Katarzyna Tubylewicz przez sześć lat stała na czele Instytutu Polskiego w Sztokholmie. W Szwecji spędziła niemalże 20 lat. Równolegle obok kariery w dyplomacji z powodzeniem parała się przekładem i pisaniem literatury pięknej oraz publicystyką. Ta kobieta wielu talentów – odkąd przeczytałam jej wywiad z Tomasem Tranströmerem – jawi się w moich oczach jako znakomita znawczyni kultury naszego zamorskiego sąsiada, krytyczna obserwatorka i przewodniczka po meandrach szwedzkiej duszy. Do każdego zajęcia podchodzi z sercem i niezwykłym zaangażowaniem, umiejętnie przemyca emocje i dobrą energię do każdego tekstu publicystycznego. I chociaż nie spogląda na Szwecję przez różowe okulary, trafnie diagnozując jej problemy społeczne, to nadal pozostaje pod silnym urokiem ojczyzny Bergmana. Któż lepiej od niej oprowadziłby nas po snobistycznym Sztokholmie i opowiedział o palimpsestowej strukturze miasta, a także o stereotypach przyległych do konkretnych dzielnic?

Adres bowiem sporo mówi o statusie materialnym i prestiżu społecznym Szwedów (np. Djursholm to najstarsza dzielnica willowa, w której mieszkają zamożni ludzie, a część z nich może pochwalić się nawet kontaktami z rodziną królewską; zaś Söderman uchodzi za najbardziej hipsterską dzielnicę, zarezerwowaną dla pracowników branży medialnej i kulturalnej). Autorka przy okazji obnaża hipokryzję Szwedów jako społeczeństwa na pozór tolerancyjnego i otwartego, lecz niechętnie osiedlającego się w stygmatyzowanych dzielnicach etnicznych. Tubylewicz z premedytacją omija sztampowe atrakcje turystyczne, zapraszając nas w głąb Ogrodu Millesa, Muzeum Carla Eldha i jedynego w swoim rodzaju Szwedzkiego Muzeum Fotografii. Z ekscytacją opowiada o Muzeum Narodowym z salami ekspozycyjnymi, do których wpada światło dzienne, a wystawy sztuki współczesnej skłaniają odbiorców do krytycznej analizy narodowych mitów i symboli (np. konik z Dalarna pocięty na plastry i opakowany w plastik). Wraz z Tubylewicz zyskujemy niepowtarzalną szansę, aby zajrzeć do Artipelagu – centrum sztuki w samym sercu Archipelagu Sztokholmskiego, a chwilę później przenieść się do Kamiennego Ogrodu i zrozumieć fenomen miejsca, gdzie rosną poziomki.

Sztokholm nie bez powodu bywa określany mianem Wenecji Północy. Unikalnej atmosfery miasta możemy zakosztować na pokładzie łodzi turystycznej lub amfibii. Istnieje też szansa podziwiania panoramy stolicy Szwecji z perspektywy kajaka. Miłośnicy pieszych wędrówek nie będą zawiedzeni, Sztokholm bowiem to raj dla flanerów i spacerowiczów. Sądząc po zawartości publikacji, książka ta przypomina bardziej opowieść o doświadczaniu i oswajaniu miasta, próbie uchwycenia jego esencjalnego genius loci niż klasyczny przewodnik turystyczny. Skrzętnie zanotowane informacje rodem z bedekera są przeplatane refleksjami i anegdotami autorki, która we właściwych momentach bierze na spytki reprezentantów świata nauki i kultury (Per Wirtén, Wiktoria Michałkiewicz, Ewa Teodorowicz-Hellman, Kasia Syty). Rozmowy z nimi dopełniają obrazu metropolii skrywającej wiele kontrastów i niespodzianek. Obszerny tekst wieńczy przedruk wspomnienia Tubylewicz o zamachu w Sztokholmie, a całość uzupełniają piękne zdjęcia wykonane przez syna autorki, Daniela.

Katarzyna Tubylewicz przez sześć lat stała na czele Instytutu Polskiego w Sztokholmie. W Szwecji spędziła niemalże 20 lat. Równolegle obok kariery w dyplomacji z powodzeniem parała się przekładem i pisaniem literatury pięknej oraz publicystyką. Ta kobieta wielu talentów – odkąd przeczytałam jej wywiad z Tomasem Tranströmerem – jawi się w moich oczach jako znakomita...