36/180/2024
W pierwszym opowiadaniu ("Popiersie cesarza") natrafiamy na znane m. in. z "Marszu Radetzky'ego" tęsknoty za Austro-Węgrami: "W złudnej nadziei, że uda mu się ten stan zapomnieć za granicą, postanowił hrabia Morstin udać się jak najrychlej w podróż. Lecz oto ku swemu zdumieniu dowiedział się, że musi posiadać paszport i zabiegać o tak zwane wizy, by dostać się do krajów, które sobie obrał za cel podróży." Oczywiście, były to kraje powstałe po rozpadzie Austro-Węgier, przed wojną podróżował bowiem hrabia bez przeszkód do Sarajewa, do Wiednia, do Pragi...
A gdy postanowił pan hrabia pochować tytułowe popiersie cesarza, trumnę zrobił stolarz ukraiński, orła w mosiądzu wykuł polski kowal, a żydowską modlitwę napisał, wiadomo, żyd. Duchowni trzech wyznań odprawili modły.
"Moja stara ojczyzna, Monarchia, była domem o wielu drzwiach i wielu komnatach dla różnego rodzaju ludzi. I oto dom ten podzielono i zniszczono. Nie ma w nim już nic do szukania. Nawykłem żyć w domu, a nie w kabinach."
Te wątki u Rotha lubię najbardziej. CK Monarchia jako sielankowa kraina mlekiem i miodem płynąca... wiadomo, że nie była idealna. A jednak chciałoby się trochę w niej pobyć, pojeździć koleją między Lwowem, Timisoarą, Splitem, Pragą, Salzburgiem, Miszkolcem, Budapesztem, Lublaną, Krakowem, Wiedniem, Sarajewem, Egerem, Bratysławą, Braszowem, Triestem...
Drugie opowiadanie jest w zupełnie innym klimacie: nic o słodkiej monarchii Habsburgów, za to wiele o miłości Austriaka do Rosjanki. Bardzo pięknej miłości. I - jak to bywa w przypadku pięknej miłości - również nieszczęśliwej. A na deser - też jakby opowiadanie miłosne - o afekcie do korali. Prawdziwych. Dobrych na każdą pogodę, na dolę i niedolę, od święta i na co dzień. Oj tak.
Uwielbiam tę melancholię Rotha. To mnie samą bardzo zadziwia, bo znam wielu autorów, których oskarżam o smęcenie, zanudzanie i babranie się w przeszłości, która se ne vrati. A u Rotha widzę melancholię. Smutną, ale jakże piękną... To pewnie przez tego ichniego cysorza. Lub też jego nieszczęsną Sissi...

36/180/2024
W pierwszym opowiadaniu ("Popiersie cesarza") natrafiamy na znane m. in. z "Marszu Radetzky'ego" tęsknoty za Austro-Węgrami: "W złudnej nadziei, że uda mu się ten stan zapomnieć za granicą, postanowił hrabia Morstin udać się jak najrychlej w podróż. Lecz oto ku swemu zdumieniu dowiedział się, że musi posiadać paszport i zabiegać o tak zwane wizy, by dostać się...