Poczuć z bohaterem szczególną więź. Odnaleźć w nim cząstkę siebie. Utożsamić się. To punkty, których spełnienia wielu z nas w bogatym świecie fikcji poszukuje. Co jednak gdy owa cząstka wymyka się spod kontroli, rozrasta do niepokojących rozmiarów i wnika zdecydowanie zbyt głęboko, docierając do myśli które nigdy nie opuszczały bezpiecznej klatki naszych głów? Co jeśli odnajdywane analogie przestają być tylko analogiami, a zbieżność zachowań i emocji bohatera z naszymi własnymi staje się zbyt uderzająca, by można ją uznać za wypadkową intuicji autora, uniwersalności tematu i zbiegu okoliczności? Jeśli pozornie fikcyjny bohater nie jest "jak my", ale rzeczywiście jest na nas wzorowany? Robi się niepokojąco. Jakie właściwe lub niewłaściwe kroki można w obliczu takiego niecodziennego odarcia z prywatności podjąć, pokazuje powieść autorstwa Agaty Kołakowskiej - "Kolejny rozdział".

Kalinę, poczytną autorką thrillerów borykającą się obecnie z kryzysem twórczym, oraz Macieja, redaktora uznanego wydawnictwa, niespodziewanie zaczyna łączyć coś więcej niż chęć wprowadzenia na półki księgarni kolejnego bestsellera. I nie jest to bynajmniej nic romantycznego. Oboje stają się bohaterami powieści, którą rozdział po rozdziale otrzymują od tajemniczego XYZ. Kto może nie tylko znać szczegóły ich niechlubnych sekretów, ale także wiedzieć, co czeka ich w najbliższej przyszłości? I jaki cel kryje się za działaniem anonimowego autora?

Zaczęło się intrygująco, bo od dużej ilości pytań i niewiadomych. Autorka efektywnie podsycała moją ciekawość, którą sama koncepcja fabuły wywindowała już od początku odpowiednio wysoko. Z pozytywnym nastawieniem pozwoliłam się zabrać w tę wędrówkę. Usatysfakcjonowana dostrzegałam, że piętrzą się przed nami coraz to nowe wątpliwości, że idziemy w dobrym kierunku, pod górę. Fabuła wdzięcznie zapętlała się po drodze, tajemniczy autor stawał się w swych poczynaniach coraz śmielszy, a kandydatów na potencjalnych podejrzanych zbierała się naprawdę solidna grupa. I kiedy tak zrobiło się przyjemnie nieprzyjemnie, kiedy wydawało się, że cała historia została solidnie osadzona, więc teraz czeka nas najlepsze, prawdziwa jazda bez trzymanki - wszystko się posypało. Planowałam dalej piąć się z autorką w górę, na jakiś przyzwoity szczyt, a okazało się, że cały czas wchodziłam na zwykły pagórek i dalsza część książki to nieuniknione zejście w dół.

Choć mówią, że od przybytku głowa nie boli, mnogość podejrzanych, którą wzięłam pochopnie za dobrą monetę, w pewnym momencie zaczyna powodować uciążliwe pulsowanie skroni. Bardzo dobrze, że autorka chciała nas wodzić za nos. Niestety, żaden z potencjalnych XYZ nie został zarysowany w sposób, który skłoniłby mnie do uwierzenia, że rzeczywiście mamy do czynienia z czymś więcej niż tylko fałszywym tropem. Wcielający się w rolę detektywów we własnej sprawie Kalina i Maciej wyłuskują kolejnych podejrzanych z grona swoich bliskich jak na zawołanie, często bez większego zastanowienia. Żeby jeszcze - pozbawieni konkretnych dowodów - zostawiali sobie przy tym margines wątpliwości. Nie. Niemal do każdego nowego podejrzanego na siłę przyklejana jest etykietka "winny bez dwóch zdań, nie ma innej opcji, a przecież tak mu ufałam/em". Za trzy rozdziały dostajemy kolejnego "pewniaka" wraz z rozgrzeszeniem poprzedniego z nieistniejących win. I tym sposobem ekscytacja, która powinna towarzyszyć czytelnikowi przy docieraniu do możliwych rozwiązań zagadki, stopniowo ulatnia się, ustępując znużeniu, a jeśli trafi się nam gorszy dzień - nawet irytacji.

Czyli jak dotychczas: intrygujący pomysł, obiecujące wejście w fabułę i rozwinięcie, które, gdy oddalamy się od początku historii, odczuwalnie obniża loty. To jeszcze dało się uratować. Satysfakcjonujące zakończenie zapewne zatarłoby wrażenia z poprzednich kilkudziesięciu stron, dając "Kolejnemu rozdziałowi" szansę na bycie zapamiętanym przeze mnie jako lektura przyjemna. Jednak na niewykorzystanej szansie się skończyło. Rozczarowujący finał to mój największy zarzut wobec powieści Agaty Kołakowskiej. Bo nie lubię, gdy obiecuje mi się więcej, niż na końcu jest się w stanie zaoferować. Powieść XYZ momentami wdzierała się tak głęboko w intymne sfery życia i psychiki głównych bohaterów, że naprawdę nie dawało mi spokoju, jakimi metodami tajemniczy autor wchodził w posiadanie wszystkich informacji. Tymczasem najistotniejsze, najbardziej zaskakujące fragmenty przypisane zostały finalnie czystemu przypadkowi oraz niespotykanym zbiegom okoliczności, co zdecydowanie spłyciło cierpliwie konstruowaną do tej pory intrygę. Pragnąc - chyba zbyt usilnie - zaskoczyć czytelnika i skłonić go do fałszywych podejrzeń, autorka nie dorównała w końcu kroku samej sobie. Przenikliwość i niezwykła trafność obserwacji XYZ zrodziły oczekiwania, których rozwikłanie zagadki w żadnym stopniu nie udźwignęło. Zaskoczenie dla samego zaskoczenia mi nie wystarcza. Powinno być ono raczej wartością dodaną dla spójności, logiki i integralności poszczególnych etapów rozwoju fabuły, a nie nadrzędnym celem determinującym najistotniejsze, pisarskie wybory.

Choć ugrzeczniony język odbiera niektórym konfrontacjom bohaterów nieco charakteru, w ogólnym rozrachunku wątki obyczajowe, których w "Kolejnym rozdziale" nie brakuje, wypadają zdecydowanie korzystniej niż rozwiązanie intrygi. Ukazują bowiem ludzi wciąż płacących za swoje dawne błędy i przeszłość kładącą się cieniem na pozornie ułożonej teraźniejszości. Jeśli o pozycję Agaty Kołakowskiej chodzi, w przeciwieństwie do bohaterów, ja nie zamierzam zbyt długo żyć przeszłością. Mimo pomysłu z dużym potencjałem, świetnie zapowiadającego się początku oraz wielu pozytywnych recenzji, "Kolejny rozdział" znaczącego rozdziału na drodze moich czytelniczych poszukiwań nie otworzył. Czas teraz bez żalu przejść do następnego, ale już w zupełnie innej książce.

Karolina Drabik