Singer funkcjonuje w świecie literackim jako dyżurny popularyzator kultury i folkloru żydowskiego. W tym względzie jest faktycznie nieoceniony, jednak nie tłumaczy to w sposób wyczerpujący jego roli pisarskiej. Jest bowiem Singer referentem świata nieistniejącego - mimo ogromu kulturowej spuścizny literatury semickiej, mimo wielu ogólnie znanych i cenionych pisarzy izraelskich oraz "pochodzenia żydowskiego" z całego świata jest on bodaj jedynym, który z takim pietyzmem maluje świat (światy?) chasydów z Europy Wschodniej.

Często uznanie pisarza za wielkiego niesie dla niego niekoniecznie jedynie pozytywne konsekwencje. Twórca "Rodziny Muszkatów" jest klasycznym przykładem takiego stanu; zamknięty w złotej klatce jedynego, który "daje świadectwo" może w zasadzie liczyć na bezrefleksyjny poklask. Jednak - skądinąd niebagatelna - rola kronikarza oraz świadka przysłania często absolutny pisarski geniusz.

"Rodzina Muszkatów" jest chyba najobszerniejszym spośród dzieł Singera. Na przeszło ośmiuset stronicach nakreślił on panoramę kilku pokoleń warszawskich Żydów. Tytułowy ród, którego historia jest nam przedstawiona od czasu powstania i okrzepnięcia fortuny Meszulema Muszkata, kończy się zaś na burzliwych wojennych przeżyciach jego wnuków, należy do bogatego mieszczaństwa warszawskiego pierwszej połowy XX wieku. W istocie powieść wykracza jednak poza sferę burżuazji, stanowi dla pisarza podstawę do szerokiej analizy rzeczywistości tamtych lat. Z natury rzeczy najmocniejszy akcent położony jest na "wewnętrzne" tematy żydowskie; spory ortodoksów ze świeckimi, niechęć chasydów do utopizmu socjalistycznego młodych, antagonizm syjonistów i zwolenników asymilacji... Żydowski prozaik nie pomija żadnego z fundamentalnych sporów, wokół których ogniskowały się zachowania mieszkańców Dzielnicy Północnej. Jednak równolegle rozwija przed nami świat stricte mieszczańskiej kołtunerii - pełen mezaliansów, obłudy oraz pretensjonalnego gonienia za groszem. Singer porusza uniwersalne problemy swoich czasów, a charaktery swoich bohaterów napełnia cechami, których ekspozycja daje możliwość przedstawienia możliwie najpełniejszej panoramy ogółu społeczeństwa. Są więc konserwatywni i pruderyjni mieszczanie, są jednak również mizantropii-myśliciele, kurtyzany, pijacy, kombinatorzy... Wielokrotnie akcja płynnie przenoszona jest na "singerowską" prowincję, której pisarskie urealnienie jest udziałem szeregu innych dzieł pisarza.

Historia rodu opowiedziana jest relatywnie neutralną narracją, która jest w sposób charakterystyczny dla gatunku sagi rodzinnej sprzężona z czasem. Ten ostatni, nieuchwytny z perspektywy zdania czy obrazu, co jakiś czas zaskakuje czytelnika swym usytuowaniem - często całe lata mijają szybciej niż impresje poszczególnych zdarzeń.

"Rodzina Muszkatów" stanowi najbardziej chyba uniwersalny wycinek twórczości Izzaca Bashevisa Singera. Arcymistrzostwo, które osiągnął w odmalowaniu barwnego folkloru prowincji żydowskiej idzie w tym przypadku ręka w rękę z klasyczną opowieścią mieszczańską.

Singer funkcjonuje w świecie literackim jako dyżurny popularyzator kultury i folkloru żydowskiego. W tym względzie jest faktycznie nieoceniony, jednak nie tłumaczy to w sposób wyczerpujący jego roli pisarskiej. Jest bowiem Singer referentem świata nieistniejącego - mimo ogromu kulturowej spuścizny literatury semickiej, mimo wielu ogólnie znanych i cenionych pisarzy...