Najnowsze artykuły
- ArtykułyHłasko, powrót Malcolma, produkcja dla miłośników „Bridgertonów” i nie tylkoAnna Sierant1
- ArtykułyAkcja recenzencka! Wygraj książkę „Cud w Dolinie Poskoków“ Ante TomiciaLubimyCzytać1
- Artykuły„Paradoks łosia”: Steve Carell i matematyczny chaos Anttiego TuomainenaSonia Miniewicz2
- ArtykułyBrak kolorowych autorów na liście. Prestiżowy festiwal w ogniu krytykiKonrad Wrzesiński13
Popularne wyszukiwania
Polecamy
August Strindberg
Źródło: By August Strindberg - From the Swedish Wikipedia., Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=31420
40
6,3/10
Urodzony: 22.01.1849Zmarły: 12.05.1912
Szwedzki pisarz. Twórca dramatów, powieści, esejów i utworów poetyckich, malarz i fotograf. Uznawany za ojca współczesnego teatru. Przedstawiciel naturalizmu i prekursor. Przyszedł na świat w ubogiej rodzinie mieszczańskiej. Jego ojciec zajmował się sprzedażą biletów na statki pasażerskie, matka była dawną służącą, poślubioną przez swego pracodawcę. Po studiach w Uppsali, które musiał przerwać z braku pieniędzy, oraz epizodach – aktorskim i dziennikarskim – w 1874 został zatrudniony w Bibliotece Królewskiej w Sztokholmie. W 1872 napisał swój pierwszy dojrzały dramat Mistrz Olof, w którym pierwowzorem postaci bohatera jest Olaus Petri, twórca szwedzkiej reformacji. Strindberg był bywalcem "Czerwonego Pokoju" w restauracji Bernsa, gdzie spotykało się środowisko artystyczno-literackie. I taki tytuł, Czerwony Pokój, nosi jego powieść wydana w 1879, która stała się przełomowa, zarówno w karierze pisarskiej Strindberga, jak i literaturze szwedzkiej.
W 1875 Strindberg poznał Siri von Essen, z którą ożenił się w 1877. Burzliwe, trwające 14 lat małżeństwo, stało się m.in. inspiracją do powstania powieści (napisanej po francusku) Spowiedź szaleńca (1888). W 1883, wskutek nagonki po wydaniu zbioru tekstów publicystycznych Nowe państwo (1882),Strindberg z rodziną opuścił Szwecję; wyjechał najpierw do Francji, następnie do Szwajcarii. Na dalsze kłopoty naraził się, wydając pierwszy tom opowiadań pt. Historie małżeńskie (1884). Nakład został skonfiskowany, a Strindberg oskarżony o obrazę religii, jednak w procesie zapadł wyrok uniewinniający.
Nadal na dobrowolnym wygnaniu, tym razem we Francji, Szwajcarii, Niemczech i Danii, Strindberg napisał najważniejsze ze swoich utworów: autobiografię Syn służącej (1886),powieść Mieszkańcy Hemsö (1887) oraz naturalistyczne dramaty pt. Ojciec (1887) i Panna Julia (1888). Na krótko wrócił do Szwecji, gdzie powstała powieść Na pełnym morzu (1890). Jednak po rozwodzie z pierwszą żoną zdecydował się ponownie opuścić Szwecję i wyjechać do Berlina. Tam obracał się w kręgach niemiecko-skandynawskiej bohemy, do której należeli m.in. Stanisław Przybyszewski i Edvard Munch, poznał tam również Fridę Uhl, austriacką dziennikarkę, która na krótko została jego żoną.
Po rozpadzie drugiego małżeństwa Strindberg wyjechał do Paryża, popadł w głęboką depresję i przeszedł długotrwałe załamanie psychiczne, zwane kryzysem Inferna. Jego depresję pogłębiały kłopoty materialne, które faktycznie towarzyszyły mu przez całe życie. Opis owego kryzysu zawarł w powieściach Inferno (1897) i Legendy (1898). W tym czasie zaczął również pisać swój Dziennik okultystyczny (obejmujący lata 1896-1908),zabronił jednak go publikować. Pierwsze fragmenty Dziennika ukazały się drukiem dopiero w 1977.
Po kryzysie w 1898 pisarz wrócił do Szwecji, gdzie pozostał już do końca życia. W tym okresie powstały dramaty Do Damaszku (1898),Zbrodnie i zbrodnie (1899) oraz pierwsze z cyklu dramatów historycznych, m.in. Gustaw Waza i Eryk XIV (1899). W realizacji teatralnej Do Damaszku w roli Pani wystąpiła norweska aktorka Harriet Bosse, która w 1901 została trzecią żoną Strindberga. Pisarz specjalnie dla niej napisał sztukę Łabędziobiała. Także i to małżeństwo nie trwało długo.
W 1907 Strindberg otworzył wraz z reżyserem i aktorem, Augustem Falckiem, własny teatr, Intima Teatern, który zainaugurował działalność sztuką Pelikan. Dla tego teatru Strindberg napisał utwory kameralne, m.in. Burzę i Sonatę widm (1907).
Wokół Augusta Strindberga narosło wiele mitów i obiegowych poglądów (o chorobie psychicznej i mizoginizmie) wynikłych z błędnej interpretacji jego utworów jako stricte autobiograficznych. Współcześni badacze (m.in. autor biografii Strindberga, Olof Lagercrantz) wskazują, że Strindberg często wzbogacał i zmieniał swój życiorys, modelując go zależnie od założeń artystycznych swoich dzieł.
Do Polski dzieła Strindberga dotarły stosunkowo szybko, były tłumaczone i wystawiane. Jednak większa część jego twórczości została przełożona na język polski dopiero po II wojnie światowej, głównie przez Zygmunta Łanowskiego, a następnie Janusza B. Roszkowskiego (Spowiedź szaleńca, pierwsze wyd. PIW 1988, Historie małżeńskie, wyd. Jacek Santorski, 2006, Listy miłosne i nienawistne (obszerny wybór listów Strindberga do trzech żon, wyd. Anagram 1998),Taniec śmierci (część I i II, wyd. Oficyna Literatów i Dziennikarzy "Pod Wiatr", 2000; Łanowski przełożył jedynie część I). Dzieła Strinberga tłumaczyli też Elżbieta Ptaszyńska-Sadowska (Czerwony pokój, wyd. Przedświt, 1994) czy Mariusz Kalinowski (Inferno, wyd. KR, 1999).
Ideologicznie był socjalistą.
W 1875 Strindberg poznał Siri von Essen, z którą ożenił się w 1877. Burzliwe, trwające 14 lat małżeństwo, stało się m.in. inspiracją do powstania powieści (napisanej po francusku) Spowiedź szaleńca (1888). W 1883, wskutek nagonki po wydaniu zbioru tekstów publicystycznych Nowe państwo (1882),Strindberg z rodziną opuścił Szwecję; wyjechał najpierw do Francji, następnie do Szwajcarii. Na dalsze kłopoty naraził się, wydając pierwszy tom opowiadań pt. Historie małżeńskie (1884). Nakład został skonfiskowany, a Strindberg oskarżony o obrazę religii, jednak w procesie zapadł wyrok uniewinniający.
Nadal na dobrowolnym wygnaniu, tym razem we Francji, Szwajcarii, Niemczech i Danii, Strindberg napisał najważniejsze ze swoich utworów: autobiografię Syn służącej (1886),powieść Mieszkańcy Hemsö (1887) oraz naturalistyczne dramaty pt. Ojciec (1887) i Panna Julia (1888). Na krótko wrócił do Szwecji, gdzie powstała powieść Na pełnym morzu (1890). Jednak po rozwodzie z pierwszą żoną zdecydował się ponownie opuścić Szwecję i wyjechać do Berlina. Tam obracał się w kręgach niemiecko-skandynawskiej bohemy, do której należeli m.in. Stanisław Przybyszewski i Edvard Munch, poznał tam również Fridę Uhl, austriacką dziennikarkę, która na krótko została jego żoną.
Po rozpadzie drugiego małżeństwa Strindberg wyjechał do Paryża, popadł w głęboką depresję i przeszedł długotrwałe załamanie psychiczne, zwane kryzysem Inferna. Jego depresję pogłębiały kłopoty materialne, które faktycznie towarzyszyły mu przez całe życie. Opis owego kryzysu zawarł w powieściach Inferno (1897) i Legendy (1898). W tym czasie zaczął również pisać swój Dziennik okultystyczny (obejmujący lata 1896-1908),zabronił jednak go publikować. Pierwsze fragmenty Dziennika ukazały się drukiem dopiero w 1977.
Po kryzysie w 1898 pisarz wrócił do Szwecji, gdzie pozostał już do końca życia. W tym okresie powstały dramaty Do Damaszku (1898),Zbrodnie i zbrodnie (1899) oraz pierwsze z cyklu dramatów historycznych, m.in. Gustaw Waza i Eryk XIV (1899). W realizacji teatralnej Do Damaszku w roli Pani wystąpiła norweska aktorka Harriet Bosse, która w 1901 została trzecią żoną Strindberga. Pisarz specjalnie dla niej napisał sztukę Łabędziobiała. Także i to małżeństwo nie trwało długo.
W 1907 Strindberg otworzył wraz z reżyserem i aktorem, Augustem Falckiem, własny teatr, Intima Teatern, który zainaugurował działalność sztuką Pelikan. Dla tego teatru Strindberg napisał utwory kameralne, m.in. Burzę i Sonatę widm (1907).
Wokół Augusta Strindberga narosło wiele mitów i obiegowych poglądów (o chorobie psychicznej i mizoginizmie) wynikłych z błędnej interpretacji jego utworów jako stricte autobiograficznych. Współcześni badacze (m.in. autor biografii Strindberga, Olof Lagercrantz) wskazują, że Strindberg często wzbogacał i zmieniał swój życiorys, modelując go zależnie od założeń artystycznych swoich dzieł.
Do Polski dzieła Strindberga dotarły stosunkowo szybko, były tłumaczone i wystawiane. Jednak większa część jego twórczości została przełożona na język polski dopiero po II wojnie światowej, głównie przez Zygmunta Łanowskiego, a następnie Janusza B. Roszkowskiego (Spowiedź szaleńca, pierwsze wyd. PIW 1988, Historie małżeńskie, wyd. Jacek Santorski, 2006, Listy miłosne i nienawistne (obszerny wybór listów Strindberga do trzech żon, wyd. Anagram 1998),Taniec śmierci (część I i II, wyd. Oficyna Literatów i Dziennikarzy "Pod Wiatr", 2000; Łanowski przełożył jedynie część I). Dzieła Strinberga tłumaczyli też Elżbieta Ptaszyńska-Sadowska (Czerwony pokój, wyd. Przedświt, 1994) czy Mariusz Kalinowski (Inferno, wyd. KR, 1999).
Ideologicznie był socjalistą.
6,3/10średnia ocena książek autora
1 076 przeczytało książki autora
1 312 chce przeczytać książki autora
38fanów autora
Zostań fanem autoraSprawdź, czy Twoi znajomi też czytają książki autora - dołącz do nas
Książki i czasopisma
- Wszystkie
- Książki
- Czasopisma
Powiązane treści
Aktualności
38
Popularne cytaty autora
Cytat dnia
Nie ma nic bardziej okrutnego niż idealizm, albowiem nie pozostawia miejsca na rzeczywistość, na ułomność natury ludzkiej, jej - wręcz konie...
Nie ma nic bardziej okrutnego niż idealizm, albowiem nie pozostawia miejsca na rzeczywistość, na ułomność natury ludzkiej, jej - wręcz konieczne - ograniczenia.
5 osób to lubi
Walki życia nigdy się nie kończą!
3 osoby to lubią- (...) Nazywano go "panem Tam i z Powrotem". Pełen poczucia prawa, a niesprawiedliwy, dzielny jak mało kto i tchórzliwy jak nikt, wierny ja...
- (...) Nazywano go "panem Tam i z Powrotem". Pełen poczucia prawa, a niesprawiedliwy, dzielny jak mało kto i tchórzliwy jak nikt, wierny jak pies i fałszywy jak kot... - Innymi słowy - człowiek!
3 osoby to lubią
Najnowsze opinie o książkach autora
Do Damaszku August Strindberg
7,0
Niesamowita podróż do wnętrza siebie!
Nie zdawałam sobie sprawy co mnie czeka na kartach tej bardzo krótkiej lektury.
Jeden z ciekawszych dramatów jakie czytałam. Zdecydowanie ten utwór sceniczny czytało mi się najlepiej.
Nie, nie mogę powiedzieć, że wszystko zrozumiałam po pierwszym przeczytaniu. Nie jestem pewna czy zrozumiem za drugim. Niemniej bardzo wciągająca akcja. Jest to lektura tak niesamowicie tajemnicza, symboliczna i psychologiczna, że zastanawiam się gdzie byłam przez te wszystkie lata, że nawet o niej nie słyszałam! A to klasyk!
Rzadko kiedy aż tak fascynuję się książką. Tym bardziej, jeśli chodzi o dramat.
Nie chcę za dużo zdradzić, aby nie zepsuć Wam przyjemności z czytania, ale jest to książka o poszukiwaniu siebie. O walce z samym sobą. Nie da się przejść obok niej obojętnie!
Polecam osobom lubiącym wyzwania.
Spowiedź szaleńca August Strindberg
6,8
W sumie bardzo trudne do oceny. Dobrze się czyta, choć mnóstwo tu goryczy, zawodu, mizoginizmu (aż dziw, że wypuściła to Wyborcza!). Nie wiadomo też, czy bardziej jest to raport z małżeństwa, czy wymysły szaleńca (pole do popisu dla psychologów i psychiatrów) opanowanego przez manię prześladowczą i ideały, które sobie wytworzył w głowie. Gdyby to była zwykła powieść - ceniłbym wyżej tę książkę, ale że jest to autobiografia, to trochę niesprawiedliwe (czy też tchórzliwe) wydaje mi się, mimo wszystko, wylewanie takiego kubła pomyj na swoją byłą małżonkę.