Jerzy Górski, triathlonista i zwycięzca zawodów Double Ironman w 1990 roku, nie jest postacią powszechnie znaną, choć bez wątpienia na to zasługuje. Jednak ten stan rzeczy właśnie się zmienia dzięki dwóm wydarzeniom, które miały miejsce w przeciągu ostatnich trzech miesięcy. Po pierwsze – premiera filmu inspirowanego życiem Górskiego w reżyserii Łukasza Palkowskiego, a po drugie – wydanie jego biografii. Sama nie miałam pojęcia o istnieniu tego sportowca, dopóki nie obejrzałam „Najlepszego”, ale po seansie czułam, że muszę dowiedzieć się o tym człowieku czegoś więcej. I tak trafiłam na tę książkę.

Łukasz Grass to dziennikarz i triathlonista-amator. Kiedy w 2011 roku poznał Górskiego, niemal natychmiast przyszedł mu do głowy pomysł, by spisać jego historię. Materiały zbierał przez kilka lat, aż w końcu powstała nietypowa biografia – napisana w pierwszej osobie, bardziej przypominająca pamiętnik, a którą czyta się jak dobrą powieść.

Jurek, bohater i narrator, wspomina dzieciństwo w Małej Moskwie, jak po wojnie nazywano Legnicę. Opowiada, jak przekradał się do dzielnicy zajętej przez Rosjan, by kupować artykuły, których w peerelowskich sklepach nie było. Pisze o zamiłowaniu do tenisa stołowego i gimnastyki, o tragicznych warunkach mieszkaniowych, konfliktach z ojcem i o ogromnej potrzebie akceptacji rówieśników, która doprowadziła go najpierw do uzależnienia od papierosów, a później od leków i narkotyków. Otwarcie i szczegółowo opisuje swoją czternastoletnią drogę na samo dno: włamania do aptek, pobyty w więzieniu i szpitalu psychiatrycznym, próby samobójcze. Równie dokładnie przedstawia proces wychodzenia z tego bagna – leczenie w Monarze, mordercze treningi, rowerowy rajd przez Polskę, pokonanie dystansu Ultraman i start w Double Ironman.

Najbardziej poruszające, fascynujące i przerażające jednocześnie w tej książce jest to, że wszystko wydarzyło się naprawdę. Jerzy Górski swoim życiem udowodnił, że nie istnieją rzeczy niemożliwe, tylko czasochłonne. Podźwignięcie się z najgłębszego dna narkomanii i dotarcie na sportowe szczyty zajęło mu sześć lat. Jest żywym dowodem na to, że ograniczenia są wyłącznie w naszej głowie, a ciało jest w stanie wykonać każde polecenie – wystarczy silna wola, cierpliwość i upór.

Oprócz tego, że wszystko tak naprawdę zależy od siły woli, książka uświadomiła mi, jak peerelowska propaganda potwornie zakłamywała rzeczywistość. Oficjalnie mówiło się o „marginalnym zjawisku lekomanii”. Uzależnionych zamykano w szpitalach psychiatrycznych i „leczono” farmakologicznie, praktycznie eksperymentując z różnymi dawkami różnych psychotropów. Równie, jeśli nie bardziej, absurdalna była polityka PRL w związku z uprawami maku, z którego robiono „polską heroinę” – na protesty byłych narkomanów i apele o zakaz siania odpowiadano, że nie można odbierać Polakom pięknej tradycji pieczenia makowca.

Grass świetnie oddał psychikę bohatera – jego pobudki, przemyślenia i charakter. Górski to człowiek, który działa bez zastanowienia, intuicyjnie, we wszystko angażuje się na sto procent (czy to będzie ćpanie, czy bieg na 160 kilometrów), a kiedy ktoś mu mówi, że czegoś nie da się zrobić, on dąży do tego ze zdwojoną siłą. By ostatecznie udowodnić, że wszystko jest możliwe.

„Najlepszy. Gdy słabość staje się siłą” to książka dla każdego, komu brakuje motywacji. Historia Górskiego pokazuje, że nigdy nie jest za późno na naukę czegoś nowego, spełnianie marzeń i na udowadnianie innym, że się da.

Ewa Jemioł