Nominacje po raz pierwszy ogłoszone zostały w reprezentacyjnym pałacu Królewskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, zwanym także Pałacem Staszica w Warszawie.

Kapitule Nagrody Literackiej GDYNIA przewodniczy prof. Agata Bielik-Robson. Do konkursu zgłoszono 426 tytuły wpisujące się w poszczególne kategorie: eseistyka – 64, poezja – 189, proza – 115, przekład – 58. Spośród nadesłanych zgłoszeń członkowie Kapituły wybrali dwadzieścia najlepszych książek wydanych w 2017 roku, po pięć w każdej z czterech kategorii.

Nominowana dwudziestka wyłoniła się dopiero po kilku spotkaniach kapituły, ale nie ma w tym nic dziwnego, zważywszy na ilość książek, których z roku na rok spływa do NLG coraz więcej - komentuje przewodnicząca Kapituły prof. Agata Bielik-Robson.

W kategorii proza postawiliśmy, jak zwykle, na utwory, które cechuje wybitna sprawność językowa. Znakiem rozpoznawczym Nagrody Literackiej Gdynia jest wrażliwość lingwistyczna, która skłania nas często ku prozie poetyckiej, i nie inaczej jest w tym roku. Wśród nominowanych debiutów znalazła się więc książka „Mikrotyki” Pawła Sołtysa, znanego również jako Pablopavo, jego opowieści to wręcz poezja śpiewana. Obok, podobna w nostalgicznym nastroju, książka Waldemara Bawołka „Echo słońca” o zastygłym w czasie życiu matki i syna na polskiej prowincji. Następnie Grzegorz Bogdał i „Floryda”, z pięcioma monologami, tym razem w stylu poezji gadanej. A na koniec (choć wcale nie ostatnie) dwie autorki: Aleksandra Zielińska z postdebiutanckim tomem opowiadań o cierpiących i cierpienie zadających dzieciach - „Kijanki i kretowiska” oraz Martyna Bunda, której „Nieczułość”, najbardziej z nominowanej piątki zbliżona do klasycznej powieści, to wspaniała saga o niełatwych, a jednocześnie nierozerwalnych pokoleniowych związkach między kobietami.

W kategorii poezja postawiliśmy w tym roku na rozmaitość: stylów, pokoleń i tematów. Mamy tu dwa mocne debiuty: tomik Macieja Topolskiego „Na koniec idą” – inteligentny, filozoficzny, wręcz mistycyzujący, z wiecznie nieobecnym Bogiem w tle; oraz „Raport wojenny” Agaty Jabłońskiej, zbiór zupełnie odmienny w stylu, walczący i społecznie zaangażowany, wyczulony na każdą sytuację przemocy – także tej symbolicznej. Wśród nominowanych jest też drugi tom poetycki Dominika Bielickiego pt. „Pawilony”, który żywo opowiada o blaskach i cieniach polskiej modernizacji. Jest również bardzo udany i jak zawsze uroczo zmysłowy nowy zbiór wierszy Natalii Malek „Kord”, zaś stawkę wieńczy nestor Nowej Fali, Jerzy Kronhold z klasycyzującymi „Stancami”, które pokazują, że nawet dzisiejsza polszczyzna znakomicie nadaje się i do rymu, i do rytmu.

W kategorii esej mamy same hity i już się boję naszej dyskusji finałowej, bo bardzo trudno będzie wybrać między kapitalną felietonistyką Doroty Masłowskiej („Jak przejąć kontrolę nad światem, nie wychodząc z domu”), esejem z gatunku akademickiej fantastyki Krzysztofa Mrowcewicza („Rękopis znaleziony na ścianie”), potężną opowieścią historyczną Mariana Sworznia („Czarna ikona - Biełomor”), osobistym raportem z żałoby Marcina Wichy („Rzeczy, których nie wyrzuciłem”) oraz wspaniałym dziełem biograficznym Radosława Romaniuka („Inne życie. Biografia Jarosława Iwaszkiewicza”).

W kategorii przekład królują w tym roku języki słowiańskie: przede wszystkim czeski, który dostarczył nam aż dwóch nominacji: dla Agaty Wróbel za brawurowe przyswojenie nam książki Anny Bolávej „W ciemność” oraz dla Julii Różewicz za równie świetny przekład „Macochy” Petry Hulovej. Następnie plasuje się rosyjski: wielkie uznanie należy się Adamowi Pomorskiemu za ponowne tłumaczenie arcytrudnego „Dołu” Andrieja Płatonowa, w którym tradycyjny skaz przeplata się z bolszewicką nowomową. Oraz bułgarski: tu monumentalna powieść Milena Ruskowa w znakomitym przekładzie Madgaleny Pytlak. A nad tą słowiańską bracią unosi się duch habsburskiego imperium, czyli Thomas Bernhard i „Chodzenie” w kongenialnym tłumaczeniu Sławy Lisieckiej – mówi Bielik-Robson.

Tegorocznych laureatów Nagrody poznamy 31 sierpnia. Uroczysta gala będzie miała miejsce w niezwykłej przestrzeni Muzeum Emigracji w Gdyni. Galę Nagrody poprzedzi kolejna edycja festiwalu Miasto Słowa, który rozpocznie się już 27 sierpnia i potrwa do 2 września 2018.

W kateogrii Esej nominowano następujące pozycje:

Dorota Masłowska, Jak przejąć kontrolę nad światem, nie wychodząc z domu, Wydawnictwo Literackie

Krzysztof Mrowcewicz, „Rękopis znaleziony na ścianie", Instytut Badań Literackich PAN

Radosław Romaniuk, Inne życie. Biografia Jarosława Iwaszkiewicza t. II, Wydawnictwo Iskry

Marian Sworzeń, Czarna ikona – Biełomor. Kanał Białomorski – dzieje, ludzie, słowa, Wydawnictwo Sic!

Marcin Wicha, Rzeczy, których nie wyrzuciłem, Wydawnictwo Karakter

W kateogrii Poezja nominowano następujące pozycje:

Dominik Bielicki, Pawilony, Fundacja na Rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza

Agata Jabłońska, Raport wojenny, Biuro Literackie

Jerzy Kronhold, Stance, Convivo

Natalia Malek, Kord, Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu

Maciej Topolski, Na koniec idą, Dom Literatury: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi

W kateogrii Proza nominowano następujące pozycje:

Waldemar Bawołek, Echo słońca, Wydawnictwo Czarne

Grzegorz Bogdał, Floryda, Wydawnictwo Czarne

Martyna Bunda, Nieczułość, Wydawnictwo Literackie

Paweł Sołtys, Mikrotyki, Wydawnictwo Czarne

Aleksandra Zielińska, Kijanki i kretowiska, Wydawnictwo W.A.B.

W kateogrii Przekład na język polski nominowano następujące pozycje:

Sława Lisiecka /Thomas Bernhard, Chodzenie. Amras, Wydawnictwo Od Do

Adam Pomorski /Andriej Płatonow, Dół, Wydawnictwo Czarne

Magdalena Pytlak /Milen Ruskow, Wzniesienie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Julia Różewicz /Petra Hulova, Macocha, Wydawnictwo Afera

Agata Wróbel /Anna Bolavá, W ciemność, Książkowe Klimaty

Nagroda Literacka GDYNIA to znakomita promocja polskiej literatury, w tym także sztuki przekładu. Jestem przekonany, że to także wyróżniająca się marka w polskiej kulturze. Z roku na rok liczba zgłaszanych dzieł rośnie, jury nie ma więc łatwego zadania. Jako prezydent Gdyni odczuwam dumę, że nasze miasto organizuje jeden z największych konkursów literackich w Polsce – mówi Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni. Nagroda Literacka GDYNIA to nie tylko konkurs dla twórców współczesnej literatury. To również szereg wydarzeń kulturalnych i literackich, inicjowanych i organizowanych przez Miasto Gdynia, mających na celu propagowanie czytelnictwa – festiwal Miasto Słowa, Nadmorski Plener Czytelniczy, warsztaty „Gdynia pisze” i „Dzieci piszą” – dodaje prezydent Gdyni.

W listopadzie na miłośników literatury czekają jesienne spotkania z laureatami NLG 2018 w gdyńskich bibliotekach.

Informacje: www.nagrodaliterackagdynia.pl

Autor zdjęć Kostki Literackiej: Wojciech Rojek