Zbiór szesnastu życiorysów, a raczej portretów, gdyż autor zarysował niebywale charakterystycznie każdą osobowość naszych najbliższych południowych sąsiadów. Przekrojowa historia Czechów i Słowaków podkreślona została wyborem postaci jakie według Mariusza Surosza najwłaściwiej korespondują z recepcją wskazanych momentów i dziejowych zawirowań obu narodów. Wspomniana konturowość nabiera plastyczności dzięki obranej przez pisarza biograficznej stylizacji w jaką przybiera dzieje swoich bohaterów. Kolejne rozdziały będące zatem swoistymi portretami zostały też opatrzone tytułami według motywu jakim jest charakteryzujący każdą kolejną personę jej profesja lub zamiłowanie. "Astronom" jest poświęcony Słowakowi,generałowi Milanowi Rastislavovi Stefanikowi, który był wielce zasłużonym w czasie I Wojny Światowej pilotem wojskowym i nie mniejsze zasługi odnotowywał w swojej umiłowanej dziedzinie astronomii. Wszystkie rozdziały cechuje biograficzne zacięcie. Otwierająca zbiór "Amerykanka" traktuje o Charlottcie Masarykowej, "Murarz" jest przypomnieniem sylwetki komunistycznego prezydenta Czechosłowacji, Klementa Gottwalda, a kończąca lekturę "Komediantka" to aktorka Vlasta Chramostova, której po latach zarzucono współpracę z czechosłowackimi "bezpieczniakami".
Wszystkie te życiorysy połączył autor subtelną dla całości, a wydatną w poznawaniu każdego z bohaterów z osobna nicią, duchem i wartością patriotyczną, właściwą danym czasom i ludziom. Realia zaprawione są prawdą o wyczekiwaniu utęsknionej niepodległości, lękach konspiratorów, przygnębieniem jakie pustoszy klimat walczącego podziemia. Nie zapomniał autor w swoisty sposób poróżnić swoich wybrańców. Zwykłe, ludzkie słabości i fascynująca, bitewna postawa. Zagadkowa, a nieciekawa karta w życiu osobistym i radość z kolejnego dnia.
Skrót historii współczesnej w której Czechy, Słowacja, Morawy i inni, zostali przedstawieni w wyjątkowo przystający wzajemnie do siebie sposób.
Przede wszystkim, takich "pepików" zazwyczaj nie znamy albo nie znaliśmy, dzięki podobnej polityce propagandy, która wszechwładnie epatowała indoktrynując i inkryminując obywateli swą pojęciową aparaturą nawołująca do śmiałego kroku przed siebie.

Zbiór szesnastu życiorysów, a raczej portretów, gdyż autor zarysował niebywale charakterystycznie każdą osobowość naszych najbliższych południowych sąsiadów. Przekrojowa historia Czechów i Słowaków podkreślona została wyborem postaci jakie według Mariusza Surosza najwłaściwiej korespondują z recepcją wskazanych momentów i dziejowych zawirowań obu narodów. Wspomniana...