Książka z którą mam ogromny problem. Wyczuwa się tu jakąś potencję, jakiś wysoki poziom, wielką kulturę i subtelności języka (co jest zresztą znakiem firmowym Thomasa Manna). Czuje się też, że to nietuzinkowy obraz Goethego - artysty, który przez ponad dwa już stulecia uchodzi za świętość, archetypiczny obraz niemieckiej kultury literackiej i zachodniego humanizmu.
A jednak jest w tej powieści coś, co - w moim odczuciu - nie pozwala jej postawić w jednym rzędzie z innymi, o wiele lepszymi dziełami Manna (także z dosadnymi, krótszymi formami). Jest to jakaś rozwlekłość, jakaś improwizacja pisarska, sposób przedstawiania treści i dialogów wymykający się realizmowi, ale nie dający w zamian innego atrakcyjnego substytutu (np. w postaci barwnej oprawy formalnej). Ta książka to taki słowotok, który nie zawsze jest w stanie przyciągnąć uwagę odbiorcy. To improwizacja pozbawiona polotu, ubrana w sztywne ramy skostniałej literackiej formy.
Podczas lektury wyczuwa się, że powieści przyświecają idee (z pewnością nie tylko jedna), jednak z każdą stroną wydają się one być znane jedynie autorowi i pieczołowicie przez niego skrywane. Przez te ideowo-językowe, nie zawsze czytelne konstrukcje przeziera temat geniuszu Goethego i stosunek tego geniuszu do realności życia. Tylko czy właściwym środkiem do takich rozważań jest dość "spora objętościowo" powieść, przegadana i pozbawiona formalnej witalności?

Książka z którą mam ogromny problem. Wyczuwa się tu jakąś potencję, jakiś wysoki poziom, wielką kulturę i subtelności języka (co jest zresztą znakiem firmowym Thomasa Manna). Czuje się też, że to nietuzinkowy obraz Goethego - artysty, który przez ponad dwa już stulecia uchodzi za świętość, archetypiczny obraz niemieckiej kultury literackiej i zachodniego humanizmu.
A jednak...