35/2023

Już jutro przypada 79 rocznica apogeum niemieckiego ludobójstwa na Woli. Z tej okazji postanowiłem przeczytać monografię Piotra Gursztyna o tym wydarzeniu.

Nie jestem specjalnie wrażliwym odbiorcą. Przeczytałem masę książek i artykułów o Holocauście, o sowieckich łagrach, o japońskich zbrodniach podczas II wojny światowej, o ludobójstwie w Rwandzie czy belgijskim Kongo. Jednak ta książka naprawdę mną wstrząnęła. Może dlatego, że Warszawę mam na wyciągnięcie ręki. Często nie zdajemy sobie sprawy chodząc ulicami stolicy jakie dantejskie sceny działy się w tym mieście 79 lat temu.

A nie mamy świadomości, ponieważ przez lata komunizmu ten temat był traktowany po macoszemu. Nie był zakazany, ale nikomu specjalnie nie zależało, żeby czcić pamięć pomordowanych lub poważniej ścigać zbrodniarzy. Mordy stały gdzieś w cieniu Powstania Warszawskiego. Autor zebrał setki świadectw naocznych świadków tych strasznych wydarzeń. Ludzi, którzy mieli tyle szczęścia, że uszli żywo z tego brutalnego ludobójstwa i mogli dać świadectwo zezwierzęcenia (zawsze mam problem z tym sformułowaniem, ponieważ uważam zwierzęta za niedościgły wzór wierności i dobroci serca) okupantów. Jest to bardzo potrzebna i ważna pozycja.

Jest to też także lektura ciężka z tego powodu, że rzeź była skutkiem fatalnej kalkulacji politycznej Polskiego Państwach Podziemnego o wybuchu Powstania Warszawskiego. Cenę za mżonkę o witaniu Armi Czerwonej przez AK jako gospodarze Warszawy przyszło zapłacić kilkudziesięciu tysiącom niewinnych ludzi. Ludzi, którzy nie mieli z Powstaniem nic wspólnego.

Książka jest tak bolesna także z tego powodu, że my z perspektywy 79 lat wiemy, że główni odpowiedzialni za tę wydarzenia nie ponieśli konsekwencji.
Jeden z głównych inicjatorów ludobójstwa — Heinz Reinefarth po wojnie rozpoczął błyskotliwą karierę polityczną w RFN. W latach 1951-1967 był burmistrzem miasteczka Westerland na wyspie Sylt w Szlezwiku-Holsztynie oraz w latach 1958-1967 był posłem do Landtagu (parlamentu) tego kraju związkowego.

„Rzeź Woli” jest bardzo ciekawą książką, której lektura nie męczy. Jedynie skala brutalności wylewającej się z kart może czytelnika przytłaczać.

Mój jedyny malutki zarzut dotyczący tej publika ji to, że w kilku miejscach świadkowie określają wschodnich kolaborantów Niemców mianem „własowców” i autor nie prostuje tych błędnych stwierdzeń. ROA (Rosyjska Armia Wyzwoleńcza) Andrieja Własowa, czyli popularni własowcy nie uczestniczyli w tłumieniu Powstania. Wschodni kolaboranci mordujący na Woli i Ochocie, to była RONA (Rosyjska Armia Ludowo Wyzwoleńcza) Bronisława Kamińskiego. Jest to bardzo popularny w historiografii błąd. Dlatego warto podkreślać, że Andriej Własow i jego formacja nie miał nic wspólnego z tłumieniem Powstania Warszawskiego. W tym wypadku jedna litera robi bardzo wielkie wrażenie. Poniekąd jest to komunistyczna naleciałość, kiedy to Andriej Własow był oskarżany o wszystkie możliwe zbrodnie, jako wróg numer 1 za swoją kolaborację z Niemcami, czym upokorzył samego Stalina, który jeszcze w 1942 roku, na kilka miesięcy przed wzięciem Własowa do niewoli nagrodził go drugi raz Orderem Lenina (pierwszy otrzymał kilka miesięcy wcześniej za obronę Kijowa).

35/2023

Już jutro przypada 79 rocznica apogeum niemieckiego ludobójstwa na Woli. Z tej okazji postanowiłem przeczytać monografię Piotra Gursztyna o tym wydarzeniu.

Nie jestem specjalnie wrażliwym odbiorcą. Przeczytałem masę książek i artykułów o Holocauście, o sowieckich łagrach, o japońskich zbrodniach podczas II wojny światowej, o ludobójstwie w Rwandzie czy belgijskim...

Przerażające wydarzenia które miały miejsce w pierwszych dniach sierpnia 1944 roku na Warszawskiej woli do dziś budzą grozę niedowierzanie i nie chcą zmieścić się w paliwo pojmowaniu tego co człowiek może zrobić drugiemu człowiekowi tylko dla i wymyślonych idei i zbrodniczych celu

Przerażające wydarzenia które miały miejsce w pierwszych dniach sierpnia 1944 roku na Warszawskiej woli do dziś budzą grozę niedowierzanie i nie chcą zmieścić się w paliwo pojmowaniu tego co człowiek może zrobić drugiemu człowiekowi tylko dla i wymyślonych idei i zbrodniczych celu

Absolutnie rozkładająca na łopatki. Powinna dotknąć każdego człowieka, który ma choć odrobinę empatii w sobie a myślę, ze ruszy i takich, którzy nie dopuszczają do siebie myśli, że to ludzie ludziom są gotowi sprawić taki los. Szkoda, że z perspektywy dzisiejszego tempa naszego życia mam wrażenie, że dla wielu ludzi to dawna i odległa historia. Nie zgadzam się. To faktycznie wydarzyło się "wczoraj" i nie wolno o tym zapomnieć nigdy. a kto zna Warszawę niech przejdzie się po opisanych w książce miejscach, najlepiej z dziećmi i przy każdym domu czy na każdej ulicy przeczyta na głos ilu ludzi Niemcy zamordowali w tym miejscu w ciągu 3 dni!

Absolutnie rozkładająca na łopatki. Powinna dotknąć każdego człowieka, który ma choć odrobinę empatii w sobie a myślę, ze ruszy i takich, którzy nie dopuszczają do siebie myśli, że to ludzie ludziom są gotowi sprawić taki los. Szkoda, że z perspektywy dzisiejszego tempa naszego życia mam wrażenie, że dla wielu ludzi to dawna i odległa historia. Nie zgadzam się. To...

Bardzo trudny temat, ale napisana jest tak, że się dobrze czyta, fachowa, rzetelna, wyczerpująca temat.

Bardzo trudny temat, ale napisana jest tak, że się dobrze czyta, fachowa, rzetelna, wyczerpująca temat.