Dół
- Kategoria:
- literatura piękna
- Seria:
- Klasyka [Czarne]
- Tytuł oryginału:
- Котлован
- Wydawnictwo:
- Czarne
- Data wydania:
- 2017-04-19
- Data 1. wyd. pol.:
- 2017-04-19
- Liczba stron:
- 184
- Czas czytania
- 3 godz. 4 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788380494763
- Tłumacz:
- Adam Pomorski
- Tagi:
- ironia klasyka literatury literatura rosyjska manipulacja populizm przemoc robotnik strach totalitaryzm władza ZSRR życie codzienne
- Inne
Andriej Płatonow jest dziś stawiany obok Tołstoja, Czechowa, Szołochowa czy Bułhakowa. Ale gdy powstawały jego książki – wywrotowe, ponuro prześmiewcze, obnażające absurd aparatu władzy i dogmatów – nie mogły się odbić szerokim echem. Sam Stalin doprowadził do zakazu ich publikacji. Z tego powodu ukończony w 1930 roku Dół po raz pierwszy ukazał się w druku dopiero w emigracyjnym czasopiśmie niemal trzydzieści lat później, a do tego czasu powieść była znana wyłącznie z odpisów. Adam Pomorski sięgnął do uważanej za najwiarygodniejszą wersji powieści wydanej przez Rosyjską Akademię Nauk w 2000 roku.
Dół to antyutopijna opowieść o budowie domu, który ma się stać fundamentem świetlanej przyszłości. Budowa zatrzymuje się jednak na etapie dziury w ziemi, wizja lepszego jutra rozpada się i umiera, a kopacze zaczynają dostrzegać bezsens swoich działań. Karykaturalny obraz świata zalanego ideologią planu pięcioletniego, kolektywizacji oraz bełkot nowomowy zostają doprowadzone do absurdu. Płatonow obnażona okrucieństwo systemu, który miał być zbawieniem dla mas, i podkreśla groteskowość kolejnych pomysłów władzy.
Powieść jest obecnie uważana za jeden z najbardziej przenikliwych opisów totalitaryzmu.
Ze wstępem Andrzeja Stasiuka i posłowiem Adama Pomorskiego.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Świat wypruty z wszelkich ludzkich uczuć
Bywa, że książka poleca książkę, prawda? Po Płatonowa sięgnęłam przez Andrzeja Stasiuka. To on nieustannie go wspomina (np. w „Osiołkiem") i wozi ze sobą na Wschód, by zrozumieć rosyjską przestrzeń i rosyjską duszę. Więc jeśli się czyta Stasiuka, trzeba i Płatonowa. A jest okazja, Czarne wydało „Dół" na bazie ogłoszonego przez zespół badaczy rosyjskich w 2000r. naukowego wydania. Dlaczego to istotne? Adam Pomorski, tłumacz, wskazuje, że pionierskie polskie tłumaczenie (1990r., tytuł jako „Wykop") długo zakazanego w ZSRR przedwojennego dzieła oparte było na kompilatorskim wydaniu emigracyjnym nieodpowiadającym redakcjom tekstu dokonanym przez samego autora. Ponadto Andrzej Drawicz z uwagi na ówczesną metodę przekładową przetłumaczył tekst nie zachowując odpowiednio specyfiki stylu autora, o której wspominał w przedmowie. Aktualne wydanie ma więc ambicje przywrócić powieść w jej możliwie najwierniejszym oryginałowi kształcie. Ja go nie znam, więc nie jestem w stanie określić, czy tak jest rzeczywiście. Ale za to jednego jestem pewna - kształt językowy nowego tłumaczenia jest absolutnie genialny. Stasiuk we wstępnym eseju napisał: „Nie napisano w XX wieku piękniejszej, straszniejszej i mądrzejszej książki o totalitaryzmie i utopii. Nie napisano niczego, co by dorównywało siłą wyrazu ani grozą „Dołowi" Andrieja Płatonowa." To wszystko bardzo znaczące, ale dla mnie tę powieść można czytać dla samego języka. On obezwładnia, poraża i zachwyca (kolejność czasowników nieprzypadkowa!).
Głównym bohaterem „Dołu" jest 30-letni robotnik Woszczew, któremu przydarzyło się wyrzucenie z pracy w zakładzie mechanicznym. „W wypowiedzeniu napisali mu, że usuwa się go z produkcji skutkiem wzrostu w nim osłabienia i zamyślenia w ramach ogólnego rytmu pracy." Odtąd będzie on - trochę jak chłopek roztropek, tylko w świecie socjalistycznym - poszukiwał prawdy i sensu, bo „... nie wiedział czy jest potrzebny na świecie, czy też wszystko bez niego i tak się pomyślnie odbędzie." W tym celu odbył wędrówkę, w wyniku której trafił do małego miasteczka i zaangażował się w pracę przy budowie proletariackiego domu, co na razie - kto wie, czy i nie na zawsze - oznaczało kopanie dołu. Ekipa robotnicza skutkiem entuzjazmu i radości towarzysza Safronowa oraz odpowiedniej motywacji przewodniczącego oerzetzetu towarzysza Paszkina („Dlaczego oszczędzacie na wydajności? Socjalizm bez was się obejdzie, ale wy bez niego będziecie żyć po próżnicy do śmierci") pracowała niezłomnie, choć z obowiązkowym fajrantem. W toku wydarzeń podwaliny socjalistycznego społeczeństwa kładli nie tylko ludzie, ale także i świat zwierzęcy.
Na tym tle rozwija się jeszcze historia Nastii, dziewczynki z socjalistyczną świadomością, która - jak sama twierdzi - urodziła się dopiero, gdy zapanował Stalin, by nie stać się przypadkiem córką burżujki. W warstwie symbolicznej powieściowego świata jest ona znakiem - wedle A.Pomorskiego - złudnej nadziei eschatologicznego zmartwychwstania.
Nie jest łatwo pisać o „Dole". Ten świat wypruty z wszelkich ludzkich uczuć, martwy za życia przynosi nie tylko wizję cywilizacyjnego piekła czasów socjalistycznej Rosji (kolektywizacja, rozkułaczanie wsi, kształtowanie człowieka socjalistycznego). Jest to również obraz ludzkości pogrążającej się w piekle rzeczywistości odczłowieczonej, w której istnienie nie ma racjonalnego uzasadnienia.
Bardzo polecam lekturze.
Justyna Radomińska
Oceny
Książka na półkach
- 487
- 255
- 79
- 9
- 8
- 7
- 6
- 5
- 4
- 4
Cytaty
- Postawmy pytanie: skąd się wziął naród rosyjski? I odpowiedzmy: z burżuazyjnego głupstewka! Może by się wziął i skądinąd, ale nie było mie...
RozwińJeżeli patrzeć tylko z dołu, w suche głupstwo gleby i trawy,żyjących w ścisku i w biedzie, to w życiu nie było nadziei.
Opinia
W tej klasycznej powieści nie ma nawet cienia radości, szczęścia, ludzkich uczuć, niczego co wydaje się przyrodzone rodzajowi ludzkiemu. Stąd już tylko krok do stwierdzenia, że komunizm jest absolutnie odczłowieczonym systemem. Rządy, moralność, w szczególności powinności pracy są wyjęte z życia człowieka. Jeśli coś jest poza życiem - jest śmiercią.
W tej klasycznej powieści nie ma nawet cienia radości, szczęścia, ludzkich uczuć, niczego co wydaje się przyrodzone rodzajowi ludzkiemu. Stąd już tylko krok do stwierdzenia, że komunizm jest absolutnie odczłowieczonym systemem. Rządy, moralność, w szczególności powinności pracy są wyjęte z życia człowieka. Jeśli coś jest poza życiem - jest śmiercią.
Pokaż mimo to