Jak pisałam przy poprzednim tomie, zachwyca mnie to, jak bardzo Żalniki równocześnie są i nie są Polską (Żalniki. Powtarzałam sobie tę nazwę, również w tym kontekście, całkowicie bezmyślnie jak zlepek sylab, aż w pewnym momencie uderzyła mnie z całą mocą. Żalniki...).

W tym tomie są Polską nieco bardziej, co w sumie jest dość przerażające, zważywszy padające już na początku zdania: "Lecz żadna z tych śmierci nie starczy, by oczyścić ziemię, w którą wsiąkła czarna śmiertelna krew Bad Bidmone. (...) W tym kraju nawet kamienie i kora drzew dźwięczą krzykiem umierającej bogini i tylko ludzie wciąż nie pojęli, że oddychają śmiercią".

Ale poza tym mamy całe morze swojskiej warcholskości przeplatanej z niespodziewanym bohaterstwem. Na tym tle szalenie pasuje watek głównego bohatera, który stopniowo i właściwie wbrew własnej woli przeistacza się z herszta z Przełęczy Zdechłej Krowy w imć pana Twardokęska z Birkuciej Skały, zwanego pół z przekąsem, pół serio zbójeckim hetmanem, towarzysza Iskry Nieśmiertelnej. Przy czym mam wrażenie, że cały ten watek rozgrywa się wcale nie na poziomie przygodowym, i nie na psychologicznym, ale jeszcze wyżej - na jakimś meta-poziomie opartym na wizji świata, w którym bogowie splatają ludzkie losy w znane już sobie, powtarzane w kolejnych pokoleniach wzorce. A przy tym powiedzmy sobie, w realnej historii znacznie częstszy od mitu "od prostaczka o szczerym sercu do bohatera" jest wzorzec "od cynicznego, przebiegłego i krwawego mordercy do przywódcy tworzącego historię" (jak słusznie zwrócono mi tu uwagę: sprawdzić, czy nie Joanna ;) ).

Wątek Koźlarza i Iskry wydał mi się tu mniej ważny, może dlatego, że pewne kwestie domknięto, ale w sposób, który już wcześniej był zapowiadany. Szarka, która rozpoczynała tom pierwszy w klasycznej roli samotnego, tajemniczego herosa przybywającego znikąd, staje się już jednoznacznie literacką figurą, falą zniszczenia zagarniającą świat - nie traci przy tym wyrazistości jako postać, ale znów: podnosi tekst o poziom wyżej. Jeżeli to ma być ta legendarna "fantastyka rozrywkowa", której stawiano bohaterski odpór, no to ja przepraszam...

Moją ulubioną postacią pozostaje Zarzyczka, która stopniowo traci wszystko, nawet imię. Jak po tomie drugim pozostaję zaintrygowana: czy naprawdę to Selveiin, Pani Żmijów, wyrasta nam na główną bohaterkę cyklu.

Sama miałam ochotę wrzeszczeć z tłumem "Bogoria! Bogoria!", kiedy wyruszał z Lipnickiego Półwyspu pod chorągwią żalnickich kniaziów, ale - choć tak bardzo zanurzyłam się w ten klimat - ostatnia scena z kohortą Org Ondrelssena od Lodu zrobiła na mnie zaskakująco duże wrażenie. "Jedziemy na południe, na bitwę. Nie zatrzymuj nas, niewiasto".

Jak zwykle u tej autorki przepiękna stylizacja językowa. I cała galeria świetnych postaci kobiecych, od Jacynny do Babki Nieradzica.

Jak pisałam przy poprzednim tomie, zachwyca mnie to, jak bardzo Żalniki równocześnie są i nie są Polską (Żalniki. Powtarzałam sobie tę nazwę, również w tym kontekście, całkowicie bezmyślnie jak zlepek sylab, aż w pewnym momencie uderzyła mnie z całą mocą. Żalniki...).

W tym tomie są Polską nieco bardziej, co w sumie jest dość przerażające, zważywszy padające już na...