Powieść wydana w 1948 roku stanowi wykładnię literackiego widzenia świata Ernesta Sabato, pisarza, którego zainteresowania ogniskowały się na kwestiach filozoficznych. Jednym z naczelnych motywów książki jest studium samotności. Nie można też zapomnieć o kontekście, w którym książka powstała – lata powojenne naznaczyły Argentynę biedą, rzesze imigrantów płynęły do kraju a egzystencjalizm z nieodzowną mu dozą życiowego pesymizmu zdobywał licznych wyznawców w kręgach intelektualistów.

Wróćmy jednak do samej powieści. Otóż już w pierwszym akapicie narrator przedstawia się, po czym wyznaje, że zabił Marię Iribarne i rozpoczyna retrospekcję portretującą zdarzenia, które do morderstwa doprowadziły. Nie bez kozery będziemy zatem skupiali swoją uwagę na konstrukcji psychicznej bohatera i jego subiektywnych odczuciach.

W trakcie wyznań Juana Pablo Castela, lokatora więziennej celi, zdajemy sobie sprawę, że to człowiek ogarnięty obłędem. Znajomość z Marią była dla niego na tyle nieoczekiwana a zrozumienie, z jakim spotkało się u niej malarstwo Juana Pablo na tyle zaskakujące, że wzbudziło w nim falę pożądania; pragnienie by zawładnąć tą kobietą w sensie absolutnym. Juan Pablo pragnął jej obecności, jej ciała i rozumu. On, zgorzkniały malarz-samotnik, UWIERZYŁ, że wcale nie musi być sam w sensie metafizycznym; że ktoś rozumie go, czym przekracza granice jego samotności. Juan Pablo staje się narzędziem swojego pragnienia, którego celem jest zespolenie z Marią. Próby nawiązania bliższych relacji kończą się scenami zazdrości, których Juan Pablo natychmiast żałuje, lecz nie potrafi im zapobiec... Nieraz mamy wrażenie, że „to właśnie teraz, teraz ją zamorduje!” – napięcie wzmaga się, by błyskawicznie opaść i zostawić nas z wrażeniem, że „tylko nam się wydawało”.

Wydaje się, że główną tezą książki jest stwierdzenie istnienia pewnej bariery niezrozumienia między ludźmi. Samo w sobie nie stanowi to problemu – gorzej, że wspomniana bariera jest chyba nie do przebycia. Czy Maria ginie, gdy Juan Pablo zdaje sobie z tego sprawę? Niewykluczone, że istnieją inne motywy, na przykład zazdrość? Całkiem możliwe, że Juan Pablo nie chce by ktoś inny dostąpił tej „niespełnionej bliskości” z Marią, by komuś innemu powiedziała, że go rozumie... Można też sobie zadać pytanie o podmiot z punktu widzenia egzystencjalizmu – kim jest/ma być człowiek i czy w ogóle jest możliwe, by poradzić sobie ze swoja wolnością i nie zrobić sobie (i innym) krzywdy?

Powieść wydana w 1948 roku stanowi wykładnię literackiego widzenia świata Ernesta Sabato, pisarza, którego zainteresowania ogniskowały się na kwestiach filozoficznych. Jednym z naczelnych motywów książki jest studium samotności. Nie można też zapomnieć o kontekście, w którym książka powstała – lata powojenne naznaczyły Argentynę biedą, rzesze imigrantów płynęły do kraju a...