Daniel Wyszogrodzki jest wybitnym tłumaczem Cohena, cenionym dziennikarzem muzycznym, doktorem nauk humanistycznych, wykładowcą Akademii Teatralnej w Warszawie. Do tej listy zaszczytów możemy dodać jeszcze jeden. Pod koniec 2018 roku wydał świetne i pierwsze w Polsce kompendium wiedzy o musicalach. Jego książka „Ale musicale! Złote stulecie 1918-2018” to efekt imponującej wiedzy autora na ten temat i wieloletniego doświadczenia w pracach nad musicalami. Krótko mówiąc, Wyszogrodzki zna temat w teorii i praktyce jak mało kto w Polsce.

Autor skromnie podkreśla, że we wszystkim, co robi, jest samoukiem. Jako dziecko bardzo dużo czytał. Jego zdaniem to właśnie miłość do książek sprawiła, że w dorosłym życiu przygotował wiele spektakli teatralnych i sam zaczął pisać. „Moja edukacja była komedią omyłek – ukończyłem klasę matematyczną, studiowałem medycynę, zrobiłem dyplom na psychologii. Wszystko to stało obok tego, czym się interesowałem” – powiedział w jednym z wywiadów.

Wyszogrodzkiego miłość do musicali narodziła się jeszcze wcześnie. A czym skorupka za młodu nasiąknie, to pionierską książką w wieku dojrzałym trąci. „Ale musicale” to swoista encyklopedia wiedzy o dziedzinie sztuki, która szturmem wdarła się na artystyczne salony i w ciągu kilkudziesięciu lat zmieniła się z Kopciuszka w piękną królową, detronizując przy tym spokrewnioną z nią operetkę. To szokujące, ale na przykład „Ducha w operze” zagrano blisko 13 tysięcy razy na nowojorskim Broadwayu i drugie tyle na londyńskim West Endzie, do tego dochodzą setki adaptacji w innych krajach. Jeśli dodać podobną statystykę kolejnych słynnych tytułów – „West Side Story”, „Koty”, „Kabaret” czy „Hair” – to aż trudno uwierzyć, że ta forma sztuki jeszcze do niedawna była uznawana za mało prestiżową.

Książka Wyszogrodzkiego jest absolutnie pionierska na naszym rynku. Autor skupia się na ostatnim stuleciu i na tym, co o musicalach należy wiedzieć. Sześćsetstronicowy przewodnik został podzielony na wiele minirozdziałów poświęconych najciekawszym produkcjom, najsłynniejszym twórcom i artystom. Taki układ sprawia, że książkę można czytać na wyrywki.

Daniel Wyszogrodzki to wybitny znawca tematu i wielki erudyta. Da się to wyczuć w każdym zdaniu. Jednocześnie nie wymądrza się, pisze z wdziękiem, serwując czytelnikom mnóstwo ciekawostek i anegdot. Ważne jest też to, że autor jasno wyraża swoje opinie – raz entuzjastyczne, innym razem złośliwe. To zdecydowanie ożywia lekturę. Wyszogrodzki wie, o czym pisze. Przez lata przetłumaczył mnóstwo musicali, był kierownikiem literackim Teatru Roma i brał udział w produkcjach scenicznych wielu tytułów.

Na koniec kilka osobistych uwag. Gdyby ktoś – jeszcze rok temu – powiedział mi, że dla przyjemności będę słuchał musicali, to pewnie pękłbym ze śmiechu. A przecież jestem muzykiem i kilkanaście lat temu jako szef chóru brałem udział w przygotowaniu wersji scenicznych „West Side Story” i „My Fair Lady”. Dzisiaj, po lekturze książki, jest zupełnie inaczej. Można by powiedzieć, że ta muzyka wdarła się do mojej głowy i mojego serca przebojem. Żaden obejrzany w telewizji musical nie zrobił tyle dobrego, co ta książka. Nic nie zachęciło mnie do obejrzenia musicalu na żywo tak jak ona. Po raz kolejny okazało się prawdą, że tylko nieliczni autorzy i specjaliści w danej dziedzinie wiedzy potrafią zanurkować w opisywany świat tak głęboko, by oddać ducha przedstawianej rzeczywistości i jednocześnie dołożyć od siebie nową, rozpoznawalną i wyjątkową wartość. Takim autorem jest właśnie Daniel Wyszogrodzki.

Robert Majewski