zaskoczeni.
Jak długo potrwa jeszcze to szaleństwo?

Książka o poszukiwaniu miłości, akceptacji i samotności. Miłość, albo chociaż obecność innej osoby, nie oznaczają, że nie możemy być jednocześnie samotni.

Książka o poszukiwaniu miłości, akceptacji i samotności. Miłość, albo chociaż obecność innej osoby, nie oznaczają, że nie możemy być jednocześnie samotni.

Każdy kraj, a zwłaszcza każdy naród potrzebuje mitów o swojej wielkości, powstaniu, czy bohaterach. Może to być „cud nad Wisłą”, albo bohaterski baron, który bohaterski wcale nie był. Przez lata wokół tych mitów i legend narasta kolejne interpretacje i narracje. W efekcie powstaje labirynt pamięci/niepamięci, z którego trudno już wyjść.
I o tym jest ta książka. O budowaniu historii na innych historiach, a potem na jeszcze innych historiach.

Każdy kraj, a zwłaszcza każdy naród potrzebuje mitów o swojej wielkości, powstaniu, czy bohaterach. Może to być „cud nad Wisłą”, albo bohaterski baron, który bohaterski wcale nie był. Przez lata wokół tych mitów i legend narasta kolejne interpretacje i narracje. W efekcie powstaje labirynt pamięci/niepamięci, z którego trudno już wyjść.
I o tym jest ta książka. O budowaniu...

Tym, co wyróżnia tę książkę, jest zabieg formalny i stworzenie wieloosobowego narratora. Każda z pojawiających się zjaw umarłych opowiada nam swoją historię. Ich wypowiedzi uzupełnione są krótkimi wyimkami z pamiętników i artykułów gazetowych. To wszystko dzieje się przy okazji śmierci i pogrzebu syna prezydenta Lincolna.

Niestety całość wypada słabo. Postacie nie mają nam za wiele do powiedzenia, a rozpacza Abrahama Lincolna po śmierci syna ginie w tym natłoku słów i opowieści.

Tym, co wyróżnia tę książkę, jest zabieg formalny i stworzenie wieloosobowego narratora. Każda z pojawiających się zjaw umarłych opowiada nam swoją historię. Ich wypowiedzi uzupełnione są krótkimi wyimkami z pamiętników i artykułów gazetowych. To wszystko dzieje się przy okazji śmierci i pogrzebu syna prezydenta Lincolna.

Niestety całość wypada słabo. Postacie nie mają nam...

Czy kobiety miały wpływ na życie i twórczość Fiodora Dostojewskiego? Bez wątpienia, tak. Ale z tej książki jednoznacznie wynika, że był to wpływ „dwustronny”.

Dostojewski świadomie lub podświadomie otaczał się kobietami o dość specyficznych charakterach. Większość jego związków trudno nazwać idealnymi lub choćby normalnymi. Ale jednocześnie te niezdrowe relacje miały olbrzymi wpływ na pisarstwo Dostojewskiego.

Kto wie, może więc bez wpływu kobiet i niezdrowych relacji nie mielibyśmy dzisiaj tak wnikliwej analizy psychiki i duszy człowieka jakie znamy z powieści Dostojewskiego?

Czy kobiety miały wpływ na życie i twórczość Fiodora Dostojewskiego? Bez wątpienia, tak. Ale z tej książki jednoznacznie wynika, że był to wpływ „dwustronny”.

Dostojewski świadomie lub podświadomie otaczał się kobietami o dość specyficznych charakterach. Większość jego związków trudno nazwać idealnymi lub choćby normalnymi. Ale jednocześnie te niezdrowe relacje miały...

W latach PRLu bolszewicy stali na pomnikach i nie podlegali żadnej krytyce. Poza oficjalnymi faktami z ich życiorysów niewiele wiedzieliśmy o ich prywatnym życiu, skandalach i aferach.

Po upadku komunizmu o tamtych czasach też się za wiele nie mówiło. Pojawili się nowi bohaterowie i nowe pomniki.
Nabraliśmy chyba jednak na tyle dużego dystansu do czasów minionych, że możemy już bez złośliwości i bez bałwochwalczości spojrzeć na bohaterów rewolucji bolszewickiej i tych czasów.

I ta książka tych ludzi tak pokazuje. To normalni ludzie, z krwi i kości, ulegający emocjom, toczący własne, prywatne wojny i mający też własne życie prywatne. I w jakiś sposób bohaterowie rewolucji bolszewickiej wzbudzają teraz większą sympatię, niż wtedy, gdy stali na pomnikach.

W latach PRLu bolszewicy stali na pomnikach i nie podlegali żadnej krytyce. Poza oficjalnymi faktami z ich życiorysów niewiele wiedzieliśmy o ich prywatnym życiu, skandalach i aferach.

Po upadku komunizmu o tamtych czasach też się za wiele nie mówiło. Pojawili się nowi bohaterowie i nowe pomniki.
Nabraliśmy chyba jednak na tyle dużego dystansu do czasów minionych, że...

Zbiór opowiadań, których osią główną jest miejsce akcji: Pomorze Gdańskie, Kaszuby i Trójmiasto.
Kilka z tych opowiadań to idealny zaczyn na jakąś formę dłuższą, powieść albo esej.
Lektura obowiązkowa dla osób, które znają twórczość Pawła Huelle i odnajdują się w krajobrazach Oliwy i Gdańska.

Zbiór opowiadań, których osią główną jest miejsce akcji: Pomorze Gdańskie, Kaszuby i Trójmiasto.
Kilka z tych opowiadań to idealny zaczyn na jakąś formę dłuższą, powieść albo esej.
Lektura obowiązkowa dla osób, które znają twórczość Pawła Huelle i odnajdują się w krajobrazach Oliwy i Gdańska.

Nie jest to książka, którą się czyta szybko i sprawnie. Mamy tu dziesiątki nazwisk, opisy setek spotkań oficjalnych i nieoficjalnych w Białym Domu. Razem daje to obraz totalnego chaosu jakim rządziła się administracja Trumpa. Z drugiej jednak strony wiele ze spraw, o których pisze Bob Woodward jest czytelna tylko dla znawców polityki amerykańskiej. Laikom polecam "Ogień i furia. Biały Dom Trumpa" Michaela Wolffa.

Nie jest to książka, którą się czyta szybko i sprawnie. Mamy tu dziesiątki nazwisk, opisy setek spotkań oficjalnych i nieoficjalnych w Białym Domu. Razem daje to obraz totalnego chaosu jakim rządziła się administracja Trumpa. Z drugiej jednak strony wiele ze spraw, o których pisze Bob Woodward jest czytelna tylko dla znawców polityki amerykańskiej. Laikom polecam...

W kolejnym tomie Ingrid jest matką. Matką nie tylko swojego dziecka, ale także dzieci innych kobiet. W jakimś stopniu jest także matką dla dorosłych, którzy docierają na wyspę. I jak to w życiu bywa: matki często muszą opłakiwać odejście swoich dzieci i podopiecznych. A na końcu robi się wokół nich pusto i cicho.

W kolejnym tomie Ingrid jest matką. Matką nie tylko swojego dziecka, ale także dzieci innych kobiet. W jakimś stopniu jest także matką dla dorosłych, którzy docierają na wyspę. I jak to w życiu bywa: matki często muszą opłakiwać odejście swoich dzieci i podopiecznych. A na końcu robi się wokół nich pusto i cicho.

Polska ma problem ze Śląskiem. Dla jednych jest to dymiący kominami Mordor. Dla innych to wiecznie roszczeniowi górnicy, których trzeba utrzymywać z budżetu państwa. Jeszcze inni traktują mieszkańców Śląska jako polskich Niemców. A jakby tego było mało, na to nakładają się obrazy pop kultury: żarty w śląskiej gwarze Bercika, filmy Kutza, krupniok i muzyka, jakby żywcem wyjęta z regionalnej telewizji w Niemczech.

A z tej książki wynika, że ze Śląskiem mają też problemy sami Ślązacy. Rodząca się świadomość mniejszości śląskiej zmusza mieszkających tam ludzi do opowiedzenia się po jednej ze stron: jesteś Ślązakiem, Polakiem czy Niemiec? A może jesteś jakimś miksem wszystkich tych narodowości? A jaka jest Twoja historia?

Mieszkańcy Śląska muszą się zmierzyć z tymi pytaniami. Problem jednak w tym, że ostatnie kilkadziesiąt lat zmieniło ten region Polski. Mieszkają tam tysiące osób, dla których jest to takie samo miejsce do życia jak każde inne.

Wiadomo, że nie będzie niepodległego państwa śląskiego. W przewidywanej przyszłości nie będzie też śląskiej autonomii. Śląsk pozostanie więc częścią Polski, a jego mieszkańcy sami muszą określić, kim są i gdzie mieszkają. Bo na teraz mieszkają tylko „kajś”.

Polska ma problem ze Śląskiem. Dla jednych jest to dymiący kominami Mordor. Dla innych to wiecznie roszczeniowi górnicy, których trzeba utrzymywać z budżetu państwa. Jeszcze inni traktują mieszkańców Śląska jako polskich Niemców. A jakby tego było mało, na to nakładają się obrazy pop kultury: żarty w śląskiej gwarze Bercika, filmy Kutza, krupniok i muzyka, jakby żywcem...

Szkocja w latach 80tych – bezrobocie, zasiłki, szarość. I w tym wszystkim pojawia się chłopiec, z którego wszyscy się śmieją, a który za wszelką cenę chce pomóc matce uciec od alkoholu.

W recenzjach z tej książki wiele osób zwraca uwagę na biedę, która była efektem reform gospodarczych jakie Wielka Brytania przechodziła w latach 80tych.

Inni zwracają uwagę na los chłopca, który stopniowo zdaje sobie sprawę z tego, że jest inny niż koledzy.

Moim zdaniem jest to książka o tym, że trzeba robić wszystko z nadzieją, że będzie lepiej. Można uciec od problemów wyprowadzając się na drugi koniec świata. Ale chyba warto spróbować walczyć. Bo co może być w tak szarym świecie ważniejsze niż bezwarunkowa miłość dziecka do matki? Bez względu na to, jaka ta matka jest.

Szkocja w latach 80tych – bezrobocie, zasiłki, szarość. I w tym wszystkim pojawia się chłopiec, z którego wszyscy się śmieją, a który za wszelką cenę chce pomóc matce uciec od alkoholu.

W recenzjach z tej książki wiele osób zwraca uwagę na biedę, która była efektem reform gospodarczych jakie Wielka Brytania przechodziła w latach 80tych.

Inni zwracają uwagę na los...

Kilka miesięcy temu z dużym zainteresowaniem przeczytałem książkę Frederica Martela „Sodoma. Hipokryzja i władza w Watykanie”. Liczyłem więc, że „Gomora. Władza, strach i pieniądze w polskim Kościele” będzie miała podobną siłę rażenia. I niestety srodze się zawiodłem.

„Sodoma” to zbiór przemyśleń autorów na temat kondycji polskiego kościoła katolickiego przeplatane historiami znanymi z gazet z dużą historii kościoła i religii. Nie ma w tej książce tego, co było siłą „Sodomy”: setek godzin rozmów z osobami znającymi kulisy funkcjonowania kościoła. Polskim autorom najwyraźniej zabrakło na to czasu.

Ale o ile ta książka byłaby wyrazistsza, gdyby poza cytatami z gazetowych artykułów, znalazły się tam także rozmowy np. ks. Tadeuszem Isakowiczem Zalewskim czy też z którymś z szefów zakonu Dominikanów.

Kilka miesięcy temu z dużym zainteresowaniem przeczytałem książkę Frederica Martela „Sodoma. Hipokryzja i władza w Watykanie”. Liczyłem więc, że „Gomora. Władza, strach i pieniądze w polskim Kościele” będzie miała podobną siłę rażenia. I niestety srodze się zawiodłem.

„Sodoma” to zbiór przemyśleń autorów na temat kondycji polskiego kościoła katolickiego przeplatane...

W zapiskach Józefa Hena z ostatnich lat najbardziej przerażające jest to, iż coraz częściej pojawiają słowa o narastającym w Polsce nacjonalizmie i antysemityzmie.

Dla osoby takiej, jak Józef Hen, którą dotknął antysemityzm lat 30- i 40tych, a potem kampania 1968 roku, musi to być szczególnie bolesne.

A najgorsze jest to, że nie widać tu żadnej szansy na zmianę tej sytuacji. Pogrążamy się w szaleństwie, a nasz gen autodestrukcji znowu daje znać o sobie.

W zapiskach Józefa Hena z ostatnich lat najbardziej przerażające jest to, iż coraz częściej pojawiają słowa o narastającym w Polsce nacjonalizmie i antysemityzmie.

Dla osoby takiej, jak Józef Hen, którą dotknął antysemityzm lat 30- i 40tych, a potem kampania 1968 roku, musi to być szczególnie bolesne.

A najgorsze jest to, że nie widać tu żadnej szansy na zmianę tej...

Kiedy uczymy się historii dowiadujemy się, że starożytny Rzym upadł w wyniku obcych najazdów i błędów kolejnych cesarzy. Tymczasem z tej książki dowiadujemy się, że wojny i błędne decyzje władców wynikały w dużym stopniu także zw zmian klimatu i epidemii, które nawiedzały cesarstwo rzymskie.

Chłodne lata, deszczowe zimy i kolejne fale pandemii niszczyły ludność Imperium Rzymskiego. Nic więc dziwnego, że sąsiedzi Rzymu, też doświadczeni zmianami klimatu i epidemiami, szukali nowych terenów i bogactwa właśnie w Rzymie.

Dobrze, że powstają książki, w których historia polityczna łączona jest z historią gospodarki czy historią zmian klimatu. Dzięki takiemu połączeniu możemy łatwiej zrozumieć, dlaczego przez stuleci wybuchały kolejne wojny, często z naszej perspektywy, kompletnie bezsensowne.

Kiedy uczymy się historii dowiadujemy się, że starożytny Rzym upadł w wyniku obcych najazdów i błędów kolejnych cesarzy. Tymczasem z tej książki dowiadujemy się, że wojny i błędne decyzje władców wynikały w dużym stopniu także zw zmian klimatu i epidemii, które nawiedzały cesarstwo rzymskie.

Chłodne lata, deszczowe zimy i kolejne fale pandemii niszczyły ludność Imperium...

Niezwykle ciekawy zapis rozmów dwóch osób, wyrosłych z ruchu komunistycznego, ale przez lata PRLu stojących po dwóch stronach barykady.

Co ciekawe, wiele ze sporów, o których mówią Andrzej Werblan i Karol Modzelewski nadal, mimo upływu lat, dzieli nasz kraj.

Niezwykle ciekawy zapis rozmów dwóch osób, wyrosłych z ruchu komunistycznego, ale przez lata PRLu stojących po dwóch stronach barykady.

Co ciekawe, wiele ze sporów, o których mówią Andrzej Werblan i Karol Modzelewski nadal, mimo upływu lat, dzieli nasz kraj.

Kolejny tom zapisków Józefa Hena. Przyznam się, że zazdroszczę pisarzowi aktywności i przenikliwości przy komentowaniu sytuacji "za oknem".

Lektura obowiązkowa dla każdego miłośnika pisarstwa Józefa Hena.

Kolejny tom zapisków Józefa Hena. Przyznam się, że zazdroszczę pisarzowi aktywności i przenikliwości przy komentowaniu sytuacji "za oknem".

Lektura obowiązkowa dla każdego miłośnika pisarstwa Józefa Hena.

Kolejny tom dzienników Józefa Hena. Ten tom jest jednak szczególny. Józef Hen opisuje to powolne „odejście” swojej żony Rity. Widzimy nocne czuwanie i opiekę przeplataną spotkaniami autorskimi i rozmowami o literaturze.

Jedną z lektur pisarza są dzienniki Sandora Maraia. On też przejmująco opisywał odejście swojej żony. Widać tu ogromną różnicę. Marai zdecydował się na emigrację z Węgier kilka lat po zakończeniu drugiej wojny światowej. Przez lata, wspólnie z żoną oddalali się od Węgier i przyjaciół, kończąc swoje życie w dalekiej Kalifornii. I kiedy umiera żona Sandora Maraia, w wkrótce potem ich adoptowany syn, pisarz zostaje sam ze swoją starością. Wybawieniem staje się samobójstwo.

Józef Hen jest w zupełnie innej sytuacji. Cały czas jest otoczony rodziną, przyjaciółmi i wielbicielami twórczości. Jego dni wypełnione są kolejnymi spotkaniami z wydawcami, pisarzami i czytelnikami. Pisarz praktycznie nigdy nie jest sam.

I tak myślę, że kiedy w latach 60-tych zaczęła się w Polsce antysemicka nagonka, Józef Hen i jego żona zaczęli się zastanawiać nad emigracją. I na pytanie „Co robić? Czy wyjeżdżać?”, jeden z dygnitarzy partyjnych powiedział wtedy Józefo Henowi, żeby został, spróbował przetrwać i żeby dalej robił swoje. Józef Hen został i chyba dzięki temu polska literatura zyskała na wartości.

Kolejny tom dzienników Józefa Hena. Ten tom jest jednak szczególny. Józef Hen opisuje to powolne „odejście” swojej żony Rity. Widzimy nocne czuwanie i opiekę przeplataną spotkaniami autorskimi i rozmowami o literaturze.

Jedną z lektur pisarza są dzienniki Sandora Maraia. On też przejmująco opisywał odejście swojej żony. Widać tu ogromną różnicę. Marai zdecydował się na...