Literacka tandeta

Lastryko to tandetne połyskliwe tworzywo, z których robi się m.in. posadzki, parapety i nagrobki. Kojarzy się też niewątpliwie z aktualnie modnymi a’la skandynawskimi wnętrzami, gdzie nietrwałe, tanie mebelki obleczone są w połyskliwe okleiny. „Nagrobek z lastyko” Krzysztofa Vargi to nie tylko bezwzględna diagnoza otaczającej nasz rzeczywistości, ale i pełna tandetnych zabiegów literackich historia opowiedziana przez wszystkowiedzącego narratora.

Jest to powieść porażająco depresyjna, przeraźliwie bezwzględna i może dlatego przydługa. Serwuje czytelnikowi szereg cierpień ze względu na liczne metaforyczne gwałty na języku i otaczającej nas rzeczywistości, kuriozalne opisy i zbitki niedających się na zimno przetrwać opisów oraz co rusz bardziej karykaturalne, niekiedy szybko porzucane, wątki. Autor uwypukla „polsko-matczyność”, cierpiętniczą mizoandrię kobiet i indolencję mężczyzn. Strona po stronie bezlitośnie pastwi się nad everymenami i everymenkami, nie oszczędzając przy tym ambitnego czytelnika. Pastwi się równie bezwzględnie nad budami z tanim i szybkim jedzeniem, celebrytami, co i kultem Powstania Warszawskiego. Stosuje zasadę nie brania jeńców aż do bolesności.

Nie jest ważne czy jest to antysaga, kontra do „Lali” Jacka Dehnela, czy polski odpowiednik Houellebecq, jak sugeruje w swojej recenzji Grzegorz Czekański. Nie jest też ważne to, że narracja prowadzona jest z perspektywy 2071 roku, że Ziemia i ludzie mają za sobą kolejną wojnę światową czy jak nazywa się główny bohater. Nie ma tu żadnej propozycji, żadnego wyjścia, żadnego projektu dotyczącego naszej cywilizacji czy nas, jako jednostek.

Obrzydliwi mężczyźni, przetłuści, nieradzący sobie z nałogami. Z drugiej strony matki cierpiące i kontrolujące oraz niepokalane poczęcie dzięki in vitro. Doprowadzony do granicy absolutnego kiczu rozdział opisujący wizytę dziadka bohatera u pseudodiabolicznego dentysty sław Helfajera, który walcząc z jego krwawiącą piątką prowadzi jeden z najbardziej tandetnych kazań dotyczących relatywizmu dobra. To wszystko powoduje lekkie torsje.

Jest to powieść znakomicie gorzka, siląca się na inteligentny dowcip co bardziej kuriozalnymi motywami, rozbudowanymi detalami mającymi być ironicznymi i zdynstansowanym komentarzami na temat naszej wspólnej kultury, zwanej masową. Niekiedy jednak obnażając naszą śmieszności doprowadza język do śmieszności. Krytykując nasz tandeciarstwo używa tak tandetnych zabiegów, że odrzuca nas to od lektury. Może w tym jest to mistrzostwo, które sprawiło, że książka została nominowana do NIKE, ale i musiała przegrać z „Biegunami” Olgi Tokarczuk. Nie ma też takiej możliwości, by potomni mówili o prozie infantylistycznej, albo o czasie lub erze infantylizmu, no chyba, że w takim sensie, że nas ta pośrednia krytyka życia doczesnego ze bardzo przejmowała.

bookish.blog.pl

Literacka tandeta

Lastryko to tandetne połyskliwe tworzywo, z których robi się m.in. posadzki, parapety i nagrobki. Kojarzy się też niewątpliwie z aktualnie modnymi a’la skandynawskimi wnętrzami, gdzie nietrwałe, tanie mebelki obleczone są w połyskliwe okleiny. „Nagrobek z lastyko” Krzysztofa Vargi to nie tylko bezwzględna diagnoza otaczającej nasz rzeczywistości, ale i...