Przeczołgał mnie pan Komuda „Opowieściami z Dzikich Pól”, odarł ze wszystkich sienkiewiczowskich złudzeń i sprawił, że mam wrażenie, że ewolucja jednakowoż nie dotyczy wybranych cech charakteru Polaków. Najgorsze w tym wszystkim to, że wcale nie mam poczucia, że pisarz celowo wyolbrzymia pewne negatywne zachowania i postawy panów braci. Jakaś część mnie jest głęboko przekonana o słuszności tego obrazu, co wcale mi się nie podoba, bo wprowadza pewien dysonans w obszarze mojej patriotycznej, typowo polskiej dumy z tego, kim jestem.

Opowieści, jakie w zimową noc snują w tajemniczej karczmie starzy kompani, nie nadają się dla wrażliwych, romantycznych natur. Brakuje im bajkowych zakończeń i nie mają przesłania, że dobro zatriumfuje nad złem, niesprawiedliwością i występkiem. Zresztą, w zaprezentowanych przez autora historiach występek jest punktem wyjścia całej fabuły i generalnie wymyka się jednoznacznym ocenom. Za to bohaterowie – o ci są niezwykle wyraziści, ale nie wzbudzają cieplejszych uczuć, choć tylko źle też się nie kojarzą. Świat wykreowany przez pisarza nie jest czarno-biały, a wszelkie odcienie szarości jednak są zabarwione szkarłatem.

Komuda umiejętnie wplótł w te opowiadania wątki nadprzyrodzone, co dodatkowo potęguję grozę i nieuchronność zdarzeń. Dawne legendy i wierzenia wykorzystane przez autora dotykają jakiś atawistycznych lęków, które cywilizacja i postęp powinny dawno wyplenić, a są przecież wobec nich bezsilne.

Doceniam tę lekcję autorskiego spojrzenia na historię, jaką pisarz zaprezentował w „Opowieściach…” Momentami podpisuję się pod nią obiema rękami, momentami nie zgadzam się z nią wcale. Ale jestem wdzięczna za zmuszenie mnie do myślenia i zrewidowania mitów, w które nazbyt chętnie chcę wierzyć. No i muszę przyznać, że bardzo przemówiła mi do wyobraźni postać imć pana Boruckiego herbu Nowina z Łęczycy i jego kompanów wylewających hektolitry gorzałki i miodu nocami w karczmach.

Przeczołgał mnie pan Komuda „Opowieściami z Dzikich Pól”, odarł ze wszystkich sienkiewiczowskich złudzeń i sprawił, że mam wrażenie, że ewolucja jednakowoż nie dotyczy wybranych cech charakteru Polaków. Najgorsze w tym wszystkim to, że wcale nie mam poczucia, że pisarz celowo wyolbrzymia pewne negatywne zachowania i postawy panów braci. Jakaś część mnie jest głęboko...