Michel Houellebecq ukrył się pod tytułem "Mapa i terytorium", jak gdyby dosłownie. Pisarz ustanowił się drugim głównym bohaterem swojej książki, gdzie pozostaje literatem pod własnym imieniem i nazwiskiem, chociaż stara się kreować siebie samego wtórnie i niejako na zasadzie sermocinatio. Jest postacią, która pojawia się nieoczekiwanie. Właściwym głównym bohaterem jest Jed Martin, artysta realizujący się w różnych formach artystycznego wyrazu. Lukratywny kontrakt z firmą Michelin stał się dla niego jednym z najważniejszych momentów w życiu. Fotografie map przynoszą poważny dochód. Jeszcze większy sukces przychodzi z chwilą kiedy postanawia szerzej przedstawić swoje obrazy. Wspólna tematyka dzieł dotyczy "prostych zawodów", jak nazywa swoją ideę Martin. Koncepcja malarska jest jednakowoż wyraźnym odwrotem od sztuki nowoczesnej, abstrakcyjnej, trudnej. Martin tworzy portrety, które pozostają w duchu malarstwa figuratywnego. Wśród postaci na jego płótnach można znaleźć przykładowo, "Billa Gatesa i Steve`a Jobsa dyskutujących o przyszłości informatyki". Przy okazji organizowanego wernisażu ma zamiar przygotować katalog za autora obierając uznanego pisarza, czyli Michela Houellebecqa. Panowie budują dialog. Nie przeceniałbym wartości poznawczej tej partii książki. Jednakowoż, to właśnie ich rozmowy dopełniają posępnej szarości ilustrującej samotność, sprzeczności w uczuciach i stanowią ramę dla speculum mundi, którego kąt zdaje się zamykać jeszcze u schyłku wieku wskazując na konsumpcjonizm wiodący ludzkie uczucia na zatracenie. Kolejne marki sprzętów czy odzieży, to przykuwanie uwagi do mentalności "wyższej półki", a cała ta feeria nazewnictwa i wyjątków z instrukcji obsługi czy danych technicznych budzi skojarzenie z socjopatycznym blichtrem w jakim drzemały demony Breta Eastona Ellisa w "American Psycho" i tym podobnych książkach.

Wcześniej Jed Martin stara się tworzyć trwały związek. Kobietą, która obdarza go pewnym zaufaniem i pomaga w karierze jest Olga Sheremoyowa. Rosyjska piękność jako sporego formatu pracownik Michelin pozostaje ze swoim adoratorem typowym duetem partnerskim na salonach i udzielającym się towarzysko. Ich bliskość jest dla nich obojga trwaniem w pewnej separacji od porywów duszy. Uczucia są stonowane i niemal przytłaczane partnerstwem podobnym wspólnikom w biznesie, którzy z dbałością pielęgnują etyczną stronę zawiązanej relacji. Zarazem egoizm i potrzeba utrzymania się na swoim poziomie nie pozwalają na familijne ciepło. Rekompensaty poszukują w uczciwym pożyciu erotycznym. Ostatecznie, Olga staje się wspomnieniem z chwilą, kiedy Jed decyduje się rozstać z firmą dla której realizował fotograficzne zamówienie. Brak satysfakcji z sercowego podboju tłucze się gdzieś w zakamarkach pamięci jako okruch cośkolwiek kalekiego związku w którym pełne oddanie się sobie było zaledwie wyrachowaną iluzją. Te pierwsze rozdziały nie są bynajmniej tak mdłe, jak można by wnioskować na podstawie tych kilku zdań jakie powyżej napisałem. Houellebecq sprawnie operuje piórem i należy zaznaczyć, że już w warstwie narracyjnej daje znać o sobie dowcip, który znamionuje pewna intertekstualizacja utworu.

"Mapa i terytorium" zawiera szereg odniesień do tematów jakie są dla współczesnego świata problemami najważniejszymi. Jednym z wyraźniej zarysowanych wątków, który stał się epizodem o pewnej autonomii jest eutanazja jakiej poddał się ojciec Jeda Martina. Tło tego aktu nie zostało przedstawieniem dehumanizacji, ale zachowano subtelną ciągłość w tym wymiarze książki, która traktuje nadal o zaślepieniu przez konsumpcjonizm i złe pojmowanie prawdy materialnej jako szybkiej i wystarczającej za dowód czy odpowiedź na wiele pytań. Ot, przedmiotowość bez większej wartości, jednak zawsze na wyraźne życzenie klienta, którego krytycyzm został przytępiony. Houellebecq budzi też pewne obawy, kiedy podsuwa myśl o zatraceniu człowieczeństwa w sztuce. Wizja artyzmu będącego łatwą egzemplifikacją kontestowanego obiektu za duże pieniądze jest zawsze niepokojąca. Zawsze powstaje pytanie, czy artystów zaczynają wyręczać automaty, czy sztuka staje się co raz bardziej wyrafinowanym oszustwem, mimetyzmem przed którym wzbraniał się już dawno temu sam Platon.

Clou "Mapy i terytorium" znajduje się w finalnej części, gdzie autor postanawia zabić swoje książkowe Ja. Może i nie tylko taką wymowę ma unicestwienie personifikowanej fikcji. Książka nabiera znowuż innego tempa. Niespodziewanie staje się niebywale intrygującym kryminałem z niezwyczajnie prezentowanym zapisem wydarzeń. Jatka jaką zastają wezwani policjanci przywodzi na myśl czyn dokonany przez szaleńca lub zbrodnię na tle religijnym. Sprawa zdaje się nie znajdywać rozwiązania. Michel Houellebecq pisząc o śmierci swojego literackiego alter ego drażni Czytelnika, zniecierpliwia i poddaje ulubionej torturze oczekiwania na wyjaśnienie. Zbrodnia ocierająca się swoim faktem o tajemnicę granic metafizyki przydaje książce znowuż tonu nierealności. Wątek kryminalny, który wielu uważa za zbędny wtręt uważam za ciekawy eksperyment. W sumie wszystko zbiega się w otoczeniu jakiegoś punktu będącego świadectwem niskich instynktów, popędów, walki o przetrwanie sprowadzonej do nieskomplikowanych reguł poprzedzających ludzi rozumnych, którzy co raz częściej powtarzają "normalne" zachowania swoich mniej wyprostowanych protoplastów, będąc lepiej ubranymi, zajadając się wykwintnymi potrawami, korzystając z zabawek hi-tech, i tak dalej.

Michel Houellebecq ukrył się pod tytułem "Mapa i terytorium", jak gdyby dosłownie. Pisarz ustanowił się drugim głównym bohaterem swojej książki, gdzie pozostaje literatem pod własnym imieniem i nazwiskiem, chociaż stara się kreować siebie samego wtórnie i niejako na zasadzie sermocinatio. Jest postacią, która pojawia się nieoczekiwanie. Właściwym głównym bohaterem jest Jed...