Piękna okładka przedstawiająca kiedyś meczet sułtana Selima Groźnego, a dziś muzeum Hagia Sophia w Stambule na żółtym tle. Nie jest to przewodnik turystyczny po tej dziś tętniącej życiem metropolii. Jest to powieść biograficzna pisana przez samego autora. W pierwszych rozdziałach poznajemy bliżej sylwetkę Pamuka oraz historię jego rodziny. Dalej nieco opisów samego miasta i zmian jakie w nim zaszły.

Cóż, sam tytuł mówi nam o czym będzie ta książka. Rzeczywiście są to głównie wspomnienia autora, a w jego myślach pojawiają się m.in. jego dzieciństwo, rodzina i miasto Stambuł w tle. Jego upodobanie do czytania w gazetach informacji o morderstwach troszkę mnie zszokowało: "Jeszcze dzisiaj, kiedy czytam w stambulskich gazetach opisy morderstw (a robię to z prawdziwa przyjemnością), ciągle mam przed oczami te sceny w czerni i bieli…" *. Dalej mamy tu i uwielbienie Pamuka dla swojej pięknej matki, zresztą widoczne u każdego dziecka w pewnym wieku i dla śniegu pokrywającego szare, biedne ulice Stambułu.

Po tych wszystkich pochwalnych opiniach mam wrażenie, że przeczytałam zupełnie inną książkę niż reszta użytkowników LC. Może jestem po prostu jeszcze za młoda, może mam inny charakter, by prawidłowo ją ocenić, a może nie wpasowała się w mój czas. Sama nie wiem. Zirytowały mnie na początku opisy autora jak to w wieku lat 4 miał pierwszą erekcję oglądając rysunek półnagiego Indianina, a potem przytulając się do misia??! :( - "Pewnego popołudnia, kiedy znów groziłem miśkowi, jednocześnie czuląc się do niego, nagle otworzyły się drzwi i stanął w nich ojciec, który zobaczył mnie z opuszczonymi majtkami i twardym siusiakiem"**. Choć może to i naturalne zjawisko u chłopczyka w takim wieku, to ja niestety musiałam odetchnąć nieco i odłożyć książkę. Nie spodziewałam się takich wyznań czytając biografię pana Pamuka, przecież nie sięgałam tym razem po erotyk. Według mnie wątek ten był niepotrzebny i nic nie wnosił do całości przemyśleń. Ogólnie jego wspomnienia z tak wczesnego dzieciństwa opisywane z taką dokładnością zaczęły mnie zastanawiać czy nie są lekko naciągane, gdyż ja jako małe 4letnie dziecko niewiele pamiętam z moich lat "szczenięcych".

Po zapoznaniu się z tą pozycją mogę stwierdzić, że nie było tak źle, w miarę szybko się czytało, dużych rozmiarów książka pełna czarno-białych fotografii prawdopodobnie w większości pochodzących z archiwum rodzinnego przedstawiających głównie Stambuł, również wiele ciekawych informacji dotyczących historii Imperium. Ja trochę się rozczarowałam, chyba miałam nadzieję, że będzie w niej nieco więcej o zwyczajach panujących w Turcji czy o pięknie Stambułu - byłej stolicy Państwa Osmańskiego i jej zabytków. Zamiast tego otrzymałam filozoficzne refleksje oraz duże ilości ciągłej nostalgii, melancholii czyli "huzun", smutku, przygnębienia wyzierających z każdej strony tej książki. Rozgoryczenie autora faktem, iż Turcja nie jest już Imperium Osmańskim – cudownym, wspaniałym i ogromnym. Według mnie to nieprawda. Miałam okazję odwiedzić Turcję (również miasto Stambuł położone na dwóch kontynentach europejskim i azjatyckim) i dla mnie jest niesamowitym krajem, z równie ciekawymi, gościnnymi, otwartymi na innych, cechującymi się pewnym rodzajem swobody i radości ludźmi. Dumnymi, iż ich kraj posiada taką barwną, choć miejscami również tragiczną historię. Krajem coraz bardziej nowoczesnym, choć jak najbardziej muzułmańskim, który staje się wrotami na Wschód dla Zachodu.

Odnoszę wrażenie, że według autora przeciętny mieszkaniec Stambułu nie widzi w tym mieście nic cudownego tylko biedę, nędzę i jego "zagubienie" po upadku Imperium w porównaniu do nas ludzi Zachodu, którzy zachwycamy się pięknem Konstantynopola i jego historią, bo jesteśmy "tylko" przybyszami, turystami odwiedzającymi Turcję. Pamuka wręcz denerwuje, iż Europa "wchodzi" z butami do jego kraju i wszystko już nie jest takie samo jak kiedyś,a sama Turcja (Stambuł) zmienia się, rozwija. Ale tak jest pewnie w przypadku każdego kraju i jego mieszkańców, którzy być może nie doceniają piękna swoich miast i traktują je po macoszemu – wszak "Cudze chwalicie swego nie znacie".

Chyba nie polubiłam się z panem Pamukiem i nie wiem czy sięgnę po jego kolejne tytuły. Jeśli ktoś lubi książki autobiograficzne to polecam. W innym przypadku odradzam.

* str 66
** str 33

Piękna okładka przedstawiająca kiedyś meczet sułtana Selima Groźnego, a dziś muzeum Hagia Sophia w Stambule na żółtym tle. Nie jest to przewodnik turystyczny po tej dziś tętniącej życiem metropolii. Jest to powieść biograficzna pisana przez samego autora. W pierwszych rozdziałach poznajemy bliżej sylwetkę Pamuka oraz historię jego rodziny. Dalej nieco opisów samego miasta i...