Kieszonkowy atlas kobiet to śmieszna i zarazem gorzka opowieść o kobietach, które nierzadko budzą wstręt, odrazę, strach, a przede wszystkim ciekawość. Bazarówy, łączniczki, podróbki, księżniczki – to tytuły kolejnych rozdziałów powieści, z których każdy stanowi jakby osobne stadium psychologiczne określonego typu kobiety. Tak więc mamy bazarówę – Czarną Mańkę, postrach dzielnicy, pijaczkę szukającą jedzenia po śmietnikach, kobietę przeklętą i wykluczoną nawet ze stada dzielnicowych wykolejeńców. Łączniczką jest pani Maria, samotna kobieta cierpiąca na postępującą demencję starczą, sparaliżowana przez strach i traumę powojenną. Podróbka - „paniopan” Marian, cukiernik i krawiec z zamiłowania, schludny i czysty, perfekcjonista, pan domu i stary kawaler. Księżniczka to kilkunastoletnia Marysia, dziewczynka grzeczna i z dobrego domu, ale trochę narwana, bo nocami demoluje okolicę i bezwzględnie niszczy mienie publiczne.

Bohaterów łączy wspólna przestrzeń – kamienica przy Opaczewskiej na warszawskiej Ochocie, gdzie każde z nich uchylając drzwi swojego mieszkania, odsłania też skrywane tajemnice, osobiste fobie, wynaturzenia i dziwactwa. To, co było dla mnie najbardziej pociągające w trakcie czytania to mroczna, zaniedbana i przesądna Warszawa. Zakamarki, ulice, bazary i kamienice, które nie mieszczą się w nowoczesnej i modnej topografii miasta. Miejsca wstydliwe i niepokorne, skutecznie stawiające opór dobrobytowi, wielkomiejskości i niekończącej się industrializacji. To Warszawa, o której ostatni raz opowiadali pozytywiści: niespokojny, gwarny tłum odbierający poczucie bezpieczeństwa, któremu niejednokrotnie udaje się wystawić na sprzedaż ludzką tożsamość.

Niezaprzeczalnym atutem powieści jest język. Opisy i narracja są tak wciągające i trafne, że trudno nie dopatrzyć się w nich zamierzonej ironii obnażającej podwórkową ksenofobię, antysemityzm i ‘polaczkowatość’. Mi szczególnie przypadł do gustu opis jednej z przedstawicielek gatunku (w końcu to atlas, co z tego, że kieszonkowy):

Gdy Bozia stworzyła Urzędniczkę, to jakby ósmy dzień dodać do tygodnia. Antropologowie amerykańscy od lat prowadzą przecież badania nad plemieniem Haliny i Bożeny. Kobiet, które na cieliste rajstopy nakładają klapki z ortopedyczną wkładką. Które budzą się o świcie, aby z pietyzmem nałożyć na głowę hełm tworzony z tapira i lakieru. Pazur umalować, pierścienie nałożyć. Ach, styl biurowy, usta czerwone maczane w kawie. Świat segregatorów, wpisów, faktur. Kobiety z krwi i kości, prawdziwe władczynie administracji.

Styl pisania Sylwii Chutnik mnie oczarował. Cierpki humor, odważne i trafne sformułowania, prawdziwe mistrzostwo!

Kieszonkowy atlas kobiet to śmieszna i zarazem gorzka opowieść o kobietach, które nierzadko budzą wstręt, odrazę, strach, a przede wszystkim ciekawość. Bazarówy, łączniczki, podróbki, księżniczki – to tytuły kolejnych rozdziałów powieści, z których każdy stanowi jakby osobne stadium psychologiczne określonego typu kobiety. Tak więc mamy bazarówę – Czarną Mańkę, postrach...